بالاخره بعد از چند بار تعویق، پارلمان بلژیک نیمه شب – چهارشنبه ۲٠ ژوئیه – توافقنامۀ استرداد متقابل مجرمین با جمهوری اسلامی را در صحن علنی به رأی گذاشت و آن را به تصویب رساند (۷۹ رأی موافق، ۴۱ مخالف و ۱۱ رأی ممتنع). در نتیجه، بلژیک می‌تواند قانوناً اسدالله اسدی را به جمهوری اسلامی پس بدهد. روشن است که در این صورت، وی آزادی کامل خود را به دست خواهد آورد.
معلوم نیست که انگیزۀ اصلی بلژیکی‌ها در استرداد اسدالله اسدی چیست: معامله با جمهوری اسلامی و یا صرفاً تهدیدها و فشارهای جمهوری اسلامی؟ البته مقامات بلژیکی قبلاً گفته بودند که زیر فشارهای جمهوری اسلامی قرار دارند.
دو هفته قبل، کمیسیون روابط خارجی پارلمان بلژیک طرح مبادلۀ محکومان میان جمهوری اسلامی و بلژیک را تأیید کرده بود. این طرح برای اجرا شدن نیاز به رأی اکثریت نمایندگان پارلمان داشت.
اما از سه هفته قبل که محتوای طرح معلوم شد، بحث‌های تندی در پارلمان بلژیک به راه افتاد. به موازات آن، گروه‌های مخالف جمهوری اسلامی به شدت از این طرح انتقاد کردند. به گفتۀ یکی از نمایندگان بلژیکی که به جناح مخالف دولت تعلق دارد، این طرح استرداد، “لباسی است که فقط برای اسدی دوخته شده”. نمایندگان مخالف می‌گفتند بلژیک نباید به‌هیچ وجه تسلیم اخاذی جمهوری اسلامی شود.
اما سرانجام تصوب طرح، آنهم در نیمه‌شب، حاکی از آنست که بحث‌های مخالف و موافق بسیار جدی و طولانی بوده است.
آزادی اسدی به ازای چه؟
مقامات بلژیکی، بر خلاف انگلیسی‌ها یا فرانسوی‌ها، به صراحت اعتراف کرده‌اند که گرفتار اخاذی جمهوری اسلامی شده‌اند و چاره‌ای جز راه آمدن با جمهوری اسلامی ندارند.
وزیر دادگستری بلژیک گفته بود که از وقتی “فرد به‌ظاهر دیپلمات” (اسدی) دستگیر شده است، منافع بلژیک در ایران و ۲٠٠ تبعۀ بلژیکی ساکن ایران به “اهداف بالقوه” تبدیل شده‌اند. وی گفت: “از همان روز اول، فشارها را از جانب جمهوری اسلامی احساس کردیم و فهمیدیم که امنیت و منافع ما به شکل سیستماتیک به خطر افتاده است”.
رادیوفرانسه نوشت؛ تهدیدهای جمهوری اسلامی حدود پنج ماه قبل با بازداشت یک فعال حقوق بشر بلژیکی در تهران شکل ملموس به خود گرفت. این فرد که الیویه وان‌دکاستیل نام دارد و ۴۱ ساله است، بدون هیچ دلیل روشنی بازداشت شد.
در پارلمان بلژیک، نمایندگان مخالف دولت از “باج‌گیری و اخاذی کثیف” جمهوری اسلامی سخن گفتند، اما آقای الکساندر دی‌کرو نخست‌وزیر بلژیک در پاسخ به آنان گفت: “شما جواب خانوادۀ زندانی بلژیکی را چه می‌دهید؟ آیا خواهید گفت ʻمی‌گذاریم در زندان بپوسدʻ؟”… آقای دی‌کرو تأکید کرد که “بلژیک هیچگاه اتباع خود را رها نمی‌کند”.
چند روز قبل، خانوادۀ الیویه وان‌دکاستیل با انتشار یک ویدئو، از مقامات کشورشان خواستند که برای آزادی او از هیچ اقدامی کوتاهی نکنند.
اما ایران علاوه بر شهروند بلژیکی، چند اروپایی دیگر را نیز در زندان‌های خود ذخیره دارد. سؤال اینست که جمهوری اسلامی در ازای آزادی اسدالله اسدی، چه امتیازی به بلژیکی‌ها (یا اروپاییان) خواهد داد؟
