مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مصاحبه‌ای گفته رژیم جمهوری اسلامی نباید تهدیداتش مبنی بر اخراج بازرسان و افزایش غنی‌سازی را عملی کند. رافائل گروسی اظهار داشته نگران اتفاقات پیش‌بینی نشده است که می‌توانند تنش را افزایش دهد.
رافائل ماریانو گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در اولین مصاحبه‌اش پس از کشته شدن محسن فخری‌زاده به شبکه اسکای نیوز گفت که رژیم جمهوری اسلامی نباید تهدیدهایش درباره افزایش غنی‌سازی اورانیوم و اخراج بازرسان آژانس را عملی کند.
گروسی گفته که عملی شدن این تهدیدها یک عدول دیگر از تعهداتی است که رژیم جمهوری اسلامی در توافق اتمی عمل به آنها را پذیرفته است.
مدیرکل آژانس گفته است: «من نمی‌توانم تصور کنم که کسی برنده چنین موقعیتی باشد. اگر به این دلایل یا در هر موقعیت دیگری محدودیت در کار بازرسان آژانس ایجاد شود این اقدام کار آنها را مختل کرده و به آن صدمه می‌زند.»
گروسی تصریح کرده: «ما باید خیلی واضح این باره [ایجاد خلل در کار بازرسان آژانس] اطلاع‌رسانی کنیم. باید خیلی روشن و صریح به دنیا بگوییم چه اتفاقی در حال رخ دادن است و این اقدامات به هیچ کس کمک نمی‌کند، از جمله به رژیم جمهوری اسلامی.»
پس از کشته شدن محسن فخری‌زاده مجلس ایران قانونی را تصویب کرد که به موجب آن دولت موظف است ظرف مدت دو ماه از تصویب این قانون، دسترسی‌های نظارتی فراتر از پروتکل الحاقی بر اساس برجام را متوقف کند.
همچنین پس از سه ماه از تصویب این قانون، اگر روابط بانکی ایران در اروپا و میزان خرید نفت توسط آنها از ایران به شرایط عادی و رضایت بخش بازنگشته باشد، دولت مکلف است اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند.
پروتکل الحاقی اجازه بازرسی‌های سرزده را به بازرسان آژانس می‌دهد.
همچنین این قانون دولت رژیم جمهوری اسلامی را موظف کرده که ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم را بالا برده و میزان ذخیره آن را نیز افزایش دهد.
تا قبل از توافق اتمی در سال ۲۰۱۵ رژیم جمهوری اسلامی هفت هزار کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده داشت. پس از توافق برجام رژیم جمهوری اسلامی موظف شد که این میزان را به ۲۰۲ کیلوگرم کاهش دهد. اما در ماه مه ۲۰۱۸ با خروج یک جانبه آمریکا از برجام، رژیم جمهوری اسلامی دوباره شروع به افزایش ظرفیت غنی‌سازی و افزودن بر ذخایر اورانیوم خود کرد.
در حال حاضر رژیم جمهوری اسلامی دارای ۲۵۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده است که به گفته کارشناسان برای ساختن یک بمب اتمی در عرض یک سال کافی است.
نگرانی درباره سایت تورقوزآباد
سایت‌های اتمی رژیم جمهوری اسلامی در نقاط مختلفی در سراسر کشور پراکنده هستند. بازسان آژانس اغلب این سایت‌ها را بازرسی کرده‌اند اما تا کنون اجازه بازرسی از سایت تورقوزآباد در جنوب تهران به آنها داده نشده است. در این سایت مواد مشکوک رادیواکتیو یافت شده است. گروسی گفته رژیم جمهوری اسلامی در این باره باید توضیح دهد. به گفته او پاسخ‌هایی که تا کنون آژانس دریافت کرده قانع‌کننده نبوده‌اند و آژانس همچنان برای گرفتن پاسخ کافی مصر است.
در حال حاضر نگرانی‌ها از این است که اتفاقات پیش‌بینی نشده دیگری رخ دهد؛ مثل کشتن محسن فخری‌زاده که شرایط را بی ثبات‌تر از آنچه که هست بکند.
رییس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به اسکای نیوز گفته است: «من امیدوارم چیزی شبیه این [کشته شدن فخری‌زاده] نه در گذشته اتفاق می‌افتاد و نه در آینده اتفاق بیفتد.»
گروسی گفته به عنوان رییس یک نهاد بین‌المللی با صلح و امنیت سر و کار دارد و به همین دلیل امیدوار است که تنش بیشتر از این نشود. او گفته: «امیدوارم ما بتوانیم به کارمان در همان مسیری که باید ادامه دهیم.»
امکان درگیری نظامی
در حال حاضر خطر در تنشی ناخواسته است. رژیم جمهوری اسلامی ظرفیت و حجم غنی‌سازی اورانیوم را افزایش داده و بیم این می‌رود که آمریکا یا اسرائیل بخواهند با یک اقدام نظامی پاسخ رژیم جمهوری اسلامی را بدهند.
مارک فیتزپاتریک از همکاران مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک به اسکای نیوز گفته است: «این احتمال واقعی وجود دارد که اگر رژیم جمهوری اسلامی میزان غنی‌سازی اورانیوم را تا ۲۰ درصد افزایش دهد یا بازرسی‌ها را متوقف کند، دونالد ترامپ یا اسرائيل پاسخ نظامی بدهند.»
به نظر این کارشناس در این صورت رژیم جمهوری اسلامی هم ساکت نخواهد ماند و این اقدام نظامی را پاسخ خواهد داد و این می‌تواند “منجر به یک جنگ دیگر در خاورمیانه شود.”
رییس جمهور منتخب آمریکا جو بایدن گفته که می‌خواهد به توافق اتمی با رژیم جمهوری اسلامی بازگردد اما دونالد ترامپ اقداماتش را در روزهای آخر حضورش در کاخ سفید شدیدتر کرده است. این اقدامات می‌تواند کار انجام مذاکره با رژیم جمهوری اسلامی را برای دولت جو بایدن سخت کند.
دویچه وله نوشت؛ هر دو طرف گفته‌اند خواهان تشدید تنش نیستند اما این الزاما به این معنی نیست که در عمل بتوانند از تنش جدید پرهیز کنند.
