ماجرای ادعای خطای انسانی، در تنظیم مختصات اشتباه سامانههای روسی، تور (M-1) که سامانه دفاع هوایی کوتاه برد، ارتفاع پایین و متحرک است. گم کردن شمال جغرافیایی قبلاً در ایران میان یکانهای پدافند هوایی سابقه داشته است.
غلامعباس ترکی، دادستان نظامی تهران، دوشنبه ۹ تیرماه با گرد هم آوردن خانواده شماری از کشتهشدگان هواپیمای مسافربری اوکراین گفت: که ماًمور پدافند دستور تیراندازی به هواپیمای اوکراینی نداشته است ولی دو موشک پیدرپی به هواپیمای مسافربری اوکراین بر فراز تهران منجر به کشته شدن 176 تن شد.
دادستان نظامی افزود : «سامانه سیاری که موشک شلیک کرده پس از راهاندازی مجدد به دلیل شرایط میدانی، شمال واقعی را دقیق تعیین نمیکند و همین اشتباه فاحش موجب میشود که سمت اهداف شناساییشده توسط سامانه با اختلافی حدود ۱۰۵ درجه توسط اپراتور مشاهده شود.» او افزود: «این خطا مبنای یک سلسله اشتباهات دیگر قرار میگیرد و درنتیجه سامانه پدافندی دچار اشتباه میشود.» وی در ادامه اشاره کرد که «خطای انسانی در تنظیم مختصات» موجب شد در رادار هواپیمای اوکراینی بهعنوان «هدفی که از ناحیه شمال غربی در حال نزدیک شدن به تهران است» تشخیص داده شود.
رمزگشایی این ادعا : اینطور که دادستان ارتش جمهوری اسلامی مدعی است این سامانه موشکی بهطور پیشفرض بجای شمال جغرافیایی، روی 105 درجه شمال غربی در جهت عقربه ساعت، یک شمال فرضی ! را شناسایی کرده و مختصات خود را تنظیم میکند.
این وظیفه مسئولین سامانه پدافند است که در همان آغاز استقرار، با دستگاه مطمئن دیگری این اشتباه را تصحیح کنند. گفته میشود برای این کار از دوربین تئودولیت که به نامهای دوربین مهندسی، دوربین زاویهسنج برای اندازهگیریهای افقی و عمودی و طول یاب استفاده میشود بهرهگیری میکنند.
بنابراین ادعا ! شمال جغرافیایی این سامانه تنظیمنشده و با توجه به محل استقرار آن در حوالی فرودگاه تهران در زاویه حدود پانزده درجه در شمال غربی فرودگاه خمینی، شمال جغرافیاییاش صد و پانزده درجه در جهت عقربه ساعت، بهسوی جنوب شرقی ایران حوالی مرز افغانستان بهطور پیشفرض تنظیمشده بود و از محل استقرار در حوالی تهران درمجموع صد و سی درجه به سمت جنوب غربی ایران بهسوی افغانستان، شمال پدافند این سامانه پدافند محسوب میشد.
هنگامیکه هواپیمای اوکراینی از سوی فرودگاه خمینی بهسوی شمال غربی ایران برای خروج از مرزهای ترکیه میرفته پدافند مزبور آن را هدفی مشاهده میکند که از شمال غربی ایران یعنی مرزهای ترکیه و عراق بهسوی داخل ! ایران وارد میشده است. البته باید در نظر داشته باشیم که این ادعا پیش از ارسال جعبههای سیاه هواپیمای اوکراینی به فرانسه میباشد و هدف از این ادعا میتواند بهگونهای لوث کردن مسئولیت و ماهها پنهانکاری حکومت ایران باشد.