آلمان اعلام کرد نخستین تراکنش مالی میان اروپا و جمهوری اسلامی از طریق ساز و کار «اینستکس» با موفقیت انجام شده است. در این مبادله محموله‌ای از اقلام پزشکی به ایران ارسال شده است.
وزارت خارجه آلمان روز سه‌شنبه ۱۲ فروردین (۳۱ مارس) از انجام اولین مبادله تجاری موفقیت‌آمیز اروپا با جمهوری اسلامی از طریق ساز و کار مالی اینستکس خبر داد. این وزارتخانه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: «فرانسه، آلمان و بریتانیا تأیید می‌کنند که اینستکس اولین مبادله خود با جمهوری اسلامی را با موفقیت انجام داده و صادرات کالاهای پزشکی از اروپا به ایران را میسر کرده است.»
به گفته وزارت خارجه آلمان این اقلام پزشکی هم اینک به ایران رسیده است. در این بیانیه اشاره‌ای به میزان و جزئیات کالاهای پزشکی ارسالی به ایران نشده است.
اینستکس (INSTEX) یا سازوکار حمایت از مبادلات تجاری با جمهوری اسلامی، ژانویه ۲۰۱۹ توسط فرانسه، آلمان و بریتانیا برای تسهیل تجارت غیر دلاری با تهران ایجاد شد. هدف از ایجاد اینستکس از سوی اروپایی‌ها، فراهم آوردن امکانی برای برخورداری جمهوری اسلامی از مزایای برجام و در نتیجه ادامه ماندن در چارچوب این توافق‌نامه بوده است.
با این حال از زمان ایجاد این ساز و کار به دلیل تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی تا کنون هیچ تراکنش مالی میان اروپا و جمهوری اسلامی رخ نداده بود. مقامات جمهوری اسلامی کشورهای اروپایی را به «کم‌کاری» متهم و تهدید کرده بودند چنانچه اروپا برای تسهیل مبادلات تجاری و مالی با جمهوری اسلامی تلاش نکند، جمهوری اسلامی به روند کاهش دادن تعهدات برجامی خود ادامه خواهد داد. در مقابل اروپایی‌ها نیز خواستار پایبندی جمهوری اسلامی به برجام و اجرای کامل تعهدات بین‌المللی شده بودند.
وزارت خارجه آلمان روز سه‌شنبه در بیانیه خود که بخشی از آن را در صفحه رسمی این وزارتخانه در توییتر منتشر کرده، هدف از ایجاد ساز و کار اینستکس را «فراهم آوردن راه‌حلی پایدار و طولانی مدت برای تجارت قانونی میان اروپا و جمهوری اسلامی به عنوان بخشی از تلاش‌ها برای حفظ برجام» خوانده است.
افزون بر آلمان، بریتانیا و فرانسه، شش کشور اروپایی دیگر نیز (بلژیک، دانمارک، فنلاند، هلند، سوئد و نروژ) در دسامبر سال ۲۰۱۹ به اینستکس پیوستند و به این ترتیب جمع کشورهای دخیل در این ساز و کار مالی در کنار جمهوری اسلامی مجموعا به ده کشور رسید.
دویچه وله نوشت؛ مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا تابستان سال گذشته در جریان سفری رسمی به آلمان گفته بود ایالات متحده برای ارسال اقلام انسان‌دوستانه به ایران یا کالاهایی که مشمول تحریم نیستند، با اینستکس مشکلی ندارد.
