اولین سیگنال از نخستین “بادبان خورشیدی” به زمین رسید

کارل ساگان در دهه ۱۹۷۰ از یک بادبان فضایی صحبت کرد که می‌تواند با بازتاباندن نور خورشید، نیروی لازم برای حرکت خود و یک فضاپیما را تأمین کند و اکنون میراث او در فضا، پس از پرتاب، اولین سیگنال را به زمین ارسال کرده است.

بادبان خورشیدی موسوم به “لایت‌سیل 2″(LightSail 2) هفته گذشته به همت انجمن سیاره‌ای آمریکا و شرکت فضایی اسپیس‌ایکس سوار بر موشک “فالکون هوی” به فضا رفت و پس از قرارگیری در مدار اکنون اولین سیگنال را به زمین مخابره کرده است.

این فضاپیما که اولین فضاپیمای خورشیدی تاریخ فضا است، تاکنون سفر آرامی داشته است.

این فضاپیمای خورشیدی بعد از اینکه هفته گذشته به فضا تحویل داده شد، بدون هیچ نیروی محرکه و فقط با استفاده از نور خوشید در حال گردش در مدار است.

تیم مأموریت انجمن سیاره‌ای روز چهارشنبه هفته گذشته اعلام کرد که ارتباط دو طرفه با “لایت‌سیل ۲” برقرار شده و در حال انجام آزمایش‌های مختلفی است.

با توجه به دوری‌سنجی یا تله‌متری فضاپیما به نظر می‌رسد تمام سیستم‌های اصلی آن به حالت عادی در حال کار هستند.

دوری‌سنجی یا تله‌متری، ضبط اطلاعات اندازه‌گیری شده و ارسال آنها با استفاده از خطوط ارتباطی یا از طریق ارتباط بی‌سیم است. در مورد دوری‌سنجی این نکته را باید در نظر گرفت که اطلاعات از یک مبدا در حال حرکت و هر چند لحظه یک‌بار به یک پایگاه ثابت ارسال می‌شوند.

طی چند روز آینده یک تاریخ برای “لایت‌سیل ۲” تعیین می‌شود که بادبان‌های خورشیدی خود را باز کند و به حرکت ادامه دهد.

طراحی این فضاپیما بر خلاف فضاپیماهای سنتی که بر موتورهای موشک تکیه می‌کنند به گونه‌ای است که از فوتون‌های نور خورشید نیرو می‌گیرد و اگر موفقیت آمیز باشد، “لایت‌سیل ۲” اولین بادبان خورشیدی کنترل شده خواهد بود که وارد مدار زمین شده و خود را حفظ کرده است.

“بروس بتس” مدیر پروژه “لایت‌سیل” و دانشمند ارشد انجمن سیاره‌ای در بیانیه‌ای گفت “همه ما خیلی خوشحال هستیم. پس از سالها آماده شدن، بالاخره یک فضاپیمای عملیاتی در حال پرواز داریم!

این فضاپیما دیروز اولین سیگنال خود را به زمین فرستاد. ایستگاه‌های این مأموریت در زمین در دانشگاه فناوری جورجیا و دانشگاه پردو مستقر هستند که هر دو ایستگاه، اولین سیگنال “لایت‌سیل ۲” را دریافت کردند.

گام بعدی در این مأموریت، آزمایش چرخش آنی و دوربین‌های این فضاپیما برای اطمینان از درست عمل کردن آنها خواهد بود. انتظار می‌رود این آزمایش تقریباً یک هفته طول بکشد.

پس از این آزمایش، تیم مأموریت، بادبان خورشیدی ۳۲ متر مربعی “لایت‌سیل ۲” را باز خواهد کرد.

“بیل نای” رئیس انجمن سیاره‌ای در یک بیانیه گفته بود: چهل سال پیش، “کارل ساگان” استاد من، رؤیای خود را برای استفاده از بادبان خورشیدی برای کشف کیهان به اشتراک گذاشت و اکنون انجمن سیاره‌ای این رؤیا را تحقق می‌بخشد.

“کارل ساگان” در دهه ۱۹۷۰ از توانایی بادبان خورشیدی در برنامه‌های تلویزیونی و کتاب‌هایش صحبت می‌کرد و اکنون به لطف شرکت فضایی خصوصی اسپیس‌ایکس(SpaceX) و انجمن سیاره‌ای میوه این دیدگاه را خواهیم چشید.

این فضاپیما همراه با ۲۴ ماهواره به فضا رفت که در مأموریتی موسوم به “برنامه آزمایشی فضایی -۲” در سه مدار مختلف مستقر شدند.

“لایت‌سیل ۲” اکنون در یک مدار دایره‌ای در ارتفاع ۷۲۰ کیلومتری از سطح زمین قرار دارد و قادر خواهد بود خود را با استفاده از تابش خورشید به حرکت درآورد.

این بادبان خورشیدی البته خیلی کوچک است و تقریباً به اندازه یک جعبه کفش است و فقط برای آزمایش توانایی استفاده از نیروی خورشیدی برای حرکت فضاپیماها به فضا فرستاده شده است.

البته که کلمه بادبان وجود هوا و وزش باد را در ذهن تداعی می‌کند اما از آنجایی که در خلاء فضا هیچ مولکول هوا برای به حرکت درآوردن این بادبان وجود ندارد، در عوض از فوتون‌های نور خورشید برای حرکت خود استفاده می‌کند.

از لحاظ تئوری، فشار مستمر فوتون‌ها می‌تواند یک فضاپیما را به حرکت درآورد. این فرآیند آهسته‌تر از فرآیندهای شیمیایی خواهد بود، اگرچه دیگر نیازی به حمل مقدار زیادی سوخت نیست.

استفاده از یک بادبان به اندازه یک رینگ بوکس می‌تواند یک فضاپیمای بزرگ را در فضا هدایت کند.

این فضاپیما در آینده‌ای نه چندان دور می‌تواند به حرکت ماهواره‌ها و فضاپیماهای کوچک کمک کند. شاید حتی بتواند به رؤیای کارل ساگان در دستیابی به دنباله‌دار هالی نیز کمک کند.

بادبان خورشیدی(Solar sail) که از آن با عنوان‌های بادبان نوری یا بادبان فوتونی نیز یاد می‌شود، روشی پیشنهادی برای پیشرانش فضاپیما با استفاده از فشار تابش اعمال شده بر روی آینه‌هایی عظیم است. بادبان کشتی یک مثال کاربردی است. نیروی اعمال شده توسط نور بر روی آینه‌ها، مشابه بادبانی است که به وسیله باد به وزش درآمده باشد.

به گزارش ایسنا و به نقل از انگجت، از پرتوهای لیزر پرانرژی می‌شود به عنوان منبع جایگزین برای اعمال نیرویی بیشتر از آنچه که نور خورشید می‌تواند فراهم کند، استفاده کرد، مفهومی که با عنوان کشتیرانی پرتویی(beam sailing) شناخته می‌شود.