زعفران ایران که یکی از کالاهای منحصر به فرد با پیشینه دو هزار ساله است، به دلیل وجود مشکلات در ثبت جهانی و شرایط بازارهای صادراتی همچنان به نام و کام کشورهای دیگر از جمله اسپانیا، ایتالیا و افغانستان به فروش می‌رسد.
پیش از این زعفران ایران به شکل فله‌ای به کشورهایی همچون اسپانیا و ایتالیا صادر و از آنجا با بسته بندی این کشورها، به دیگر کشورها صادر می‌شد؛ این اقدام به ضرر تولید کنندگان و تجار ایرانی بود.
در سال‌های اخیر، با دراختیار گذاشتن پیاز زعفران ایران به کشور افغانستان، این کشور به یکی از رقیبان ایران در تولید و عرضه زعفران تبدیل شده است.
هر چند تولیدات زعفران در کشور افغانستان به دلیل شرایط آب و هوایی درحد ناچیزی است اما این کشور در آینده می‌تواند در تولید این محصول منحصر به فرد خطر بزرگی برای ایران بشمار آید. این امر نگرانی‌هایی را برای تولیدکنندگان و دست اندرکاران این صنعت ایجاد کرده است.
برخی کارشناسان براین باورند که هم اکنون ایران بزرگترین تولیدکننده زعفران در دنیا به شمار می رود و می‌تواند با ثبت جهانی این محصول استراتژیک مالکیت آن را برای خود حفظ کند.
زعفران در ایران به ویژه در شهرستانهای قاینات (روستاهای فندخت، بهناباد، استند، آبیز، اسپاد، اردکول)، فردوس، بشرویه، سرایان و بیرجند در استان خراسان جنوبی و شهرستانهای تربت جام، تایباد، باخرز، تربت حیدریه، گناباد، نیشابور و بجستان، کاشمر، خلیل آباد در استان خراسان رضوی و به تازگی در استان‌های فارس، کرمان، لرستان، قزوین، اردبیل و استان آذربایجان شرقی کشت می‌شود.
آمارها نشان می دهد با وجود این که اسپانیا حتی یک تن تولید زعفران ندارد اما حدود ۱۰۰ تن در سال ۱۳۹۳ زعفران، به کشورهای دنیا صادر کرده است. امارات نیز حتی یک مزرعه زعفران ندارد اما جزو کشورهای عمده صادرکننده زعفران جهان به شمار می رود. همچنین افغانستان در سال ۱۳۷۰ حتی یک کیلو تولید زعفران نداشت اما اکنون ۱۶ تن تولید دارد.
به گزارش ایرنا؛ افغانستان برای صادرات زعفران به آمریکا، هند و چین هیچ مانع تعرفه‌ای ندارد و در مدت کمی طرفداران بسیاری به دست آورده است. از سال ۲۰۱۳ تاکنون زعفران افغانستان برای سه دوره متوالی بهترین زعفران جهان از لحاظ کیفیت شناخته شده و توانسته رقبای قدری چون اسپانیا و ایران را کنار بزند؛ به طوری که در ماه مارس ۲۰۱۹ امارات متحده عربی خواستار خرید کل تولیدات زعفران افغانستان به صورت یکجا در آینده‌ای نزدیک شد.
