حتی شرکت های معاف شده از تحریم ها با چالش های تازه ناشی از محدودیت های مالی روبرو هستند.
شرکت های غربی که به تجارت باجمهوری اسلامی ادامه می دهند، با آغاز گزندگی تحریم های آمریکا در این ماه، با موانعی تازه در بازار جذاب و تقریبا بسته جمهوری اسلامی روبرو می شوند.
بسیاری از شرکت های غربی، به لطف معافیت هایی که وزارت دارایی آمریکا برای صادرات مواد غذایی، دارو و دیگر موارد قائل شده است، توانسته اند طی دو دهه گذشته در ایران پا بگیرند. در نتیجه، امروز «کوکاکولا» و «پپسی» در بازار ۸۲ میلیونی ایران در دسترس است. بیمارستان های ایران از تجهیزات «اولترا ساوند» شرکت «جنرال الکتریک» استفاده می کنند و ایرانی ها می توانند از داروهای ساخت کارخانه های داروسازی «فایزر» و «استرا زنکا» برای درمان بیماری هایشان بهره ببرند.
یکی از مدیران شرکت های بزرگ چند ملیتی کالاهای مصرفی می گوید بازار جمهوری اسلامی پیش از خروج پرزیدنت ترامپ از توافق هسته ای بسیار امیدوارکننده بود: «تصور من این بود که ایران با توجه به جمعیت عظیم و ابعاد بزرگ جغرافیایی اش پدیده بعدی بازار باشد. تیم ها و دفاتری برای تجارت با جمهوری اسلامی در نقاط مختلف راه اندازی شده بود.»
دولت ترامپ روشن کرده که قصد ندارد تجارت مواد غذایی و دارو را هدف تحریم قرار بدهد. با این وجود شرایط کار برای شرکت های غربی که به طور قانونی با جمهوری اسلامی دادوستد می کنند سخت تر شده است.
۵۰ نهاد مالی ایران در میان موسسات به تازگی تحریم شده آمریکا هستند که اکنون از انجام مبادلات مالی برای امور تجاری منع شده اند. قطع ارتباط سیستم «سوئیفت» در بلژیک با موسسات اعتباری ایران ضربه ای دیگر بود که مبادلات مالی بین المللی را برای جمهوری اسلامی سخت تر از قبل کرده است.
در دوره تحریم های قبل از برجام، بسیاری از شرکت ها از طریق واسطه ها یا مفرهایی که اکنون مسدود شده راه هایی برای تجارت و انجام مبادلات مالی به صورت غیرمستقیم پیدا کرده بودند. با توجه به ابعاد وسیع تحریم های جدید روشن نیست این شرکت ها چگونه خود را با شرایط جدید تطبیق خواهند داد.
«نووو نوردیسک»، شرکت معظم داروسازی دانمارک، می گوید هنوز برای بحث درباره تاثیر تحریم ها بر کارخانه انسولین سازی جدید آن شرکت که یکی از نخستین سرمایه گذاری های اروپا در دولت جمهوری اسلامی پس از برجام بوده، زود است.
اما سخنگوی این شرکت به محدودیت گزینه های بانکی آن شرکت اذعان می کند.
دیگر شرکت های داروسازی اروپایی وارد شده به ایران هم ممکن است با موانعی مشابه روبرو شوند. شرکت «استرا زنکا» در بریتانیا از ۷ میلیون دلار سود از ۱۸ میلیون دلار فروش و شرکت داروسازی «گلاسکو اسمیت کلاین» در بریتانیا از ۴ میلیون پوند سود از ۱۲ میلیون پوند فروش در سال گذشته خبر داده اند.
شرکت «نستله» که حدود ۸۰۰ کارگر و کارمند و دو کارخانه تولید سرلاک برای نوزدان و آب در ایران دارد، با وجود مشکلات جدید قصد ندارد از بازار ایران بیرون بیاید.
سخنگوی «کوکاکولا» می گوید آن شرکت دو دهه به طور قانونی در ایران فعالیت کرده است.
به گزارش صدای آمریکا؛ تحریم ها بر ادامه فعالیت شرکت «پپسی» هم اثری نگذاشته است.
گزارشی از آسا فیتچ از دوبی و دنیس رونالد از لندن در روزنامه وال استریت جورنال
