ترامپ به ایران نسبت به احیای برنامه هستهایاش هشدار داد. همزمان مکرون و روحانی بر لزوم حفظ برجام تاکید کردهاند و نتانیاهو در دیدار با پوتین از لزوم دفع “خظرهای جمهوری اسلامی” سخن گفته است.
دونالد ترامپ روز چهارشنبه (۹ مه) در اظهارنظری در کاخ سفید از جمهوری اسلامی خواست که فکر احیای برنامه هستهای خود را کنار بگذارد او تهدید کرد که گامگذاشتن جمهوری اسلامی در این مسیر پیامدهای سختی برای این کشور خواهد داشت.
اظهارنظر ترامپ ظاهرا واکنشی به اظهارات حسن روحانی است که اندکی پس از اعلام خروج آمریکا از برجام تهدید کرد که اگر اروپاییها برای حفظ برجام اقدام نکنند جمهوری اسلامی غنیسازی اورانیوم در مقیاس صنعتی را در هر ابعادی که خواست از سر خواهد گرفت.
ترامپ همچنین گفت که سایر کشورها از تصمیم او در مورد برجام خشنودند و تحریمهای تعلیقشده علیه جمهوری اسلامی به سرعت احیا خواهند شد.
گرچه کشورهایی مانند اسرائیل و عربستان و بحرین و امارات رسما از اقدام دونالد ترامپ در خروج از برجام استقبال کردهاند، ولی کشورهای اروپایی طرف قرارداد و نیز روسیه و چین گفتهاند که به این قرارداد پایبند خواهند ماند.
تهدید وزیر خارجه سعودی
عادل الجبیر، وزیرخارجه عربستان سعودی میگوید اگر جمهوری اسلامی در پی ساخت سلاح هستهای باشد عربستان هم به همین راه خواهد رفت.
الجبیر که روز چهارشنبه (نهم مه) به طور زنده با شبکه خبری سیانان گفتوگو میکرد ضمن حمایت از خروج آمریکا از برجام، گفت: «جمهوری اسلامی باید از برنامه موشکی خود و حمایت از حزبالله و حوثیها دست بردارد».
وزیرخارجه عربستان در پاسخ به این سوال سیانان که ایرادهای مورد نظر او در باره برجام چیست، گفت: «جمهوری اسلامی باید دسترسی به همه مراکز نظامی و هستهای خود را به طور شبانه روزی و بدون محدودیت تضمین کند و از تلاش برای گسترش نفوذش در منطقه دست بردارد.»
گفتوگوی تلفنی مکرون و روحانی
در همین حال، کاخ الیزه اعلام کرد که امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه و حسن روحانی، رئیس جمهور جمهوری اسلامی روز چهارشنبه در یک گفتوگوی تلفنی بر حفظ توافق اتمی موسوم به برجام تاکید کردهاند. بنا به این گزارش مکرون برجام را به سود امنیت منطقه خاورمیانه توصیف کرده است.
در اطلاعیه دفتر مکرون سپس گفته میشود که وزرای خارجه دو کشور در یک دیدار مشترک در زمینه حفظ برجام به رایزنی خواهند پرداخت. قرار است روز دوشنبه وزرای خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با نماینده ایران دیدار کنند. این دیدار احتمالا در پاریس برگزار خواهد شد.
روحانی نیز در این گفتوگوی تلفنی تصریح کرده است که “اروپا در شرایط کنونی فرصت بسیار محدودی برای حفظ برجام در اختیار دارد و باید هرچه سریعتر موضع روشن و قاطع خود را نسبت به تعهداتش در برجام، مشخص و اعلام کند.” او خواسته است که منافع ایران در موضوعات و مسائل مهم مرتبط با برجام مانند فروش نفت، روابط بانکی، سرمایهگذاریها و بیمه به طور روشن و صریح مشخص و تضمین شود و “همچنین تصمیم شرکتهای خارجی طرف قرارداد و سرمایهگذار در جمهوری اسلامی برای مواجهه با خروج آمریکا از برجام صریح و شفاف اعلام شود.”
سهشنبه شب، اندکی پس از اعلام خروج آمریکا از برجام، رهبران سه کشور فرانسه، بریتانیا و آلمان در بیانیه مشترکی بر پایبندی خود به برجام تاکید کردند. در این بیانیه که به امضای آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، ترزای می، نخستوزیر بریتانیا و امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه رسیده است، سه کشور از جمهوری اسلامی خواستهاند که با درنگ و طمانینه نسبت به تصمیم آمریکا واکنش نشان دهد. آنها همچنین ایران را فراخواندهاند که کماکان به تعهداتش پایدار بماند و همزمان به تقاضاهای بازرسی آژانس اتمی موافقت کند.
به گزارش دویچه وله؛ در توافق برجام که سال ۲۰۱۵ (۱۳۹۴) به امضا رسید جمهوری اسلامی به محدودسازی برنامه هستهای خود و امتناع از ساخت بمب اتمی متعهد شد. در برابر کشورهای غربی تعهد کردند که به تحریمها علیه این کشور پایان دهند و به عادیسازی روابط اقتصادی با آن رو بیاورند.