علیرضا فرشی، فعال ترک (آذری)، گفت که همزمان با روز جهانی زبان مادری با حکم شعبه اول دادگاه انقلاب شهرستان بهارستان در استان تهران، او به دلیل فعالیت‌های مسالمت‌آمیز مدنی به ۱۵ سال زندان و دو سال تبعید محکوم شده است. سه فعال ترک دیگر نیز در این پرونده هر کدام به ۱۰ سال زندان و دو سال تبعید محکوم شده‌اند.
همگی این فعالان در اوایل اسفند ۱۳۹۲ و در جریان برگزاری مراسم «روز جهانی زبان مادری» توسط وزارت اطلاعات بازداشت و پس از چند ماه بازجویی به قید وثیقه آزاد شدند و اکنون با حکم دادگاه انقلاب شهرستان بهار این چهار فعال مدنی در مجموع به ۴۵ سال زندان و ۸ سال تبعید محکوم شده‌اند.
علیرضا فرشی، دانش‌آموخته کامپیوتر از دانشگاه صنعتی شریف تهران، گفت که به دلیل فعالیت‌های مسالمت‌آمیز در راستای بزرگداشت و برگزاری مراسم «روز جهانی زبان مادری» با اتهاماتی همچون «تشکیل گروه غیرقانونی» و «اجتماع و تبانی برای اقدام علیه امنیت ملی»، به ۱۵ سال زندان محکوم شدهاست.
طبق حکم صادره از شعبه اول دادگاه انقلاب شهرستان بهارستان واقع در استان تهران، علیرضا فرشی علاوه بر ۱۵ سال زندان به دو سال تبعید به شهرستان باغملک در استان خوزستان، اکبر آزاد به ۱۰ سال زندان و دو سال تبعید به شهرستان دره‌شهر در استان ایلام، بهنام شیخی به ۱۰ سال زندان و دو سال تبعید به شهرستان مسجد سلیمان در استان خوزستان و حمید منافی به ۱۰ سال زندان و دو سال تبعید به شهر ازنا در استان لرستان محکوم شده‌اند.
در متن حکم دادگاه آمده فعالیت‌های مسالمت‌آمیزی مانند «تشکیل گروه کوهنوردی، نوشته‌ها در شبکه‌های اجتماعی و برگزاری مراسم روز جهانی زبان مادری»، به عنوان اقداماتی «واگرایانه و تجزیه‌طلبانه» و مصداق اصلی اتهامات این فعالان مدنی عنوان شدهاست.
علیرضا فرشی با غیرقانونی خواندن احکام صادر شده گفت که این حکم در مرحله بدوی است و در فرصت قانونی ۲۰ روزه به آن اعتراض خواهند کرد.
بین ۱۶ تا ۲۵ درصد جمعیت ایران ترک‌زبان هستند که به طور عمده در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل و زنجان سکونت دارند، تعدادی از این شهروندان برخورد حاکمیت با شهروندان ترک‌زبان را توام با تبعیض می‌دانند و منع تدریس زبان‌های غیر فارسی در مدارس را یکی از برجسته‌ترین موارد تبعیض می دانند که همواره با اعتراض بخشی از فعالان مدنی این مناطق روبرو بوده است.
سازمان فرهنگی ملل متحد، یونسکو، روز ۲۱ فوریه را به عنوان «روزجهانی زبان مادری» در تقویم سالانه خود نام‌گذاری کرده است و سالانه رسانه‌ها در ایران هم در تجلیل از زبان مادری مطالبی منتشر می‌کنند و مراسم پراکنده و غیر رسمی به همین مناسبت برگزار می شود.
به گزارش خبرنامه ملی ایرانیان به نقل از کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران؛ حکم ۴۵ سال زندان برای چهار فعال مدنی به دلیل شرکت و برگزاری مراسم روز مادری به سال ۱۳۹۲ درحالی توسط شعبه اول دادگاه انقلاب شهرستان بهارستان واقع در استان تهران صادر شده است که روحانی رئیس جمهور اسلامی در جریان انتخابات ریاست جمهوری روز ۱۳ خرداد ۱۳۹۲ با انتشار بیانیه ای وعده داده بود که «موضوع تدریس زبان مادری ایرانیان(کردی، آذری، عربی و…) بطور رسمی در سطوح مدارس، دانشگاه‌ها و اجرای کامل اصل ۱۵ قانون اساسی» انجام خواهد شد و حتی تاکید کرده بود که «اصل ۱۵ قانون اساسی ایران تصریح می کند که استفاده از زبان‌های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس، در کنار زبان فارسی آزاد است.»
اصل ۱۵ قانون اساسی ایران تصریح می کند که استفاده از زبان‌های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس در کنار زبان فارسی آزاد است.
حسن روحانی روحانی در ۱۱ خرداد سالجاری(۹۵) نیز در جریان سفر مهاباد طی سخنانی گفته بود که «تبعیض قومیتی را نمی پسندم؛ اصل در استخدام باید شایستگی باشد و زبان مادری اقوام و بویژه کردی باید محترم باشد و البته مراکز زبان اقوام در حال توسعه است.»
