استقرار جنگنده های روسی در پایگاه شاهرخی همدان واکنش های داخلی و خارجی زیادی را برانگیخته است. دیروز یک نماینده مردم تهران از تهیه نامه‌ای با امضای ۲۰ نفر از نمایندگان، خطاب به رییس‌مجلس به‌منظور فراهم کردن مقدمات برگزاری نشست غیرعلنی با مسئولان ذیربط درخصوص صدور مجوز استفاده جنگنده‌های روسی از پایگاه هوایی نوژه همدان خبر داد.
به گزارش رسانه های درون مرزی، محمود صادقی با اشاره به صدور اجازه برای استفاده از پایگاه نظامی همدان توسط جنگنده‌های روسی، گفت: «روز گذشته در نامه‌ای با امضای حدود ۲۰ نفر از نمایندگان مجلس از آقای لاریجانی به‌عنوان رییس مجلس بنابر اصل ۶۹ قانون اساسی درخواست کردیم که نسبت به برگزاری نشست غیرعلنی با حضور مسئولان ذیربط در این خصوص اقدام کند.»
عضو هیات رییسه فراکسیون امید اظهار کرد: «باتوجه به شرایط حساس امنیتی در سطح منطقه و لزوم برخورد جدی با خطر افراط‌گرایی که منجر به تصمیم مراجع ذیربط نسبت به صدور اجازه به جنگنده‌های روسیه برای استفاده از پایگاه نظامی نوژه شده و همچنین نظر به لزوم اطلاع نمایندگان ملت از دلایل و پیامدهای این تصمیم که می‌تواند موجب تقویت همگرایی و هماهنگی بیشتر قوای سه‌گانه در مقابله با تهدیدات امنیتی شود، این درخواست را مطرح کردیم.»
این نماینده یادآور شد: «احتمال می‌رود، هیات رییسه برای روز یکشنبه هفته آینده هماهنگی‌های لازم را برای برگزاری این جلسه انجام دهند.»
صادقی نام تعدادی از این نمایندگان را بیان کرده که اکثر آن ها عضو فراکسیون امید هستند.
روز پیش از این نیز حشمت الله فلاحت پیشه عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس در این باره به علی لاریجانی تذکری داد که با واکنش رییس مجلس روبه رو شد.
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، نماینده اسلام آباد غرب و دالاهو، با اشاره به خبر استقرار هواپیماهای نظامی روسی در پایگاهی در همدان، به عنوان اخطار قانون اساسی گفت: “براساس اصل ۱۴۶ قانون اساسی استقرار هرگونه پایگاه نظامی خارجی در کشور حتی برای استفاده صلح آمیز ممنوع است.”
وی همچنین گفت که ممکن است در این مورد، “اصل ۱۷۶ و احتمالا بحث وظایف شورای عالی امنیت ملی در این خصوص مطرح شود که به نظر من این جزو وظایف است و جزو اختیارات محسوب نمی‌شود.”
علی لاریجانی در پاسخ به این نماینده گفت که ایران پایگاه نظامی به روسیه نداده است.
رئیس مجلس استقرار هواپیماهای روسی در همدان را مصداق پایگاه نظامی ندانست و گفت: “براساس بند ۱۴۶ قانون اساسی، استقرار هرگونه پایگاه نظامی خارجی در کشور ممنوع است اما باید توجه داشت که ایران پایگاهی در اختیار کشوری قرار نداده است و اینکه با روسیه به عنوان متحد در مسائل منطقه مانند سوریه همکاری داریم به این معنا نیست که ما پایگاه به روسیه از نظر نظامی داده‌ایم و اگر در رسانه‌ها، کسی این نظر را مطرح کرده است، موضوع تکذیب می‌شود.”
لاریجانی گفت که ایران “یک همکاری با روسیه دارد” و افزود: “این به دلیل بحران تروریستی است که توسط برخی از کشورهای مخرب منطقه و آمریکایی ها ایجاد شده است.”
پیش از این علاء الدین بروجردی رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس اعلام کرده بود استقرار جنگنده های روسی در همدان با مجوز شورای عالی امنیت ملی بوده است.
هم چنین روز گذشته علی اکبری ولایتی، رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در اظهار نظری گفت: «این نوع همکاری مشترک در مبارزه با تروریسم و تهاجم آمریکا و متحدان آن به متحدان ما است و هنگامی که آمریکا و متحدان آن به سوریه و عراق حمله می‌کنند و قصد شکستن زنجیره مقاومت و کشتار مّردم بی‌گناه این کشور را دارند، طبیعی است که ایران در مقابل آنها بایستد همانگونه که روسیه ایستاده است.
ولایتی افزود: «طی ماه های گذشته، قرارهایی با روسیه و دیگر دوستانمان گذاشته‌ایم که در برابر این تهاجم است.»
در کنار واکنش های و ابهامات داخلی پیرامون استقرار جنگنده های روسی در ایران این اتفاق واکنش های خارجی نیز در پی داشته است.
وزارت خارجه آمریکا روز چهارشنبه گفت که بخش حقوقی این وزارتخانه مشغول ارزیابی این مساله است که آیا روسیه با استفاده از یک پایگاه هوایی ایران برای انجام عملیات نظامی در سوریه قطعنامه شورای امنیت را نقض کرده است یا نه.
به گزارش خبرگزاری رویترز مارک تونر سخنگوی وزارت خارجه گفت که اقدام روسیه در استفاده از پایگاهی هوایی در همدان در غرب ایران به “پایان خصومت ها در جنگ داخلی سوریه میان نیروهای دولتی و پیکارجویان کمکی نمی کند.”
او گفت که وزارت خارجه در مورد نقض احتمالی قطعنامه سازمان ملل توسط روسیه هنوز به نتیجه ای نرسیده است. او پیشتر گفته بود که قطعنامه سازمان ملل عرضه، فروش و انتقال هواپیماهای نظامی به ایران را ممنوع می کند مگر آنکه به تصویب شورای امنیت سازمان ملل رسیده باشد.
به گزارش آسوشیتدپرس لاوروف گفت: “هیچ نوع عرضه، فروش یا انتقال هواپیماهای جنگنده به ایران صورت نگرفته” و تاکید کرد که حضور نیروی هوایی روسیه در ایران فقط برای استفاده از امکانات ایران است.
همچنین جنگنده های ارتش روسیه روز پنجشنبه و برای سومین بار با پرواز از پایگاه همدان در غرب ایران به سمت سوریه، اهدافی را در این کشور بمباران کردند.
براساس اعلام وزارت دفاع روسیه، جنگنده های دوربرد “تو-22 إم 3″و “سوخو -34” نیروی هوایی روسیه با پرواز از فرودگاه هایی در روسیه و ایران، مراکز داعش در حومه شهر دیرالزور سوریه را بمباران کردند.
این برای نخستین بار پس از جنگ جهانی دوم است که نیروهای نظامی یک کشور برای اقدام نظامی در کشور ثالث در ایران مستقر می شوند.
ناظران و کارشناسان تحلیل های مختلفی پیرامون این اتفاق مطرح کردند برخی این کار را برای مقابله با تهدید داعش مثبت ارزیابی می کنند و برخی دیگر این اقدام را مناسب نمی دانند و معتقدند این کار به معنای نزدیکی بیشتر ایران به روسیه است که می تواند تبعاتی داشته باشد.
