سازمان جهانی بهداشت در آخرین گزارش خود درباره روند تحقیق ها در مورد واکسن بیماری «کووید ۱۹» اعلام کرده است که ۲۱ طرح تولید این واکسن در مرحله آزمایش بالینی بر روی انسان قرار دارد.
این در حالی است که یک ماه پیش تنها ۱۱ طرح تولید واکسن به مرحله آزمایش بالینی بر روی انسان رسیده بود. یک سوم طرح هایی که به مرحله آزمایش بالینی رسیده است در چین، خاستگاه اولیه ویروس جدید کرونا انجام می شود.
چین برای تولید اولین واکسن بیماری «کووید ۱۹» تلاش زیادی می کند و در همین راستا مراحل آزمایش واکسن را تسریع کرده است.
اکثر طرح هایی که به مرحله آزمایش بالینی بر روی انسان رسیده اند در مرحله اول قرار دارند. دانشمندان در این مرحله به دنبال حصول اطمینان از ایمنی واکسن تولید شده هستند. در دومین مرحله از آزمایش بالینی واکسن، کارایی آن سنجیده می شود.
روش‌های مورد استفاده در طرح‌های تحقیقی برای دستیابی به واکسن چیست؟
رویکردهای متفاوتی برای دستیابی به واکسن بیماری ها وجود دارد. برخی از دانشمندان تلاش می کنند تا با استفاده از نوع غیرفعال شده ویروس یا نوع تضعیف شده آن، بدن انسان را وادار به تولید پادتن بیماری کنند. در مقابل در شماری از طرح های تحقیقاتی از پروتئین (آنتی ژن) استفاده می شود تا سیستم ایمنی بدن انسان را به واکنش وا دارند.
یکی دیگر از رویکردها که به نوعی ابتکاری محسوب می شود بر پایه استفاده از «ویروس حامل» است. در این روش دانشمندان از یک ویروس دیگر (مثلا ویروس سرخک) برای دگرگون سازی آن در راستای مقابله با ویروس جدید کرونا استفاده می کنند. به عنوان مثال انستیتو پاستور در فرانسه طرح استفاده از ویروس سرخک برای تولید واکسن نوع ویروس جدید کرونا را در دست دارد.
در نهایت پایه برخی از طرح های پژوهشی نیز استفاده از «دی ان ای» و «آر ان ای» است. دانشمندان بر این باور هستند که هر چه روش های آزمایشی برای دستیابی به واکسن بیماری «کووید ۱۹» بیشتر باشد احتمال موفقیت نهایی و کشف واکسن بیشتر خواهد بود.
نتیجه طرح‌ها تاکنون چه بوده است؟
تنها منبع اطلاع رسانی موجود درباره طرح های تحقیقاتی شرکت های داروسازی هستند. برخی از این شرکت ها از نتایج «امیدوارکننده» تحقیقات و آزمایش های بالینی سخن گفته اند. این در حالی است که باید توجه داشت که اطلاعات ارائه شده از سوی این شرکت ها هیچگاه بی طرفانه نخواهد بود و همه این شرکت ها برای دستیابی به واکسن ویروس جدید کرونا با یکدیگر در رقابت به سر می برند.
مخاطب اطلاعاتی که شرکت های داروسازی اعلام می کنند در درجه اول سهامداران هستند.
چرا ایمنی واکسن‌های احتمالی اهمیت دارد؟
یکی از اولویت ها در تولید واکسن بیماری ها همواره ایمنی آن است. دانشمندان باید اطمینان حاصل کنند که واکسن تولید شده منجر به وخامت حال انسان در صورت ابتلا به بیماری نخواهد شد. در دهه ۱۹۶۰ میلادی واکسن هایی برای سرخک تهیه شد که منجر به ابتلا به نوع شدیدتری از بیماری در صورت ابتلا به ویروس می شد. این واکسن ها در نهایت جمع آوری شد اما همین امر ثابت کرد که ایمنی واکسن ها باید پیش از عرضه آنها به بازار به دقت سنجیده شود.
یورونیوزگزارش داد؛ برخی از دانشمندان هشدار می دهند که تلاش ها برای دستیابی هر چه سریعتر به واکسن بیماری «کووید ۱۹» نباید به قیمت عدم توجه به ایمنی واکسن تمام شود. این در حالی است که تعدادی از شرکت های داروسازی ابراز امیدواری کرده اند که بتوانند واکسن ویروس جدید کرونا را پائیز امسال به بازار عرضه کنند. اکثر پژوهشگران در مقابل این ادعاها رویکردی محتاطانه دارند و تاکید می کنند که روند تولید واکسن زمان بر است.
