منوچهر نوذَری (زاده ۱۰ اردیبهشت ۱۳۰۴ در قزوین – درگذشته ۱۶ آذر ۱۳۸۴ تهران) دوبلور، بازیگر، مجری و کارگردان ایرانی بود. اصالت وی از خاندان پدری به کاشان میرسد.
او فعالیت هنری خود را در سال ۱۳۳۲ آغاز کرد و از اولین گویندگان تاریخ دوبله در ایران بود. نوذری، روز چهارشنبه ۱۶ آذر ماه ۱۳۸۴ به علت بیماری ریوی و عفونت کلیوی در بیمارستان مدرس تهران درگذشت. در روزهای پایانی زندگی این هنرمند در بیمارستان اینگونه از او نقل شده:
من اولین کسی بودم که در تلویزیون ایران مقابل دوربین رفتم و گفتم نام جعبهای که تصویر من را در آن میبینید تلویزیون است.
وی در مصاحبهای در سال ۱۳۸۱ به صورت زنده در برنامه مهر در پاسخ به مجری برنامه که از او میپرسد بزرگترین دستاورد هنری شما چه بوده است گفت خانم فائقه آتشین که باعث شوکه شدن مجری معروف آن روز تلویزیون ایران شد و بلافاصله بدون اینکه چیزی بگوید بحث را به طور کلی عوض میکند و درباره پسرش ایرج نوذری از او سوال میکند.
دو برنامهٔ رادیویی و تلوزیونی این هنرمند به نامهای صبح جمعه با شما و مسابقه هفته سالها از پرشنونده و پر بینندهترین برنامههای صدا و سیمای ایران بودند.
وی در برنامهٔ صبح جمعه با شما به عنوان نویسندهٔ طنز رادیویی و صداپیشهٔ نمایشنامهها با نام آقای دست و دلبازوهمچنین “آقای ملون” حضور داشت. مسابقه هفته برنامهٔ تلویزیونیای بود هر هفته پنجشنبه شبها برای مدتی طولانی از تلویزیون ایران بخش میشد. این برنامه مسابقهای چند مرحلهای بود که نوذری مجریگری آن را بعهده داشت. سئوالات این مسابقه از معلومات عمومی در حیطههای متفاوت طراحی میشد و پس از هر مرحله، تعدادی از شرکتکنندگان برای رفتن به مرحلهٔ دیگر انتخاب میشدند.
وی مدتی هم اجرای برنامه صندلی داغ را بر عهده گرفت. از آخرین کارهای او، برنامهای رادیویی با عنوان پنجشنبه شنیدنی بود.
مرتضی احمدی: با منوچهر نوذری کارد و پنیر بودیم!
«نمیخواهم بیخودی از منوچهر تعریف کنم، اما جا دارد بگویم بعد از آشناییام با او به مدت هفت الی هشت سال با هم کارد و پنیر بودیم!»
این بخشی از صحبتهای مرتضی احمدی – پیشکسوت عرصه هنر نمایش – در هشتمین سالروز درگذشت زندهیاد منوچهر نوذری است.
این پیشکسوت رادیو که به گفتهِ خودش بیشتر از هرکسی با مرحوم نوذری همراه و همکار بود، در هشتمین سالروز درگذشت آن مرحوم، دربارهی آشناییاش با او میگوید: از سال 1339 با مرحوم نوذری آشنا شدم و اولین بار در دوبله با هم روبرو شدیم، از آن به بعد بود که آشناییمان ادامه پیدا کرد.
نوذری در کارش استاد بود
احمدی سپس در توصیف ویژگیهای زندهیاد نوذری گفت: از سال 1340 که برنامه «شما و رادیو» شکل گرفت، ما جمعا 19 نفر بودیم که تا سال 58 با هم همراه بودیم. یکی از افرادی که همیشه با من بود، مرحوم نوذری بود. لازم است بگویم وی یک گوینده بسیار توانا بود که در کارش استاد بود.
وی ادامه داد: منوچهر از جمله مجریانی بود که از میکروفن و دوربین تلویزیون هیچگاه نمیترسید و دهان گرمی داشت.
تپق زدن در ذات منوچهر نبود
وی یادآور شد: زندهیاد منوچهر نوذری از جمله گویندگان قدری بود که اصلا تپق زدن در ذاتش نبود. او بینظیر بود و تبحر خاصی در کارش داشت. جا دارد بگویم منوچهر جایگزینی نداشت و تا به حال هم هیچ جایگزینی برای او پیدا نشده است.
احمدی همچنین در پایان سخنانش تصریح کرد: فقط به خاطر منوچهر نوذری به رادیو آمدم.
برنامه «گذر هفتم» رادیو ایران روز جمعه – پانزدهم آذر ماه – را به یادی از منوچهر نوذری و مرحوم علی حاتمی اختصاص داد.
در این برنامه علاوه بر مرتضی احمدی، پیشکسوتان دیگری همچون صادق عبداللهی و حمید منوچهری درباره مرحوم نوذری صحبت کردند و یادش را در هشتمین سالروز درگذشتش گرامی داشتند.
صادق عبداللهی در این برنامه گفت: نمیدانم بگویم خوشحالیم یا ناراحت از اینکه در سالروز درگذشت منوچهر نوذری عزیز به اینجا آمدهایم.
وی سپس یادآور شد: چهرههای پیشکسوتی در رادیو، تلویزیون و دوبله هستند که خدمت خاصی به رادیو انجام دادهاند که منوچهر نوذری هم یکی از آن چهرههاست.
او خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم به سراغ زندهیادهای رادیو و تلویزیون و دوبله برویم یک قطار لازم داریم. یاد همه آنها گرامی.
به پیشکسوتان بسیاری بدهکاریم
در پی صحبتهای عبداللهی، حمید منوچهری از پیشکسوتان دوبله و رادیو در توصیف شخصیت مرحوم نوذری و همکاریهایش با وی اظهار کرد: همه مردم مرحوم نوذری را دوست داشتند، ما هم جزو آنهایی بودیم که همیشه او را دوست داشتیم؛ چرا که ایشان در رادیو و دوبله همیشه خوب و موفق بودند. جا دارد در همین برنامه «گذر هفتم» به گوش دستاندرکاران رادیو برسانم که ما پیشکسوتان زیادی داریم که به آنها خیلی بدهکار هستیم. اگر عزیزان لطف کنند و روزی را برای پیشکسوتان عزیزی که درگذشتند در نظر بگیرند، بهتر از آن است که هر روز را به یاد یکی از عزیزان گرامی بدارند.
وی با اشاره به همکاریاش در برنامه «صبح جمعه با شما» یادآور شد: تمام آنهایی که در این برنامه کار میکردند بینظیر بودند. افرادی همچون زنده یاد تابش، قنبری و … که جایگزینی نخواهند داشت.
سپس عبداللهی تاکید کرد: از میان همه پیشکسوتان و اهالی رادیو منوچهر نوذری چیز دیگری بود. مرحوم نوذری مثل و مانند نداشت و فکر نمیکنم سالهای سال هم مثل او را داشته باشیم.
حضور نوذری در «جدی نگیرید» مثل کلاس درس بود
او در ادامه با اشاره به حضور مرحوم نوذری در طنز «جدی نگیرید»، گفت: در آن زمان که در برنامه طنز «جدی نگیرید» را با مرحوم نوذری کار میکردیم، حضورش برای بچهها مثل کلاس درس بود. او همیشه قبل از اجرا نوشتههایش را میخواند و حفظ میکرد.
حمید منوچهری در پایان گفت: به امید اینکه امثال منوچهر نوذری را در آینده داشته باشیم. جا دارد بگویم دوستان باید از مرحوم نوذری الگو بگیرند. با آرزوی سلامتی برای عزیزان پیشکسوتی که در قید حیات هستند و همچنین گرامیداشت یاد برای آنهایی که در میان ما نیستند.
و اما حاضر جوابی مرحوم نوذری …
پریچهر بهروان – یکی از مجریان پیشکسوت رادیو – که با منوچهر نوذری همکاری کرده بود، هم گفت: صحبت کردن درباره زنده یاد نوذری برایم کار دشواری است؛ چرا که ایشان فراتر از یک همکار سالها در کنار من بودند و به عنوان یک دوست، برادر بزرگتر و گاهی هم در مقام یک پدر مرا نصیحت میکرد.
بهروان اظهار کرد: او در نمایشهایش بازیگری ماهر و در دوبله گویندهای درجه یک بود. مرحوم نوذری به خاطر هوش خوبی که داشت خیلی حاضر جواب، باریکبین و در عین حال نکتهبین بود. او شخصیت شوخ طبع، دست و پا به خیر و مظلومی داشت. افسوس که هیچوقت فکر نمیکنیم کسی که دوستش داریم از میان ما برود. یادش گرامی و روحش شاد.
«ملون» چگونه شکل گرفت؟
ماجرای این قسمت آقای ملون از این قراره: روزی آقای ملون تصمیم می گیره که با تاکسی مسافر کشی کنه که مواجه میشه با آقای زرگنده و ما بقیه ماجرا…
در بخشی دیگر، سعید توکل – تهیهکننده «جمعه ایرانی» – طی یک تماس تلفنی درباره همکاریاش با مرحوم نوذری گفت: یادم است، زمانی که اواخر سال 67 بود آقای نوذری را به برنامه «صبح جمعه با شما» دعوت کردیم. قبل از انقلاب شبی در کنار هم بودیم و آقای نوذری از خاطرات گذشتهاش تعریف میکرد. او دربارهی شخصیتی به اسم ملوک ضرابی صبحت میکرد و لطیفه میگفت و تکهکلامهای این شخصیت را تعریف میکرد. از آنجا شد که اسم «ملون» شکل گرفت و جرقه کار از آنجا زده شد و این کار به مدت سه سال نوشته و اجرا شد.
بازیگر
وی فعالیت خود را در عرصهٔ سینما با بازی در فیلم لاله آتشین ۱۳۴۱ ساخته برادرش مرحوم محمود نوذری آغاز کرد.
افق روشن ۱۳۴۳
امیر ارسلان نامدار ۱۳۴۵
حسین کرد شبستری ۱۳۴۵
گوهر شب چراغ ۱۳۴۶
غروب بت پرستان ۱۳۴۷
آسمون بی ستاره ۱۳۴۷
خیالاتی ۱۳۵۲
چند میگیری گریه کنی ۱۳۸۴
کارگردان
ایوالله ۱۳۵۰ و همچنین تدوینگر
خیلی هم ممنون ۱۳۵۱ و همچنین سراینده اشعار
خیالاتی۱۳۵۲ و همچنین سراینده اشعار
الو من گربه هستم ۱۳۵۶ / فیلمبرداری و تولید در مصر
مدیردوبلاژ
شوخی نکن دلخور میشم ۱۳۴۵
ایوالله ۱۳۵۰
خیلی هم ممنون ۱۳۵۱
خیالاتی ۱۳۵۲
یک جو غیرت ۱۳۵۲
هی جو ۱۳۶۷
شنگول و منگول ۱۳۶۸
حسنک ۱۳۷۱
تلویزیونی
کوچه اقاقیا
عصای پیری
باجناغها
جدی نگیرید
اجراهای تلویزیونی
چهرهها
هزار برگ هزار رنگ
مسابقه هفته
تهران ساعت ۲۰
مسابقه ثانیهها
دوبلور فیلمهای خارجی
جک لمون، دنی کی، راج کاپور، گلن فورد، باب هوپ، رداسکلتون و رداسکلتون…
منابع؛ ایسنا، رادیو ایران، ویکیپدیا