اگر چه پاییز مناسبترین فصل برای کویر نوردی است اما تعطیلات نوروز هم یک فرصت خوب برای بازدید از زیباترین کویر ایران و شاید جهان باشد، جایی که به طور غیر رسمی رکورد گرمترین نقطه جهان را به خود اختصاص داده است، یعنی کویرشهداد کرمان.
کویر شهداد بخشی از حاشیه غربی کویر لوت است. شهداد با ۲۴ هزار کیلومتر مربع وسعت در جنوب شرقی ایران و شمال شرقی کرمان، یکی از بزرگترین بخشهای کشور و باستانیترین بخش استان کرمان محسوب میشود.
در ۲۵ کیلومتری شرق شهداد، شهری وجود دارد شاهد مناظر بدیع، حیرت آور و شگفت انگیزی از زاییدههای طبیعت هستیم. این شهر شهر کلوتها است. کلوتها از لحاظ شکل ناهمواری و شرایط پیدایش در دنیا بینظیرند و اسرار بیشماری درباره اصول و خواص پیدایش آنها وجود دارد. از دور دست که به کلوتها نگاه میکنیم، شهری بزرگ با آسمان خراشهای فراوان را تداعی میکند و همین امر باعث شده که تا برخی جهانگردان خارجی از آن به عنوان «شهر ارواح» یاد کنند.
شهر افسانهای کلوتها ۱۱ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد و حدود ۲۰ هزار سال قبل، با فرسایش آبی و بادى، به وجود آمده است. در کویر شهداد، ۱۰۰ هکتار نمکزار به شکل جوشش تخم مرغی وجود دارد که در هیچ جاى دنیا مشابه آن نیست.
در محدودهای ۳۰ هزار کیلومتری، در دل لوت، هیچ حیاتی وجود ندارد. شاهد این ادعا جسد سالم گاوی است که در زمستان سال ۱۳۶۵ در کویر لوت تلف شده است. پس از گذشت ۱۵ سال از آن زمان، جسد این گاو – در حالی که براثر نور شدید آفتاب خشک شده بود – بدون هیچ تغییری پیدا شد.
در گوشه گوشه شهداد، آثار باستانی از هزاره چهارم قبل از میلاد تا دورههای اسلامی و معاصر همچون گورستانها، قلعهها، کاروانسراها و… را میتوان مشاهده کرد. اما مهمترین و منحصر به فردترین داشتهای که این منطقه کویری در خود جای داده است، کلوتها هستند.
کلوتها از شمال به جنوب حدود ۱۴۵ کیلومتر طول و از غرب به شرق نزدیک به ۷۰ کیلومتر عرض دارند و در موازات تل ماسههای عظیم شرق کویر قرار گرفتهاند. اما کلوتها ناشناختهتر، خطرناکتر و افسانهایتر از تل ماسههای شرقی لوت هستند.
کسی تاکنون از آنها عبور نکرده و مطالبی که در این زمینه گفته میشود، بر گرفته از نظرات و بررسیهای دانشمندان است.
«سون هدین»، جهانگرد سوئدی در اوایل قرن گذشته در پی سفری بسیار سخت، به شکل بسیار خارق العادهای زیباییهای کویر را بر شمرده است؛ امری که بسیاری از گردشگران را تشویق و ترغیب به سفر برای دیدن این شگفتیها کرد.
شهداد کنونی به شکل مثلثی است که رأس آن به طرف دره «کناران» و قاعده آن به سمت شرق در حوزه تکاب قرار گرفته است و به کلوتهای موازی حاشیه لوت منتهی میشود. زمینهای شهداد تمام پوشیده از باغهای مرکبات و خرماست.
مسیر دسترسی
۱۰۵ کیلومتر حرکت از شهر کرمان در جهت شرق و سپس شمال شرق ما را به شهر تاریخی و دیدنیهای اعجاب انگیز کویر شهداد میرساند. در مسیر جاده کرمان به شهداد، تونل طولانی وجود دارد که ارتباط دو قسمت گرمسیری کرمان و ییلاقی سیرچ را برقرار میکند. این تونل طولانیترین تونل جادهای در ایران است. آب و هوای دو سمت تونل بخصوص در فصل تابستان، کاملاً با هم متفاوت است.
اگر در سفر به شهداد خواستار تجربه شب مانی در کویر را داشته باشید چنین امکانی برای گردشگران کویری با احداث کمپ شهداد فراهم شده است.
کمپ کویری شهداد تنها کمپ کویری دشت لوت است. با فاصله کمی با شهر افسانهای کلوتها دارد کمپ کویری شهداد در ۲۰ کیلومتری شهداد در مسیر نهبندان و در آخرین نقطههایی که زندگی ادامه دارد و پس از گذر از ده سیف و شفیع آباد در لابه لای تپهها قرار گرفته است. آب، برق، سرویس بهداشتی، آمفی تئاتر روباز، حمام آفتاب، خواب در شنها و استراحت در ۳۵ آلاچیق ساخته شده از مصالح طبیعی همچون برگهای خرما… بخشی از امکانات و لوازم میزبانی کویر از میهمانانش است.
کمپ به صورت شمالی، جنوبی ساخته شده و در بین چندین کلوت قرار گرفته تا از گزند باد و طوفانهای شن در امان باشد. زیبایی کمپ در شب دوچندان است محوطه کمپ با چراغهایی تزیین شده است که روشنایی این چراغها زیبایی خاصی به آلاچیقها بخشیده است. این کمپ با ۴۰ نفر ظرفیت در حاشیه غربی کویر لوت در موقعیت جغرافیایی ۳۰. ۳۴شمالی و ۵۷. ۵۱ شرقی قرار دارد.
گرمترین نقطه روی زمین با دمای ۶۳ درجه سانتیگراد برای صحرای آریزونای آمریکا ثبت شده است، اما کارشناسان ایرانی معتقدند، کویر لوت ایران جایی نزدیک به «شهداد کرمان» با دمای ۶۷ درجه سانتیگراد در سایه و ۱۰۰ درجه سانتیگراد روی خاک و گدازههای آتش فشانی در آفتاب، گرمترین نقطه روی زمین است.
فرارو