فضاپیمای “جونو”(Juno) ناسا اطلاعاتی را جمع آوری کرده است که به دانشمندان در تعیین علت “تغییرات دیرپای”(secular variation) سیاره مشتری کمک کرده است.
فضاپیمای جونو ناسا بار دیگر با جمع آوری اطلاعات ارزشمند، به دانشمندان در کشف یک موضوع جدید کمک کرده است.
پژوهشگران مأموریت جونو موفق به تشخیص قطعی وجود یک میدان مغناطیسی داخلی در سیاره مشتری شده‌اند که با گذشت زمان تغییر می‌کند.
این پدیده که با نام “تغییرات دیرپای” شناخته شده است به دانشمندان در مورد ساختار داخلی مشتری کمک خواهد کرد. جونو مشخص کرده است که تغییرات دیرپای به احتمال زیاد توسط بادهای عمیق جوی این سیاره هدایت می‌شوند.
“اسکات بولتون”(Scott Bolton) محقق اصلی مأموریت جونو از “مؤسسه تحقیقات جنوب غربی”(Southwest Research Institute) در سن آنتونیو، گفت: درک کامل تغییرات دیرپای مدت‌ها آرزوی دانشمندان بوده است. این کشف تنها می‌توانست توسط جونو انجام پذیرد زیرا جونو دارای ابزارهای دقیق و مدار منحصر به فرد است.
درک میدان مغناطیسی نیاز به مشاهدات بسیار دقیق دارد. برای جمع آوری داده‌ها، ناسا علاوه بر داده‌های جامع جونو، اطلاعات کافی از مأموریت‌های گذشته به سیاره مشتری نظیر مأموریت‌های” پایونیر ۱۰”(Pioneer ۱۰)، “پایونیر ۱۱” (Pioneer ۱۱)، “وویجر ۱”(Voyager ۱) و “اولیس”(Ulysses) نیز داشت.
این داده‌ها با استفاده از یک ابزار تخصصی موسوم به یک “مغناطیس‌سنج”(magnetometer) جمع آوری شده‌اند. مغناطیس‌سنج قادر به تولید نقشه سه‌بعدی میدان مغناطیسی است. نکته‌ای که توجه ناسا را به خود جلب کرد، تفاوت‌های کوچک اما قابل تشخیص در میدان مغناطیسی مشتری بود که آنها با نگاهی به داده‌ها در طول زمان قادر به مشاهده آن بودند.
پس از آنکه دانشمندان ثابت کردند تغییرات دیرپای رخ داده است، آنها کنجکاو شدند تا علت این موضوع را دریابند. آنها دریافتند بادهای جوی و فضایی مشتری مناسب‌ترین توضیح برای این تغییر در میدان مغناطیسی این سیاره هستند.
بادهای قدرتمند مشتری از سطح سیاره تا عمق بیش از ۳۰۰۰ کیلومتر در حال وزش هستند. علاوه بر اینکه این بادها میدان مغناطیسی را برش می‌دهند، آنها را به اطراف این سیاره نیز هدایت می‌کنند. مشتری یک نقطه دارد که “لکه آبی بزرگ”(Great Blue Spot) نام دارد. این نقطه که دارای میدان مغناطیسی قوی است در نزدیکی خط استوای این سیاره قرار دارد. میدان مغناطیسی و بادهای قوی محلی باعث شده که لکه آبی بزرگ منطقه‌ای باشد که بیشترین تغییرات دیرپای در آن ثبت شده است.
به گفته مور، این باور نکردنی است که لکه آبی بزرگ می‌تواند مسئول تقریباً تمام تغییرات دیرپای مشتری باشد.
با درک جدیدی از میدان مغناطیسی، دانشمندان در آینده قادر به ایجاد یک نقشه سیاره‌ای از تغییرات دیرپای مشتری خواهند بود.
فضاپیما جونو
جونو نام فضاپیمای رباتیکِ بدونِ سرنشینِ ناسا است که در چهارم ژوئیهٔ ۲۰۱۶ در مدار قطبی سیاره مشتری قرار گرفت. این کاوشگر فضایی در پنجم اوت ۲۰۱۱ از فلوریدا به فضا پرتاب شده و شرکت لاکهید مارتین و مؤسسه تحقیقات جنوب غربی سازنده و پیمان‌کار هدایت آن هستند. این فضاپیما در مدار قطبی این سیاره قرار گرفته تا ترکیب، میدان گرانشی، میدان مغناطیسی، و مَگنِتوسفِرِ مشتری را بررسی کند. جونو همچنین تلاش‌هایی برای یافتن سرنخ‌هایی در مورد چگونگی تشکیل شدن این سیاره، از جمله احتمالِ داشتنِ یک هستهٔ سنگی، مقدار آب موجود در ژرفای جو آن، توزیع انبوه جِرمی، و بادهای عمیق آن که سرعت آن می‌تواند تا ۶۱۸ کیلومتر (۳۸۴ مایل) در ساعت برسد، خواهد داشت. پس از فضاپیمای گالیله که از ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۳ این سیاره را دور زد، جونو دومین فضاپیمایی است که مدار مشتری را دور می‌زند.
به گزارش ایسنا؛ یافته‌های این مطالعه در مجله “Nature Astronomy” منتشر شد.
