کشف اقیانوسی در اعماق قمر کیوان

0
136

داده‌های جدید به‌دست آمده از کاوشگر کاسینی ناسا نشان می‌دهند اقیانوسی به بزرگی دریاچه سوپریور در زیر لایه‌های یخی که سطح یکی از قمر‌های سیاره کیوان را پوشناده،‌پنهان شده‌است.

 نتایج این تحقیقات که به‌تازگی در نشریه ساینس منتشر شده، امیدی کم‌رنگ از وجود آب مایع در این قمر کوچک را زنده کرده‌است. این به آن معنی است که ششمین قمر زحل،‌انسلادوس می‌توانسته و یا می‌تواند قابل سکونت باشد و یا از حضور حیات پشتیبانی کند.

این کشف جدید انسلادوس را در دسته جهان‌های غیرزمینی درون منظومه خورشیدی قرار داد که می‌توانند از منابع آب زیرزمینی برخوردار باشند. تیتان،‌قمر دیگر سیاره کیوان و اروپا قمر سیاره مشتری از دیگر اعضای این گروه هستند. کالیستو و گانیمد، اقمار دیگر سیاره مشتری نیز مشکوک به داشتن آب هستند.

ضخامت لایه‌های یخی در قطب شمال انسلادوس به 48 کیلومتر می‌رسد و در زیر این لایه یخی لایه‌ای از سنگ قرار گرفته‌است. اما در قطب جنوبی این قمر، لایه یخی با28 تا 38 کیلومتر سطح اقیانوسی زیرزمینی با عمق 8 تا 10 کیلومتر را پوشانده‌است.

به نظر می‌آید این منبع آب پنهانی محدب شکل است که در قطب جنوب از عمق بیشتری برخوردار بوده و با دور شدن از این نقطع از میزان عمق آن کاسته می‌شود. همچنین این اقیانوس روی هسته‌ای سنگی واقع شده و و وسعت آن به خط استوای قمر نیز کشیده شده‌است. براساس مطالعات پیشین کاوشگر کاسینی، جنس این هسته سنگی سیلیکاتی است که در صورت درست بودن این فرضیه،‌آب جاری روی این سنگ دارای عناصری مانند فسفر، سولفور، پتاسیم و سدیم خواهد بود. این عناصر برای ایجاد حیات و پشتیبانی از آن ضروری است.

باتوجه به اینکه این اقیانوس احتمالی روی لایه سنگی قرار گرفته، داده‌های گرانشی به‌دست آمده از انسلادوس نشان می‌دهند بستر این اقیانوس شباهت زیادی به بستر اقیانوس‌های زمین دارد. این قمر، یکی از کوچکترین‌ قمرهای سیاره کیوان است که قطر آن 498 کیلومتر بوده و کاسینی در سال 2005 موفق به کشف بخار آب در قطب جنوب این قمر شدند . کاسینی همچنین در این منطقه موفق به کشف ردپای مولکول‌های زیستی که می‌توانند منبعی زیستی یا غیر زیستی داشته‌باشند شده‌است.

به گزارش همشهری به نقل از CNN، تاکنون کسی به این قمر سفر نکرده‌است، اما دانشمندان براساس داده‌های گرانشی به‌دست آمده از کاسینی اطمینان دارند که چنین اقیانوسی وجود دارد. زمانی که این کاوشگر از نزدیکی انسلادوس پرواز می‌کند، نیروی گرانش روی سرعت آن تاثیر می‌گذارد و دانشمندان براساس محاسبه این نوسانات می‌توانند درباره ساختارهای زیرزمینی این قمر اطلاعات به دست آورند.

کاسینی از تجهیزات کافی برای حفاری و دسترسی به آب این اقیانوس برخوردار نیست، اما درحال حاضر با استفاده از ابزار طیف‌سنج موفق به ردیابی بخار آب و مولکول‌های زیستی در قطب جنوب انسلادوس شده‌است. نسخه‌ای پیشرفته‌تر و پیچیده‌تر از این ابزار قادر خواهد بود ارزیابی بهتری از نوع مولکول‌های موجود در این قمر به دست آورد. ردیابی این مولکول‌ها می‌تواند امکان وجود حیات در اعماق این قمر را به اثبات رسانده و یا رد کند.