یک آرامگاه 3400 ساله که شامل بقایای بیش از 10 مومیایی می‌شود در جزیره «سای» در امتداد رود نیل در شمال سودان پیدا شد.
با وجود اینکه باستان‌شناسان این آرامگاه را در سال 2015 کشف کردند اما کاوش کامل مقبره در سال جاری صورت گرفت. این جزیره بخشی از سرزمین باستانی به نام «نابیا» است که 3400 سال قبل تحت کنترل مصر بوده است. مصریان در سراسر نابیا ملک و خانه ساخته بودند؛ از جمله جزیره سای که دارای استراحتگاه و معدن طلا بود. این آرامگاه شامل چندین اتاق است و به نظر می‌رسد بقایای مصریانی که در آنجا یا در نزدیکی این مستعمره زندگی و در معدن طلا کار می‌کردند، را نگه داشته است.
دست‌سازه‌های کشف شده در این مقبره شامل اقلام زیادی بود از جمله اسکاراب (طلسمی از جنس سنگ یا عقیق که به صورت سوسک سرگین می‌ساختند و به طور گسترده‌ای در مصر استفاده می‌شود)، ظروف سرامیکی، یک حلقه طلا، بقایای ماسک‌های تدفینی از جنس طلا که به صورت مردگان می‌زدند و یک مجسمه سنگی کوچک که با نام «شابتی» شناخته می‌شود. مصریان باستان بر این باور بودند که شابتی در زندگی پس از مرگ قادر به انجام کار مرحومین برای آنهاست.
برخی از دست‌سازه‌ها دارای حکاکی‌هایی به زبان هریگلیف مصری است که نشان می‌دهد این مقبره در اصل برای مردی به نام «خنوموس»، ارباب کاگران طلا، ساخته شده است.
به گفته باستان‌شناسان، بقایای خنوموس در کنار زنانی که احتمالا همسرانش بودند، کشف شده است. احتمال می‌رود بعضی از افرادی که در این آرامگاه پیدا شده‌اند، از بستگان خنوموس باشند. محققان قصد دارند روی بقایای کشف شده آزمایش DNA انجام دهند.
جولیا بودکا، استاد باستان‌شناسی دانشگاه لودویگ مکسیمیلیان مونیخ، در این باره گفت: «سعی داریم از این استخوان‌ها باستانی DNA استخراج کنیم».
در حال حاضر نمونه‌هایی برای بررسی دقیق‌تر به بخش باستان‌شناسی موسسه مکس پلانک در آلمان فرستاده شده‌اند. باستان‌شناسان مطمئن نیستند که چه تعدادی از اجساد مومیایی شده بودند.
بودکا اضافه می‌کند: «وضعیت نگهداری در اینجا بسیار دشوار است. در حال حاضر منتظر گزارش انسان‌شناسی فیزیکی هستیم. موقعیت و اثرات قیر معدنی حاکی از انجام نوعی فرآیند مومیایی کردن برای همه اجساد داخل مقبره 26 است که در تابوت‌های چوبی قرار دارند».
قیر معدنی نوعی نفت خام است که مصریان باستان گاهی اوقات از آن در مومیایی کردن استفاده می‌کردند.
به گزارش آنا به نقل از LiveScience، بسیاری از تابوت‌ها به خوبی حفظ نشده‌اند و وضعیت سلامت مناسبی ندارند. همچنین دقیقا مشخص نیست که چه تعداد نفر در تابوت‌ها به خاک سپرده شده‌اند.
