یک گروه از کارشناسان آمریکایی مرکز علوم و امنیت بینالمللی اعلام کرد که یک پایگاه سری توسعه تسلیحات اتمی جمهوری اسلامی را پیدا کرده است.
این مرکز در گزارشی که روز چهارشنبه 8 آوریل 2020 منتشر کرد از جمهوری اسلامی خواست به وجود این پایگاه که بازرسان بینالمللی آن را یافتهاند، اعتراف کند.
در گزارش «مرکز علوم و امنیت بینالمللی» که در سال 1993 توسط دیوید آلبرایت، بازرس سابق آژانس بینالمللی انرژی اتمی تاسیس شد، آمده براساس آرشیو اتمی جمهوری اسلامی که در سال 2018 اسرائیل آن را به دست آورد، جمهوری اسلامی براساس برنامه آماد، کارگاه شهید محلاتی را در نزدیک تهران به پژوهش و توسعه غنیسازی اورانیوم مربوط به ساخت اسلحه اتمی اختصاص داد.
برنامه آماد اشاره به نقشه ایران برای توسعه تسلیحات اتمی در این تاسیسات که به عنوان یک مرکز آزمایشی برای ساخت و توسعه اورانیوم تسلیحات اتمی به کار میرود، است.
بنا بود این مرکز تا زمان پایان ساخت مرکز شهید برودجردی در منطقه پارچین به صورت موقت به کار رود. منطقه نظامی و استراتژیک پارچین در نزدیک پاکدشت در 20 کیلومتری جنوب شرق تهران واقع شده است.
منطقه پارچین در نوامبر 2011 تاسیس شد و در آژانس بینالمللی انرژی اتمی در آن زمان گفت که اطلاعات موثقی دارد درباره اینکه این منطقه برای یک آزمایش انفجار به کار رفته است. درخواستهای آژانس برای بازدید از منطقه پارچین از سوی ایران پذیرفته نشد.
به باور مرکز علوم و امنیت بینالمللی سازه اصلی مرکز شهید محلاتی در اواخر 2010 و آغاز 2011 و پس از ساخته شدن مرکز فوردو در نزدیکی قم، تخریب و متروکه شد.
آلبرایت در گزارشش تاکید کرد که جمهوری اسلامی باید وجود این مرکز را به آژانس بینالمللی انرژی اتمی اطلاع داده و اجازه بازرسی آن را صادر کند، زیرا که این سازه برای استفاده در زمینه انرژی هستهای طراحی و ساخته شده و این مواد هستهای براساس توافقات صورت گرفته با جمهوری اسلامی باید زیر نظر گرفته شود.
او در ادامه گفت که آژانس باید همه مراکز، تاسیسات، اسناد، ابزارآلات و مواد مورد استفاده شده در برنامه آماد را بازرسی کند.
آلبرایت به روزنامه “واشنگتن فری بیکون” گفت: «این مرکز پیش از این علنا مشخص نشده بود و به احتمال فراوان کشورهای غربی تا پیش از در اختیار گرفته شدن اسناد اتمی جمهوری اسلامی توسط اسرائیل، از وجود آن بیخبر بودهاند.»
او افزود: «شاید این مرکز در آستانه ساخت هسته اورانیومی مورد استفاده در تسلیحات اتمی باشد، حتی اگر هنوز شواهدی درباره امتلاک اورانیوم مناسب ساخت اسلحه از سوی جمهوری اسلامی، وجود نداشته باشد.»
موسس مرکز علوم و امنیت بینالمللی توضیح داد که «این مرکز به روشنی نشان میدهد جمهوری اسلامی نه در پی توسعه برنامه اتمی، بلکه در پی ساخت برنامه تولید تسلیحات اتمی بوده و نشانهای درباره از بین برنامه این برنامه نیز وجود ندارد.»
واشنگتن فری بیکون در اینباره همچنین با آندریا ستریکر، پژوهشگر موسسه دفاع از دموکراسیها و کارشناس منع تسلیحات گفتگو کرد و او گفت که پیدا شدن این مرکز «گستره دروغگویی جمهوری اسلامی به بازرسان بینالمللی درباره گذشته و همچنین شاید برنامه در جریان ساخت تسلیحات اتمی را نشان میدهد.»
العربیه گزارش داد؛ خانم ستریکر گفت: «امروز جمهوری اسلامی به سلاح نزدیکتر از آن است که پیش از این گمان میرفت» و آژانس بین المللی انرژی اتمی باید تحقیقات کاملی برای تضمین مسالمتآمیز بودن برنامه هستهای جمهوری اسلامی انجام دهد.