در بسیاری از حملات تروریستی، گروه “دولت اسلامی” یا داعش بلافاصله مسئولیت آنها را برعهده میگیرد. این کار غالبا از طریق پلتفرم “اعماق” صورت میگیرد که به بلندگوی داعش معروف است. اما آیا “داعش” و “اعماق” یکی هستند؟
در همهی حملات تروریستی اخیر در برلین و بروکسل و چند روز پیش در بارسلون، “دولت اسلامی” بلافاصله مسئولیت این اقدامات را برعهده گرفت. اما به گفتهی کارشناسان معلوم نیست که ارتباط مستقیمی میان داعش و این حملات وجود داشته باشد. بیشتر این گمان وجود دارد که عاملان ترور احتمالا تحت تاثیر تبلیغات افراطی رادیکالیزه شده و به این اقدامات دست زدهاند و ارتباط مستقیمی با داعش ندارند.
داعش برای پخش بیانیههای خود پیش از هر چیز از سرویس اینترنتی تلگرام استفاده میکند. این موضعگیریها در آنجا در گروههای بسته پخش میشوند که کاربران صرفا با استفاده از یک لینک دعوت میتوانند عضو گروه شوند. هواداران داعش همواره به موازات هم از چند گروه استفاده میکنند، تا در صورت مسدود شدن یک کانال، بتوانند خبر را از طریق کانالهای دیگر پخش کنند.
معمولا دو نوع موضعگیری وجود دارد: نخست موضعگیریهایی که از سوی بلندگوی داعش یعنی شبکهی “اعماق” صورت میگیرد. این شبکه خود را یک آژانس خبری میخواند و غالبا بدون ورود به جزئیات امر، به محافل امنیتی استناد میکند؛ مانند حملات اخیر در بارسلون و سورگوت روسیه.
البته باید در نظر داشت که در نمونهی سورگوت روسیه، مهاجم مرد ۲۳ سالهای بود که در همان نواحی به دنیا آمده بود و واقعا معلوم نیست یک اسلامگرای افراطی بوده باشد.
اما افزون بر این، خود گروه “دولت اسلامی” هم موضعگیری میکند. این موضعگیریها معمولا به شعارهای مذهبی مزین هستند و در مقایسه با خبرهای شبکهی “اعماق”، جزئیات بیشتری را بیان میکنند.
با این همه باید گفت که این موضعگیریها همواره دارای عنصری از عدم اطمینان هستند؛ زیرا از طریق آنها نمیتوان بطور قطعی روشن ساخت که واقعا متعلق به داعش هستند یا نه. این موضعگیریها معمولا دربارهی عاملان ترور چیزی نمیگویند.
به کزارش دویچه وله؛ با این حال به گفتهی کارشناسان وقتی موضعگیریهایی از طریق کانالهای رایج پخش میشوند و سنجیدارهای معینی از نظر فرم و زبان را نیز رعایت میکنند، شواهد و قراین حاکی از آن است که فرستندهی آنها “دولت اسلامی” است.