باستان‌شناسان باقیمانده‌های یک دیوار سنگی احتمالا ۲۴۰۰ ساله را در غرب ایران یافته‌اند که حدود ۱۱۵ کیلومتر درازا دارد.
این دیوار در منطقه سرپل ذهاب در استان کرمانشاه یافته شده است.
سجاد علی‌بیگی، دانشجوی دوره دکترای بخش باستان‌شناسی دانشگاه تهران که در مقاله‌ای که در ژورنال Antiquity در این باره منتشر کرده است، می‌نویسد: «ساختن این دیوار با حجمی حدود یک میلیون متر مکعب سنگ به نیروی کار، مواد و زمان بسیاری نیاز داشته است.»
به نوشته علی‌بیگی این دیوار در مسیری شمالی- جنوبی از ازتفاعات بمو در شمال سرپل ذهاب شروع می‌شود و در ناحیه‌ای نزدیک به روستای ژاو مرگ پایان می‌یابد.
سفالینه‌های یافت شده به موازات این دیوار نشان می‌دهد که این دیوار در فاصله زمانی میان قرن چهارم پیش از میلاد و قرن ششم پس از میلاد ساخته شده است.
علی‌بیگی می‌نویسد: «ساختارهایی اکنون ویران‌شده در جاهایی از این دیوار قابل‌مشاهده هستند. این ساختارها ممکن است مربوط به برج‌های کوچک دیوار یا ساختمان‌هایی در آن باشند.» به نوشته علی‌بیگی خود دیوار از مواد طبیعی محلی مانند قلوه‌سنگ و تخته‌سنگ ساخته شده است و ملاط گچی میان سنگ‌ها در برخی جاها هنوز دیده می‌شود.
گرچه باستان‌شناس از وجود این دیوار که درازای آن همانند دیوار هادریان در دوران امپراتوری روم در انگلیس است، خبر نداشتند، اما مردم محلی از مدت‌ها پیش با نام «دیوار گاوری» آن را می‌شناخته‌اند.
- دیوار اسرارآمیز
باستان‌شناسان مطمئن نیستند که چه کسی و با چه هدفی این دیوار را ساخته است. با توجه به تخریب شدید دیوار حتی پهنا و ارتفاع دقیق دیوار هم معلوم نیست. بهترین تخمینی که می‌توان زد این است که این دیوار چهار متر پهنا و ۳ متر بلندی داشته است.
علی‌بیگی می‌نویسد: «معلوم نیست که این دیوار جنبه دفاعی داشته است یا جنبه نمادین» و اشاره می‌کند که ممکن است این دیوار حد مرز یک امپراتوری باستانی، شاید سلسله اشکانی (۲۴۷ پیش از میلاد تا ۲۲۴ پس از میلاد) یا سلسله ساسانی (۲۲۴ تا ۶۵۱ پس از میلاد) باشد. به گفته علی‌بیگی هر دوی این سلسله‌ها در غرب ایران شهرها و قلعه‌های بزرگ و سیستم‌های زهکشی ساختند، بنابراین هر دوی آن منابع لازم برای ساختن دیوار گاوری را داشته‌اند.
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از لایوساینس؛ دیوار گاوری تنها دیوار طولانی باستانی در ایران نیست. باستان‌شناسان قبلا ساختارهای مشابهی را در شمال و شمال شرق ایران (دیوار گرگان) یافته‌اند که ممکن است به مقاصد دفاعی ساخته شده باشند.
