تسهیلات خرد براساس ابلاغیه بانك مركزی افزایش یافت. تاكید بانك مركزی هم بر بیشتر شدن پرداخت تسهیلات خرد در سالجاری است. به این ترتیب تسهیلات خودرو را با سقف 15 میلیون تومان، تعمیر مسكن 10 میلیون تومان، خرید كالا 8 میلیون تومان، خرید خودرو در قالب جایگزینی خودروهای فرسوده 20 میلیون تومان و نهایتا كارت اعتباری پنج میلیون تومان تعیین شد.
این تسهیلات در قالب عقود مبادلهای قرار است با نرخ سود 21 درصد به متقاضیان پرداخت شود. سودی كه اغلب تا پیش از این بالای 28 درصد در نظر گرفته میشد و در گنجانده شدن این عقود در قالب مشاركت، سودهایی بالای نرخ تعریف شده مبادلهای از مشتریان اخذ میشد.4
محاسبه اولیه نرخ سود 21 درصد ابلاغ شده، نشان میدهد دریافتكننده تسهیلات خودرو برای پرداخت وام 15 میلیون تومانی در طول پنج سال باید ماهانه 512 هزار تومان پرداختی داشته باشد.
روزنامه اعتماد نوشت:این به مفهوم آن است كه در طول پنج سال مشتری 15 میلیون و 750 هزار تومان سود علاوه بر اصل پول به بانك عامل پرداخت خواهد كرد.
فرمولهایی برای دور زدن قوانین
حال با وجود نرخ سودی كه در طول پنج سال دو برابر اصل وام اعطا شده را نصیب بانك خواهد كرد، باز هم بانكها زیر بار پرداخت این تسهیلات نمیروند. مسوول اعتبارات یكی از بانكهایی كه مدتی است به جرگه بانكهای خصوصی كشور پیوسته است، میگوید: هنوز كه از طرف بانكها دستور جدید پرداخت تسهیلات خرد به شعب ابلاغ نشده اما در صورت ابلاغ نیز گمان نكنید تسهیلات با نرخ 21 درصد پرداخت میشود.
بانكها همیشه فرمولها، بند و تبصرههایی دارند كه نرخ سود را اگرچه اسمی روی 21 درصد میبندند اما در عمل نرخ عقود مشاركتی را از مشتریان دریافت میكنند. او همچنین با بیان اینكه سال گذشته وام خودرو 10 میلیون تومان در نظر گرفته شده بود گفت كه بیش از 28 درصد سود از این نوع تسهیلات دریافت میشد.
قواعد عجیب در پرداخت تسهیلات
اگرچه بانكها موظف هستند تسهیلات خرد را پس از ابلاغ شیوه نامه بانك مركزی اجرایی كنند اما برخی بانكها به طور كل پرداخت این تسهیلات را در دستور كار ندارند. آنهایی هم كه پرداخت این تسهیلات را پس از رسیدن شیوه نامه ابلاغی به دست شعب خواهند داشت از قواعد عجیب و غریبی صحبت میكنند كه در هیچ قسمت از ابلاغیه بانك مركزی دیده نمیشود. یكی از بانكهای دولتی به خبرنگار ما كه به عنوان درخواست كننده تسهیلات به این بانك مراجعه كرده بود؛ اعلام كرد باید برای دریافت تسهیلات خودرو سپردهای بالای 10 میلیون تومان را به مدت 9 ماه نزد بانك بگذارد. در صورتی كه این تسهیلات را به صورت فوری نیازمند است باید 30 درصد از تسهیلات به عنوان تضمین نزد بانك نگه داشته شود. به گفته متصدی اعتبارات این بانك، پس از 9 ماه سپرده گذاری حدود 20 میلیون تومان تسهیلات خودرو به متقاضی داده میشود و در صورت نداشتن سپرده، شش میلیون تومان از تسهیلات 20 میلیون تومانی تا پایان پرداخت تسهیلات نزد بانك نگه داشته میشود.