در حالیکه زمان سومین اعلام نظر دولت پرزیدنت ترامپ درباره پایبندی یا عدم پایبندی جمهوری اسلامی به برجام نزدیک شده است، گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال تایید نشدن پایبندی جمهوری اسلامی افزایش یافته است. دو گواهی پیشین پرزیدنت ترامپ به کنگره آمریکا، تبعیت جمهوری اسلامی از بخش هسته‌ای برجام را مورد تایید قرار داده است.
آمریکا می‌گوید که جمهوری اسلامی با ادامه فعالیت‌های بی‌ثبات کننده خود در منطقه و ادامه آزمایش‌های موشک بالستیک روح برجام را زیر پا گذارده است.
پرزیدنت ترامپ بارها طی دوران انتخابات ریاست جمهوری برجام را بدترین توافق دانسته است. از این رو احتمال می‌رود که این دوره گواهی پایبندی برای ایران صادر نکند.
توماس پیکرینگ معاون پیشین وزارت خارجه در دولت پرزیدنت بیل کلینتون و سفیر آمریکا در ملل متحد در دولت جرج بوش پدر، در گفتگو با بخش فارسی صدای آمریکا آینده اجرای برجام را تحلیل کرد.
او که ماه گذشته به همراه ۵۰ مقام عالی رتبه پیشین دولتی و امنیت ملی با امضای بیانیه‌ای از پرزیدنت ترامپ خواستار ادامه ماندن در برجام شد، در پاسخ به اینکه آیا نگران اعلام عدم پایبندی جمهوری اسلامی در گواهی آتی است، گفت: «من خیلی نگرانم که در گواهی آتی عدم پایبندی جمهوری اسلامی تایید شود. این مساله دو نتیجه به همراه خواهد داشت. اولا، جمهوری اسلامی خود را در برابر نقض توافق توسط ایالات متحده خواهد دید. یعنی خود را رها یافته از محدودیتها اعمال شده توسط برجام خواهد یافت. یا اینکه جمهوری اسلامی اجرای برجام را ادامه خواهد داد البته بدون مشارکت ایالات متحده و بنابراین این امر موجب ایزوله شدن آمریکا خواهد شد.»
او افزود: «هر دو فرض با خود نتایج ناخوشایندی به همراه خواهد داشت. مثلا منجر به درگیری بالقوه در منطقه خواهد شد.»
در بیانیه مقام‌های پیشین دولتی و امنیت ملی آمریکا که آژانس بین المللی انرژی اتمی باید به بازرسی از سایت‌های حساس جمهوری اسلامی ترغیب و تشویق شود. اما ایران بارها چنین درخواست‌هایی را از سوی آمریکا برای بازرسی از سایت‌های نظامی را رد کرده است.
آقای پیکرینگ در این باره گفت: «آمریکا می‌خواهد که وقتی که آژانس به اندازه کافی اطلاعات و ادله معتبر در اختیار دارد، احساس ترس از درخواست بازرسی سایت مورد نظر در چارچوب برجام نداشته باشد. ما نمی‌خواهیم که درخواست بازرسی از سایتها صرفا به خاطر وجود احتمال تخطی مطرح شود. این رفتار خارج چارچوب توافق اتمی است.»
معاون پیشین وزارت خارجه آمریکا توضیح داد که منظور او از اطلاعات معتبر، هرگونه اطلاعاتی است که توسط هر فرد یا گروهی از سراسر جهان به آژانس ارائه شده باشد که در آن نشانی از تخطی باشد.
به گفته او، آژانس پس از دریافت این اطلاعات تصمیم می‌گیرد که بر مبنای آن اطلاعات در خواست بازرسی بدهد. آژانس سپس موارد یافت شده را از آن بازرسی در گزارش‌های خود به جامعه جهانی ارائه خواهد کرد.
آقای پیکرینگ درباره این نظر منتقدان که معتقدند برجام منجر به تغییر رفتار جمهوری اسلامی در منطقه نشده بلکه موجب شده که جمهوری اسلامی گستاخ‌تر رفتار کند، می‌گوید که برجام توافقی برای حل مساله اتمی بوده و تاکنون هم بسیار هم خوب عمل کرده است، هرچند که بی‌نقض نیست و از نظر زمانی دارای محدودیت است.
به گفته او، میتوان با رضایت همه طرفها محدودیت زمانی برجام افزایش یابد. همچنین میتوان مسائل برآمده از ادامه آزمایش موشک بالستیک جمهوری اسلامی و ادامه رویارویی جمهوری اسلامی و آمریکا در منطقه مانند آنچه در سوریه می گذرد را در چارچوب مکانیسم مشاوره‌ای و رد و بدل شدن دیدگاهها بین دیپلماتها حل و فصل کرد. او گفت که این نوع مکانیسم‌ها در گذشته کارساز بوده و در آینده نیز باید تحت نظارت ملل متحد مد نظر قرار گیرد.
این مقام پیشین وزارت خارجه آمریکا درباره قراردادهای چند میلیاردی بین جمهوری اسلامی و شرکتهای بوئینگ و ایرباس که در پی برجام امکان پذیر شد و اینکه آیا نظارتی بر استفاده از این هواپیماهای جدید برای حمل نیروی نظامی و تسلیحات به سوریه توسط جمهوری اسلامی وجود دارد یا نه، گفت: «شرکتهای هواپیمایی که نیرو و تسلیحات به سوریه می برند حق خریداری هواپیمای جدید از بوئینگ و ایرباس در چارچوب برجام را ندارند و اگر این مساله رخ بدهد؛ فروش هواپیماهای جدید، فروش لوازم یدکی برای ناوگان قدیمی هواپیماهای ایران و خدمات پس از فروش متوقف خواهد شد.»
بنابراین به باور او اگر مقامات ایرانی به چنین اقدامی دست بزنند، تصمیم احمقانه‌ای گرفته‌اند چون آینده نوسازی ناوگان هوایی خود که میلیاردها دلار برای آن هزینه کرده‌اند را به خطر می‌اندازند.
به گزارش صدای آمریکا؛ آقای پیکرینگ در پایان گفت که به اعتقاد او جمهوری اسلامی به این بخش از توافق، مانند پایبندیش به دیگر بخش‌های توافق که تاکنون آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آنرا را گواهی کرده، پایبند خواهد بود.
