شهرداری همدان در پی ساخت دستشویی در دهانه پل معروف به پهلوان‌ها در خیابان تختی به کتیبه‌ای دست یافته که تاریخ و هویت این بخش از شهر همدان را روایت می‌کند. مسئولان شهری بدون جابه‌جا کردن کتیبه سعی کردند با طراحی ویترینی برای آن، کتیبه را همانجا نگهدارند اما در کمال کج سلیقگی، یکی از چشمه‌های سرویس بهداشتی در کنار این کتیبه ساخته شده است.
علی مالمیر مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان در ابتدا از اقدام شهرداری همدان اظهار بی‌اطلاعی کرد و گفت: این موضوع توسط کارشناسان این اداره کل در دست بررسی است. البته شهرداری برای انجام این کار هیچ مجوزی از میراث نداشته است و ما از این اقدام بی‌اطلاع هستیم. مدتی است که این موضوع را متوجه شده‌ایم و درحال بررسی آن هستیم.
صاحب محمدیان منصور معمار استادیار دانشگاه همدان درخصوص تاریخچه پل‌های قدیمی همدان گفت: از میان شهر و بافت تاریخی همدان دو رودخانه مهم عبور می‌کنند؛ رودخانه گنجنامه و آلوسگرد که از ارتفاعات الوند سرچشمه می‌گیرند. رودخانه آلوسگرد نامی اشکانی دارد و تاریخی طولانی بر آن گذشته است. حتا حدیثی از امام جعفر صادق درخصوص این رودخانه نقل می‌شود که گفته‌اند: «گوارا بودن آب این رودخانه مشابه چشمه‌های بهشتی است.»
او ادامه داد: در سال ۱۳۰۷ با آغاز طرح خیابان‌کشی جدید همدان، میدان اصلی همدان در مجاورت رودخانه الوسجرد قرار گرفت. خیابان‌های بوعلی و تختی از روی این رودخانه رد می‌شدند از این رو برای اجرای طرح مذکور، پل‌هایی روی رودخانه احداث شد. پلی که روی رودخانه تختی زدند اسم خاصی نداشت اما در مجاورت آن پل پهلوانان کمی پایین‌تر از خیابان تختی بود و توسط پهلوانی به نام قیس ساخته شده بود و پل پیاده راه بود.
رسانه‌های میراث فرهنگی نوشتند؛ محمدیان توضیح داد: این پل، قدیمی‌تر از پل خیابان تختی است و شاید ساخت آن را بتوان به دوره قاجار نسبت داد. البته در این محدوده بر اساس اسناد تاریخی حدود ۴ پل قرار داشت که هرکدام داستان‌های خاص خود را دارند و می‌توانند تبدیل به مسیری برای توسعه گردشگری شوند. به طور مثال، بر اساس آنچه در کتاب «نام جاهای همدان» آمده؛ پهلوان قیس، نامزدی به نام ویس داشته که روزی در محله هفت لانجین به دورن آب می‌افتد و قیس برای نجات او خود را به آب می‌اندازد اما در نهایت آب هردو را می‌برد و در محلی که بعدها به پل قیس معروف شد، غرق شدند. این پل کمی پایین‌تر از پل پهلوانان قرار دارد. هر دو در آن محل دفن می‌شوند. این منطقه داستان‌های زیادی دارد اما تاکنون مورد توجه قرار نگرفته.
محمدیان منصور افزود: کتیبه بدست آمده تاریخ دوره پهلوی اول را نشان می‌دهد. البته ممکن است سایر پل‌ها نیز کتیبه‌هایی داشته باشند که اکنون با پر شدن زیر و بخش‌هایی از آن‌ها، ناپیدا شده‌اند. اکنون ساخت این سرویس بهداشتی این کتیبه را نمایان ساخته و نمی‌دانیم سایر پل‌ها نیز کتیبه داشتند یا خیر و اینکه سرنوشت آن‌ها چه شده است. اکنون نیز حین ساخت سرویس بهداشتی این کتیبه پیدا شده است. البته شاید کتیبه مذکور که در بالای قوس پل قرار داشته، بعد از پیدا شدن به این مکان از سرویس بهداشتی منتقل شده باشد.
او درخصوص این نکته که اگر کتیبه پیدا شده و بعد به این بخش از سرویس بهداشتی انتقال داده شده، نشان از کج سلیقگی مسئولان امر دارد، گفت: کج سلیقگی بزرگ‌تر آنجاست که چرا باید زیر پل، سرویس بهداشتی احداث شود؟ آیا در هیچ بخشی از شهر امکان ساخت سرویس بهداشتی وجود نداشت که در این مکان سرویس بهداشتی ساخته شده است؟ این پل تاریخی است و می‌تواند تبدیل به مکانی برای عبور و مرور مردم دو محله شود. البته اوایل دوره پهلوی رودخانه جریان داشت و از پل استفاده می‌شد اما بعد از آنکه روی رودخانه پوشانده شده است دیگر همانند گذشته از این پل استفاده نشده است.
