بانک مرکزی عراق فعالیت‌های شعبه‌های بانک ملی ایران در شهرهای این کشور را محدود کرد. بگفتۀ محسن امین زارع، معاون امور ارزی و بین‌الملل بانک ملی ایران، تلاش مقامات جمهوری اسلامی در ماه‌های گذشته برای رفع این محدودیت به نتیجه نرسیده است.
مسئولان بانک ملی ایران می‌گویند این محدودیت‌ها به درخواست آمریکا برقرار گردیده است. مقامات عراق هر چند مخالفت اصولی خود را با تحریم‌های آمریکا ابراز کرده‌اند، اما همواره تاکید کرده‌اند که برای حفظ منافع کشور خود، ناگزیر به اجرای آن هستند.
محدودیت فعالیت شعبه‌های بانک ملی ایران در عراق از تابستان سال گذشته آغاز شده و با پافشاری مقامات عراق تا کنون تداوم یافته است. است. محسن امین زارع، معاون امور ارزی و بین‌الملل بانک ملی ایران، که روز چهارشنبه ١٠ مهر/ ٢ اکتبر در یک نشست اقتصادی در دانشگاه فردوسی مشهد سخن می‌گفت، اظهار داشت که این بانک «در عراق سه شعبه در نجف، بغداد و بصره» دارد که بگفتۀ او «اکنون چند وقتی است بانک مرکزی عراق با فشار آمریکایی‌ها فعالیت‌های این شعب را محدود کرده است.
او گفت بانک مرکزی عراق «فردی را در [هر] شعبه بانک ملی مستقر کرده و جلوی بسیاری از کارهای ما را گرفتند». معاون امور ارزی و بین‌الملل بانک ملی ایران تاکید کرد که «در این پنج شش ماه به دنبال حل این مشکل هستیم اما به نتیجه نرسیدیم».
او خواستار دخالت مجلس در این زمینه شد و گفت «باید ظرفیتی از طرف مجلس ایجاد شود تا این کار غیرقانونی و غیرمنطقی طرف عراقی را حل کنیم تا در این شرایط تحریم که سه چهار میلیارد دلار صادرات غیر نفتی» به عراق داریم، از درآمد آن بهره مند شویم.
بانک مرکزی عراق در تابستان سال گذشته در نامه‌ای به دیگر بانک‌های این کشور اعلام کرده بود که «از این پس با بانک‌های جمهوری اسلامی با دلار معامله نکنند». در پی این تصمیم مقامات بانکی جمهوری اسلامی تلاش در این زمینه به توافقی با عراق دست یابند، اما منذر عبدرالقادر الشیخلی، نایب رییس بانک مرکزی عراق در نامۀ رسمی دیگری به کلیۀ بانک‌های عراقی تاکید کرد که بر اساس «دستور شورای مدیریت بانک مرکزی ممنوعیت معامله با دلار با بانک‌های ایرانی باید تداوم یابد».
حیدرالعبادی، نخست وزیر عراق در زمان صدور بخشنامه بانک مرکزی این کشور دربارۀ محدودیت معامله با بانک‌های جمهوری اسلامی، گفته بود که عراق مخالف وضع تحریم علیه جمهوری اسلامی است اما بغداد به منظور حمایت از ملت عراق به این تحریم‌ها پایبند خواهد بود.
مقام‌های جمهوری اسلامی در یک سال گذشته در کلیۀ سفرهای خود به عراق و یا دیدار با مقامات ارشد این کشور در تهران بر لزوم گسترش «همکاری میان دو کشور در زمینه بانکی» تاکید کرده و با توجه به تحریم‌های بانکی برقرار شده علیۀ خود، خواستار استفاده از سیستم بانکی این کشورشده‌اند. عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی و برخی از روسای بانک‌های دیگر این کشور در اواخر سال گذشته به همین منظور به بغداد سفر کردند.
اینک سخنان معاون امور ارزی و بین‌الملل بانک ملی ایران، چنانکه خود نیز می‌گوید، از بی نتیجه ماندن گفت و گوهای انجام گرفته میان مقام‌های جمهوری اسلامی و همتایان عراقی آنها در بارۀ مبادلات بانکی حکایت می‌کند.
محسن امین زارع در سخنان خود در دانشگاه فردوسی مشهد تاکید کرد که «شرایط کشور شرایط ویژه‌ای است و نمی‌توانیم تفکر خود را با توجه به تحریم‌ها تنها روی این موضوع بگذاریم که می‌توان مثل کشوری عادی رفتار کرد».
به گزارش رادیوفرانسه؛ معاون بانک ملی ایران تاکید کرد که «کشور نیاز اساسی به ارز حاصل از صادرات دارد» و فاش ساخت که شعب بانک ملی در آسیای میانه هنوز «یکی از جذب‌کنندگان ارز حاصل از صادرات» به شمار می‌روند.
