محمد خاتمی رئیس جمهور پیشین ایران، با نگارش مقاله ای در روزنامه بریتانیایی گاردین با عنوان “غرب به دیپلماسی ایران پشت نکند” گفته است که انتخاب حسن روحانی، سیاستمدار میانه روی ایرانی به عنوان رئیس جمهور این کشور، فرصتی استثنایی برای ایران و غرب پدید آورده است.
به گزارش خبرنامه ملّی ایرانیان به نقل از بی بی سی، خاتمی در این مقاله نوشته است: “رأی مردم ایران به دکتر روحانی و برنامه‌های تحول‌طلبانه‌اش در هر دو عرصه سیاست خارجی و داخلی فرصتی استثنایی و شاید تکرارنشدنی، برای ایران، غرب و همه قدرت‌های محلی و منطقه‌ای فراهم آورده است تا با سیاست خارجی گفت‌و‌گو محور و مبتنی بر رضایت، تکریم و عدالت از قلب خاورمیانه، از جمله با حلوفصل دیپلماتیک پرونده هسته‌ای ایران که کاملا قابل حل است اگر حسن نیت و انصاف در کار باشد، شاهد دنیایی بهتر برای شرق و غرب عالم باشیم.”
سعید کمالی دهقان، از روزنامه گاردین می گوید این مقاله عصر روز دوشنبه اول مهر (۲۳ سپتامبر) در وب سایت این روزنامه منتشر شد و قرار است روز سه شنبه در نسخه چاپی هم به عنوان سرمقاله منتشر شود.
این نخستین مقاله آقای خاتمی در یک روزنامه انگلیسی زبان چاپ بریتانیا است.
خاتمی در این مقاله نوشته “کسانی که اسیر گذشته مانده‌اند از درون حصار خاطرات و تجربه‌های تلخ، سنگ‌های تردید و نگرانی به سوی قطار دیپلماسی پرتاب می‌کنند. ایشان متوجه نکته‌ای ساده درباره نسبت میان سیاست خارجی و سیاست داخلی نیستند. ایشان نمی‌دانند یا نمی‌خواهند این واقعیت را بپذیرند که تحولات سیاست خارجی از تحولات داخلی کشورها آغاز می‌شود.”
خاتمی با یادآوری مذاکرات اتمی ایران با سه کشور اروپایی در سال های پایانی ریاست جمهوری نوشته است “فرصت حلوفصل دیپلماتیک مسائل ایران و غرب، از جمله مسأله هسته‌ای ایران سال‌ها پیش در دوران ریاست جمهوری من فراهم آمد و از دست رفت.”
وی در مقاله خود در روزنامه گاردین نوشته که “شکست دیپلماسی علی‌رغم طلوع افق توافق بیش از یک دهه پیش، دو علت اصلی داشت: یکی، فشار همان سیاست‌هایی که آمریکا را پس از فاجعه یازدهم سپتامبر به تکرار فاجعه در قالب دو جنگ خسارت‌بار در افغانستان و عراق کشانده بود، به‌ویژه در عراق به بهانه کاذب مقابله با سلاح‌های کشتار جمعی که کذب آن بعدا خیلی زود بر همگان آشکار شد”
به نوشته خاتمی “علت دیگر، فشار و نفوذ کشورهایی بود، خصوصا اسرائیل، که استمرار رونق و نفوذ منطقه‌ای و جهانی خود را در گرو تداوم تیرگی روابط میان ایران و غرب، خصوصاً روابط با آمریکا، و تنش در خاور میانه می‌دیدند.”
مقاله خاتمی در آستانه ورود حسن روحانی رئیس جمهور ایران به نیویورک برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد منتشر شده است.آقای خاتمی خود در زمان ریاست جمهوری اش با سخنرانی در این مجمع پیشنهاد نامگذاری سال ۲۰۰۱ به نام سال گفت و گوی تمدن ها را مطرح کرد که با توافق اکثریت اعضای مجمع پیشنهاد او تصویب شد.
در سپتامبر این سال به حمله به برج های دوقلوی نیویورک، آمریکا و کشورهای موتلف آن با هدف آنچه که مبارزه با تروریسم خوانده می شد، به افغانستان حمله نظامی کردند.
