گروهی از دانشمندان دانشگاه آریزونای شمالی و دانشگاه جانز هاپکینز در مطالعه اخیرشان دریافتهاند زمانی در منطقهای از مریخ به نام “سرزمین عربی”(Arabia Terra) آب وجود داشته است.
سرزمین غربی یک ناحیه مرتفع وسیع در شمال مریخ است. این ناحیه وسیع شامل چند دهانه، غول دهانههای آتشفشانی، چندین ژرف دره و لایههایی از سنگهای رسوبی است.
غولدهانه یا کاسه آتشفشانی(Caldera) پدیده آتشفشانی دیگمانندی است که معمولا پس از فورانهای آتشفشانی و بر اثر فرو ریختن زمینهای اطراف آتشفشان شکل میگیرد. غولدهانه به صورت گودال رُمبشی بزرگی در قله آتشفشان است که دارای شکلی مدور و در برخی موارد کمی کشیده است و ابعاد آن چند برابر مجراهای درون آن است. این لایههای سنگی و شکلگیری آنها دانشمندان را مجذوب خود کرده است.
“آری کوئپل”(Ari Koeppel) محقق این مطالعه از دانشگاه آریزونای شمالی گفت: ما خیلی دوست داشتیم که میتوانستیم از نزدیک به بررسی سنگهای روی سطح مریخ بپردازیم تا توسط آن درک بهتری از محیط گذشته مریخ و حدود سه تا چهار میلیارد سال پیش آن داشته باشیم و دریابیم آیا در آن زمان شرایط آب و هوایی مناسبی برای زندگی در سطح مریخ وجود داشته است یا خیر. ما علاقهمند بودیم بدانیم که آیا آب به صورت پایدار در آنجا وجود داشته است یا خیر و اگر بوده، چه مدت آب وجود داشته است و جو و دمای سطح مریخ چگونه بوده است.
دانشمندان این مطالعه برای درک نحوه ایجاد این لایههای سنگی به بررسی ” لختی حرارتی”(thermal inertia) این لایهها پرداختند.
تی ای نوشت، “لختی حرارتی” توانایی یک ماده در برابر تغییر دما را مشخص میکند. ماسه با ذرات ریز و سست، به سرعت گرما را جذب کرده و از دست میدهد، در حالی که یک تخته سنگ جامد تا مدتها گرم باقی خواهد ماند.
دانشمندان خواص فیزیکی سنگها را در این ناحیه مورد نظر خود مورد بررسی قرار دادند و با انجام این کار، توانستند دریابند که این لایهها گرچه جامد و سخت به نظر میرسند اما در واقع سست و در حال فرسایش بودهاند.
رسانههای علمی نوشتند؛ “کریستوفر ادواردز”(Christopher Edwards) از دانشکده نجوم و علوم سیارهشناسی دانشگاه آریزونای شمالی گفت: تاکنون هیچ فردی به بررسی لختی حرارتی عمیق این رسوبات هیجانانگیز که بخش بزرگی از سطح مریخ را پوشاندهاند، نپرداخته است.
برای این مطالعه، دانشمندان از چندین ابزار سنجش از دور تعبیه شده بر روی ماهوارههای در حال گردش استفاده کردند.
کوئپل در انتها گفت: درست مانند زمینشناسان روی زمین، ما نیز به سنگها نگاه میکنیم تا در مورد آنها اطلاعاتی به دست آوریم. در مریخ، ما کمی محدودتر هستیم زیرا نمیتوانیم از نزدیک به بررسی آن سنگ پرداخته و نمونهها را جمعآوری کنیم. ما کاملا به دادههای ماهوارهای متکی هستیم. تعداد انگشت شماری ماهواره در مدار مریخ میچرخند و هر ماهواره دارای مجموعهای از ابزارها است. هر ابزار نقش خود را به درستی ایفا میکند و به ما کمک میکند تا سنگهایی را که روی سطح آن قرار دارند، توصیف کنیم. ما متوجه شدیم که این رسوبات بسیار کمتر از آن چیزی که قبلا همه تصور میکردند انسجام دارند که این امر نشان دهنده آن است که این مکان فقط برای مدت کوتاهی میتوانست آب داشته باشد.