جمعی از فعالان مدنی در پی معرفی شدن محمد ملکی از سوی کانون مدافعان حقوق بشر به عنوان برنده جایزه “تلاشگر حقوق بشر” سال ۱۳۹۲ هجری شمسی از تلاش های او تقدیر کردند.
در این مراسم که در منزل آقای ملکی برگزار شد، جایزه “تلاشگر حقوق بشر” از سوی کانون مدافعان حقوق بشر به این فعال مدنی اهدا شد.
کانون مدافعان حقوق بشر از سال ۱۳۸۶ هجری شمسی، هر سال از میان تلاشگران راه آزادی و دموکراسی، یک نفر را به عنوان برنده جایزه “تلاشگر حقوق بشر” معرفی می کند. بنابراین جایزه تلاشگر حقوق بشر در سال ۱۳۹۲ به پاس شش دهه تلاش محمد ملکی در دفاع از حقوق ملت ایران و برای تقدیر از تداوم تلاش هایش به این فعال حقوق بشر تعلق گرفت.
به گزارش سایت کانون مدافعان حقوق بشر، نرگس محمدی، نایب رییس کانون مدافعان حقوق بشر در ابتدای این مراسم گفت: “رنج مقدس نیست اما فراموش نباید کرد که دستاوردهای بزرگ بشریت پس از رنج های طولانی و عمیق انسان ها حاصل شده است.”
او افزود: “ثمره آلام بشرنویدی برای گشایش راهی بوده و هست و اعلامیه جهانی حقوق بشر از این دست امید ها و نویدهاست.” خانم محمدی گفت: “اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال ۱۹۴۸ به تصویب رسید اما تا نهادینه شدن این دستاورد راهی بس طولانی و دشوار پیش رو است. هر گاه از آزادی، عدالت و حقوق بشر سخن به میان می آید، نسل ها و صف های طولانی از رنج کشیدگان این راه دراروپا، آفریقا،آمریکا و آسیا در اذهان ظاهر می شود که نمونه واقعی آن نلسون ماندلا بود.”
او در ادامه گفت: “امسال روز جهانی حقوق بشر در روزهایی بود که ماندلا جهان را ترک گفته است. ای کاش جهان به ماندلا می رسید و افسوس که او جهان ما را پشت سر گذاشت و وجود با برکتش را از زمین گرفت.”
خانم محمدی افزود: “نهادینه شدن حقوق بشر در هر سرزمینی سختی های بسیار دارد و ما فکر کردیم در این روز، با همراهی با تمام رنج کشیدگان این راه، بخشی از آن را از زبان زنان و مادران بشنویم.
در ادامه این مراسم، گوهر عشقی، مادر ستار بهشتی با اعلام نگرانی از روند رسیدگی به پرونده فرزندش گفت: “قتل فرزندم را قتل شبه عمد می گویند اما همه می دانند که پسر من زیر شکنجه کشته شده است، حتی آقای اژه ای هم آثار ضرب و شتم بر روی جنازه را تایید کرد. ستار همه کس من بود و من چیزی برای از دست دادن ندارم. من یک شب را بر سر مزار ستار گذراندم. ستار آنقدر با من مهربان بود که من نمی توانم آن را جبران کنم ولی برای پی گیری پرونده اش هر کاری بتوانم می کنم.”
پوران شریعت رضوی، همسر علی شریعتی و خواهر آذر شریعت رضوی ( یکی از سه دانشجوی شهید ۱۶آذر) دیگر فردی بود که در سخنانی با تقدیر از زحمات مادر ستار بهشتی گفت: “وقتی کودکی ۷ ساله بودم، یکی از برادرانم در جنگ با متفقین کشته شد و وقتی نوجوانی ۱۶ ساله بودم، برادرم آذر شریعت رضوی در دانشگاه به دست مأموران شاه کشته شد و وقتی زنی ۴۲ ساله بودم، همسرم را هم از دست دادم. من فکر می کنم اگر برادرم در ۱۶ آذر کشته شد اما نام او هر ۱۶ آذر در سراسر ایران یادآور است. او به این ترتیب ماندگار شد، همان طور که علی شریعتی می گفت آنها زنده اند و ما مردگانیم.”
او از زرین دخت عطایی، همسر عزت الله سحابی و مادر هاله سحابی به عنوان الگویی برای خود نام برد و خطاب به مادر ستار بهشتی گفت: “شنیدم که ۲ روز و یک شب بر سر خاک ستار بوده اید، بسیار متاثر شدم از شما می خواهم که به خاطر دختر و نوه تان که چشم امیدشان به شماست چنین نکنید.”
پس از آن زرین دخت عطایی چند جمله با حاضران سخن گفت: “هر چند در ابتدا مرگ هاله شوکه ام کرد اما بعد با خود فکر کردم که مگر من تمام عمر برای فرزندانم عاقبت به خیری از خداوند نمی طلبیدم؟ چه عاقبت به خیری بیش از این می توانست برای هاله وجود داشته باشد؟ مرگ هاله با شکوه بود و من علی رغم تمام سختی ها و نیازم به هاله از این مرگ با شکوه راضی ام.”
در پایان مراسم، تندیس منشور کورش به عنوان هدیه کانون مدافعان حقوق بشر توسط گوهر عشقی و زرین دخت عطایی تقدیم آقای ملکی شد.
زرین دخت عطایی هنگام تقدیم جایزه گفت: “بسیار مفتخرم که به پاس سال ها رنج و تلاش هایتان، این کتیبه را به شما تقدیم می کنم و امیدوارم بیش از پیش موفق باشید.
محمد ملکی، استاد بازنشسته دانشگاه سال ها پیش از انقلاب سال ۱۳۵۷ تلاش خود را در عرصه فعالیت های اجتماعی شروع کرد. او بارها به زندان رفت. اولین بازداشت خود را در سال ۱۳۳۹ تجربه کرد. پس از انقلاب سال های ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۵ را در زندان گذراند. دکتر ملکی در سال های ۱۳۷۹ و ۱۳۸۰ سلول های انفرادی طولانی را تحمل کرد و اکنون در سن ۸۰ سالگی به تلاش های خود همچنان ادامه می دهد. او یکی از بنیانگذران ” کارزار لغو گام به گام اعدام” و “کمپین صلح و آزادی” است.
کانون مدافعان حقوق بشر در سال ۱۳۸۶ عباس امیر انتظام، در سال ۱۳۸۷ تقی رحمانی، در سال۱۳۸۸ آیت الله منتظری و در سال ۱۳۸۹ عزت الله سحابی را به عنوان برنده جایزه “تلاشگر حقوق بشر” اعلام و به آنان تندیس منشور حقوق بشر را هدیه کرد.
