بیش از ٢٧ سال در وزارت خارجه، سابقه دارد، اما نسبت به دیگر همكارانش، كمتر چهره است. شاید این به واسطه جنسیتش است كه در دستگاهی مردانه مثل وزارت خارجه كار میكند كه عمدتا بانوان كمتر در آن عرصه ظهور پیدا كردهاند. منصوره شریفیصدر، مدیركل حقوقبشر وزارت خارجه است، بانویی كه بیش از سه سال است در این سمت مشغول كار است. پیش از این، معاون مدیركل آسیای شرقی و معاون سفیر ایران در ژاپن هم بوده. درآغاز به كار دولت یازدهم و جواد ظریف در وزارت خارجه، منصوره شریفی و مرضیه افخم، دو بانویی بودند كه انتصاب یكی به سخنگویی و دیگری به سفارت، جزء شایعههای قوی آنروزها بود، اما شرایط و جریانهای سادهای كنار هم قرار گرفت و مرضیه افخم بهتنهایی، بارِ دو اولین در دستگاه دیپلماسی را بر عهده گرفت..
… اما دو بانو با هم رفاقتی دیرینه دارند.منصوره شریفی، مسئولیت دو حوزه حساس حقوقبشر و زنان را در وزارت خارجه برعهده دارد و مسئول هماهنگی و ایجاد ارتباط بین وزارت خارجه و نهادهای مرتبط با ارگانهای بینالمللی است. در این گفتوگو بیشتر بر موضوع حقوقبشر متمركز شدیم، گفتوگویی كه ملاحظات و حساسیتهای ویژه خود را داشت و از تقاضای مصاحبه تا رایزنیها و انجام مصاحبه، شش ماهی طول كشید.
آقای ظریف چندی پیش در نشستی گفتند ایران آماده گفتوگوهای حقوقبشری است. این اظهارنظر حتی در داخل برای برخی عجیب بود. آیا ما واقعا آماده این گفتوگوها هستیم؟
بله، ما درحالحاضر هم گفتوگوهای حقوقبشری داریم. سیاست کلی ما، تعامل با کشورهای مختلف است. ما در ملاقاتهایمان هم اعلام میکنیم که رویکرد کشور ما از منطق و عقلانیت اسلامی سرچشمه میگیرد و چون منطقی قوی داریم، اهل تعامل هستیم.
درحالحاضر نیز با کشورهایی مثل ژاپن، روسیه، سوئیس، ایتالیا، دانمارک، اندونزی و چند کشور دیگر گفتوگوی حقوقبشری داریم و میخواهیم در آینده با کشورهایی مثل آفریقای جنوبی گفتوگو کنیم. مثلا با ژاپن تابهحال ١٠ دور گفتوگوی حقوقبشری داشتهایم و قرار است یازدهمین دور آن هم در ایران برگزار شود. با سوئیس حدود پنج دور و با اتحادیه اروپا نیز چهار دور گفتوگوی حقوقبشری داشتهایم که به دلایلی قطع شد. ما معتقدیم تعامل، به درک بهتر و واقعبینانهتر از وضعیت حقوقبشر کشورها کمک میکند و ابزار بسیار مناسبی برای تبادل تجربیات در راستای ارتقای حقوقبشر است. بسیاری از این كشورها وقتی در حوزههای مختلف حقوقبشر با آنها گفتوگو میکنیم و قوانین خودمان را برایشان توضیح میدهیم یا از بعضی مراکز، مثل کانون اصلاح و تربیت و زندانها بازدید میکنند، تعجب میکنند و نظرشان عوض میشود.
متأسفانه بسیاری از آنها تصویری از ایران دارند که توسط برخی رسانههای غربی ترسیم شده است. بحث «ایرانهراسی» که آقای دکتر ظریف به آن اشاره میكنند، بسیار جدی است. رسانههای مغرض غرب متأسفانه در افکار عمومی مردم بهویژه مردم غرب، تصویر تیرهای در موضوع حقوقبشر ایران بهویژه از وضعیت زنان و کودکان ترسیم کردهاند. بنابراین وقتی آنها به ایران میآیند و با آنها گفتوگو میکنیم و از نزدیک با جامعه ما آشنا میشوند به درک بهتر و واقعیتری دست پیدا میکنند و چه بسا قضاوتشان عوض میشود. آقای دکتر ظریف در دیدار با نماینده اتحادیه اروپا از گفتوگوهای حقوقبشری صحبت كردند. تلاش ما هم این است كه بتوانیم از مسیر گفتوگو، به درک درست آنها از واقعیتهای کشورمان کمک کنیم تا بهجای روش ناکارآمد ارائه قطعنامهها، تعامل سازنده را در پیش گیرند، چون معتقدیم قطعنامههای کشوری، هیچ کمکی به ارتقای حقوقبشر نمیکند.
این گفتوگوها بهطور مشترک توسط وزارت خارجه و ستاد حقوقبشر قوه قضائیه مدیریت میشود. در هیأت ایرانی ممکن است حسب ضرورت از نهادهای دیگر هم حضور داشته باشند و به صورت مشترک کارها را انجام میدهیم، در حوزه همکاریهای فنی و قضائی مثلا ما از تجربه کشورهای دیگر در زمینههای مختلف استفاده میکنیم، آنها هم از دستاوردها و تجربیات ما بهرهمند میشوند.
عمدتا در بین کشورها، اروپاییها درباره مباحث حقوقبشر، از خود علاقهمندی و حساسیت بیشتری نشان میدهند. در فهرستی كه گفتید اكنون در حال گفتوگو با آنها هستیم، چند كشور اروپایی نیز بود. در دو سال گذشته ما میهمانان اروپایی متعددی داشتهایم همچنین هیأتهای پارلمانی اروپایی بسیاری به ایران آمدند که عمدتا نقطه مشترکشان این بود که میخواستند گفتوگوی حقوقبشری در ایران داشته باشند یا با فعالان حقوقبشر كشور ما گفتوگو کنند. برایند این گفتوگوها چه بوده، آیا تغییری در موضع آنها درباره حقوقبشر ایجاد شده یا نه؟
به گزارش روزنامه شرق؛ البته محور سفر هیأتهای پارلمانی اروپا بحث حقوقبشر نبود. آنها در کنار مذاکراتشان، اشاراتی هم به مباحث حقوقبشری داشتند، ولی به صورت رسمی گفتوگوی حقوقبشری با آنها انجام نشده است. شاید در آینده این اتفاق بیفتد و همانگونه که اشاره کردم ما اهل گفتوگو و تعامل هستیم.