موافقت صندوق بین‌المللی پول با پرداخت وام به جمهوری اسلامی و احتمال آزادسازی پول مسدود در آمریکا، مقامات جمهوری اسلامی را خوشحال کرده است. گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد که بین این اتفاق‌ها و آزادی برخی زندانیان آمریکایی ارتباطی هست.
زیر سایه ویروس کرونا و تاکید آمریکا بر ادامه فشارهای حداکثری بر جمهوری اسلامی، مقامات جمهوری اسلامی اعلام کردند که صندوق بین‌المللی پول با بخشی از وام درخواستی جمهوری اسلامی موافقت کرده است. همزمان رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی خبر داد که منابع ارزی مسدود شده جمهوری اسلامی در آمریکا به تدریج آزاد می‌شود.
به نظر می‌رسد میان این گشایش‌های مالی، آزاد شدن برخی زندانیان آمریکایی در هفته‌ها و ماه‌های گذشته و نیز تلاش برای آزادی بقیه زندانیان دوتابعیتی ارتباطی وجود داشته باشد. لحن مقامات آمریکا هم در مقابل جمهوری اسلامی، اگرچه جدی است ولی ملایم شده است.
آمریکا وام جمهوری اسلامی را وتو می‌کند؟
جمهوری اسلامی در هفته‌های گذشته از صندوق بین‌المللی پول درخواست پنج میلیارد دلار وام کرده بود. علیرضا رحیمی، نماینده مجلس روز جمعه هشتم فروردین (۲۷ مارس) در توئیتی ضمن اعلام اینکه “بخش قابل توجهی” از این وام مورد موافقت مسئولان این صندوق قرار گرفته، نوشت که “تامین این رقم می‌تواند مقابله با ویروس کرونا در ایران را سرعت بخشد”.
عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در اینستاگرام خود نوشت که او اواسط اسفند گذشته با ارسال نامه‌ای به «کریستالینا گئورگیوا»، رئیس صندوق بین‌المللی پول، خواستار بهره‌مندی جمهوری اسلامی از “تسهیلات تامین مالی سریع، RFI ” در حدود پنج میلیارد دلار شده بود.
مقامات جمهوری اسلامی گفته‌اند با دریافت این وام می‌توانند هم به روند درمان بیماران مبتلا به ویروس کرونا سرعت بخشند و هم چاره‌ای برای مشکلات اقتصادی ناشی از کرونا بیندیشند.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پیش‌تر ضمن “حمایت از درخواست وام جمهوری اسلامی” از صندوق بین‌المللی پول، اعلام کرده بود که کمک‌های این اتحادیه برای مبارزه با کرونا در راه تهران است.
از سوی دیگر خبرگزاری آلمان گزارش داد که توماس اوپرمن، معاون رئیس پارلمان آلمان، بوندستاگ، از آمریکا خواسته است كه با توجه به شرایط سخت جمهوری اسلامی، تحریم‌ها علیه این كشور را كاهش دهد.
این سیاستمدار سوسیال دموکرات به شبکه تلویزیونی RTL آلمان گفت: «این (کاهش تحریم‌ها) باید دستکم به طور موقت اعمال شود تا جمهوری اسلامی بتواند از نظر اقتصادی قادر به فعال‌سازی بیشتر نیروها در مقابله با بحران کرونا شود.»
هنوز مشخص نیست صندوق بین‌المللی پول که عضو پرنفوذی همچون آمریکا دارد، با چه میزان از وام درخواستی جمهوری اسلامی موافقت کرده است. هر چه باشد، مقامات آمریکا قبلاً اعلام کرده بودند که موافق پرداخت وام به جمهوری اسلامی نیستند.
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریكا هفته گذشته در پیامی توئیتری اعلام كرده بود كه واشنگتن با اولین درخواست وام جمهوری اسلامی از صندوق بین‌المللی پول مخالفت کرده و “هر وقت هم می‌تواند از حق وتوی خود در این مورد استفاده کند”.
لحن جدی ولی ملایم سخنگوی کاخ سفید
در هفته‌های اخیر و بعد از آزادی یکی از زندانیان آمریکایی در ایران، اگرچه مقامات آمریکا از مواضع خود علیه تهران کوتاه نیامده‌اند ولی لحن آنها شدیدتر هم نشده است.
به گزارش سرویس ترجمه سایت «شفقنا» در ایران، خانم «مورگان اورتاگوس»، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز جمعه هشتم فروردین (۲۷ مارس) به روزنامه «الشرق الاوسط» عربستان در واکنش به موافقت صندوق بین‌المللی پول با پرداخت وام به جمهوری اسلامی، گفت که وزارت خزانه‌داری آمریکا در این مورد تصمیم می‌گیرد. او به حق و ویآمریکا در این مورد اشاره‌ای نکرده است.
تحریم در کنار کمک بشردوستانه
خانم اورتاگوس با تصریح اینکه تحریم‌های آمریکا و پیشنهاد کمک‌های بشردوستانه و تجهیزات پزشکی و دارویی، دو موضوع جداگانه هستند، گفت که با وجود مخالفت جمهوری اسلامی با پیشنهاد کمک‌های آمریکا، “این کمک‌ها هر زمانی که جمهوری اسلامی بخواهد، صد در صد در اختیار مردم ایران قرار می‌گیرد و کاملا از تحریم‌ها جداست و ارسال آن به نظام جمهوری اسلامی بستگی دارد”.
اورتاگوس همچنین تاکید کرده است: «جمهوری اسلامی در هر زمانی این فرصت را دارد که پای میز مذاکره بیاید و مانند یک کشور مسئول رفتار کرده، با دونالد ترامپ و مایک پمپئو به مذاکره بنشیند و آن زمان است که می‌توان تحریم‌ها را فورا متوقف کرد و این گزینه همیشه مطرح است».
به گزارش دویچه وله؛ پیش‌تر روزنامه واشنگتن‌پست در گزارشی نوشته بود که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا باید به جای تشدید تحریم‌ها، از راه اقدام‌های بشردوستانه به ایران فرصت دهد و امکان کاهش تنش‌ها را فراهم آورد.
