سرانجام پرونده بافت تاریخی شهر بادگیرها سر و سامان گرفت و برای سال 2016 راهی یونسکو میشود. سالهای سال است که این پرونده به دلیل چالشهای پیش رو در بافت تاریخی یزد مسکوت مانده بود.
پرونده بافت تاریخی یزد که سالهای سال در انتظار رفتن به یونسکو بود، سرانجام به نتیجه رسید و شنیدهها حاکی از آن است که در سال 2016 این پرونده از طرف ایران در یونسکو بررسی میشود.
به گزارش خبرنامه ملّی ایرانیان به نقل از میراث فرهنگیاین موضوع روز (۲۵ مردادماه) در جلسهای که با حضور رئیس سازمان میراث فرهنگی، معاون او و جمعی از مسئولان شهری، در یزد برگزار شد، مطرح شدهاست. در این جلسه اعلام شد که پرنده ثبت جهانی یزد سال ۲۰۱۶ راهی یونسکو میشود. هنوز جزئیات، نتایج این جلسه اعلام نشدهاست.
یزد اولین شهر خشتی و دومین شهر تاریخی جهان بعد از شهر ونیز ایتالیاست. استان یزد از سرزمینهای کهن و تاریخی ایران زمین است .ابن حوقل در کتاب «ایران فی صورة الارض» درباره یزد مینویسد: «از مهمترین شهرهای ولایت اصطخر از سوی خراسان «کثه» است و آن حومه یزد و ابرقویه میباشد… اما کثه که حومه یزد است شهری است در کنار بیابان و هوای آن خشک سالم است و مانند شهرهای کوهستانی فراخ نعمت است و روستایی دارد که محصولش ارزان است. بیشتر بناهای آن دراز شکل است و از گل ساخته شده. در آنجا شهری است استوار که قلعهای با دو دروازه آهنین دارد: یکی به نام ایزد(باب ایزد) و دیگری در مسجد(بابالمسجد) که نزدیک مسجد جامع است. این جامع در ربض قرار دارد و آبهای آن از قنات تامین میشود…»
برخی از جغرافی نگاران هم تاریخ ساخت یزد را به یزدگرد اول، ساسانی نسبت میدهند که وجه تسمیه یزد در ارتباط با نام وی و واژه «یزش» به معنی ستایش و نیایش در زبان فارسی میانه است. بهرام گور نیز در هنگام حرکت خود به سوی خراسان چون به ولایت کثه (یزد) رسید، بیماری وی اندکی بهبود یافت و این سرزمین مبارک داشت و دستور داد در آنجا شهری بسازند و چون به نام یزدان میساخت آن را «یزدان گرد» نام نهاد.
نه تنها وجه تاریخی بافت شهر بادگیرها، آنچه ثبت جهانی بافت تاریخی یزد را بینظیر و منحصر به فرد میکند، پویایی و زنده بودن نظام و روحیه اجتماعی این بخش و وسعت و گستردگی بافت است. فعالیتهای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در بافت تاریخی شهر یزد بیانگر زنده بودن و حیات اجتماعی این محوطه تاریخی است. آنچنانکه برخلاف شهرهای تاریخی نظیر ونیز که ظاهری زنده دارند، بافت تاریخی یزد مجموعهای پویا و در حال رشد است که اهالی آن با پایبندی به سنتها و ارزشهای گذشتگان روزگار میگذرانند.