سیدمحمد خاتمی رییس دولت اصلاحات در آستانه شورش 57 گفت: « کسانی که در حصر و زندان هستند هم در این زمینه دلشان برای انقلاب و کشور می‌سوزد و نسبت به تهدیدهایی خارجی موضع دارند و بی‌شک بیشتر از خیلی از کسانی که در جامعه، مدعی انقلابی‌گری هستند دلشان به درد آمده است.»
خاتمی بر استفاده از زمینه آشتی ملی تاکید کرده و گفت: « باید از این فرصت حسن استفاده کنیم و زمینه آشتی ملی را فراهم آوریم و از این مرحله با درایت به سوی دفاع از اصل اسلام و انقلاب و کشور و منافع مردم حرکت کنیم.»
خاتمی ادامه داد: «بعد از رحلت آیت‌الله هاشمی هم گفتم حالا که ایشان در میان ما نیست از فضای عاطفی و معنوی تکریم و تجلیل از ایشان استفاده کنیم و دغدغه همیشگی ایشان و دلسوزان نظام برای همبستگی، همدلی، رفع کدورت‌ها و رفتن به سوی آینده را محقق سازیم. امروز جامعه این موقعیت و ظرفیت را دارد که همه ضمن برخورداری از حقوقشان و پای‌بندی به هویتشان اجازه صحبت و کار پیدا کنند و بر مبنای محورهای مشترکی که مهم‌ترین آن اصل نظام و ایران و منافع ملی است زمینه آشتی ملی و همبستگی بیش از پیش فراهم شود.»
وی در ادامه گفتمان جمهوریت سازگار با اسلامیت را استوار بر باور به حق و حرمت مردم و حق و آزادی و عدالت توصیف کرد و گفت: «بعضی از دوستان ما واقعاً برای آزادی خیلی صحبت کردند و می کنند، حق هم دارند این کار را بکنند اما باید کمی از عنصر دیگری هم که در گفتمان انقلاب ما بوده یعنی عدالت اجتماعی در جامعه سخن گفت، بلکه در برنامه‌ریزی‌ها به تحقق آن توجه ویژه داشت. این گفتمانی است که شناسنامه انقلاب ما است؛ انقلاب اسلامی برای این به ثمر رسید که ما بتوانیم جمهوریتی داشته باشیم که همه ملاک‌های جمهوریت را دارا باشد، به علاوه آزادی، عدالت، اخلاق و معنویت.»
خاتمی با تأکید بر اینکه چنین گفتمانی باید به صورت جمعی و نهادی تبیین و از آن دفاع شود گفت: «شما ایثارگران عزیز که برای دفاع از ارزش های اصلی و اصیل نظام فداکاری کردید، امروز هم باید ایثارگرانه وارد صحنه شوید و از هندسه انقلاب اسلامی که مورد توجه ما است دفاع کنید و در برابر تخریب ها و بدتر از آن تحریف‌ها بایستید.»
وی بر توجه به آزادی، عدالت و معنویت تاکید کرد و گفت: «سوءظن ها و کم کاری‌ها یا اشتباهاتی که احیاناً بوده ممکن است در مورد ارزش‌ها سوء تعبیر و تلقی ایجاد کرده باشد. برخی از ایدئولوژی انقلاب سخن می گویند، اما این ایدئولوژی -که گاهی از سوی کسانی و جریان‌هایی مطرح می شود و نیز به گونه‌ای مطرح می شود که به کلی با آن چیزی که در انقلاب اسلامی مدنظر بود و شهدا برای آن جان خود را دادند، متفاوت است.»
رییس دولت اصلاحات بر این باور است: «هرکس که حاضر است در چارچوب قانون اساسی عمل کند باید آزادی فعالیت داشته باشد و از همه آزادی‌های یک شهروند و حقوق شهروندی برخوردار باشد.»
خاتمی مرحله اول انقلاب، مرحله تخریب دستگاه و نظام قبلی دانست و مرحله دوم را مرحله ساختن عنوان کرد و گفت: «عده‌ای همچنان در همان مرحله اول می مانند و همیشه به فکر تخریب هستند و همیشه به فکر این هستند که دشمنی را پیدا بکنند و اگر دشمنی هست آن را بزرگ کنند و باز درصدد تخریب باشند؛ در حالی که انقلابی واقعی کسی است که بعد از تخریب در عین هوشیاری در برابر توطئه‌ها و دشمنان به ساختن فکر کند و اینکه چه باید بسازیم؟»
او در ادامه افزود: «انقلاب ما پدیده ای اگر نگویم بی نظیر، کم نظیر در دوران اخیر ایران و در تاریخ بشری بوده است. کار بزرگی که معتقدم از آغاز نهضت، با هدف انقلاب و سرنگون کردن حکومت نیامده بود، بلکه هدف اصلاح داشت. نخست با نصیحت شروع شد. روشنفکران و اندیشمندان و آزادمردان ما، و به ویژه علما و در رأس آنها، امام، دعوت به اصلاح داشتند که آن روش های ضد اسلامی و ضد مردمی و تخریب منابع مادی و معنوی کنار گذاشته و اصلاح شود و همان قانون اساسی مشروطیت با متممش پیاده شود، اما وقتی که حکومت گوش نداد و جواب را با سرنیزه و سرکوب و اعدام و کشتار داد خود به خود این انقلاب پدید آمد. کسی نقشه نکشیده بود و شاید اگر آنها واقعاً گوش داده بودند، مسائل به شکل دیگری پیش می رفت. آنها نصیحت هاو خیرخواهی و اصلاح طلبی رهبران جامعه و مردم را گوش ندادند.»
می‌توان فضای آشتی ملی را در کشور حکمفرما کرد
رییس دولت اصلاحات که این روزها برای شرکت در بسیاری از مناسبت‌ها ممنوعیت حضور دارد گفت: «معتقدم الان بهترین موقعیتی است که می‌توان فضای آشتی ملی را در کشور حکمفرما کرد و زمینه همبستگی بیشتر همه گرایش‌ها و نیروها را پدید آورد تا آنچه که واقعاً وجود دارد، یعنی عزم همه گروه‌ها، جریانات و دلسوزان نظام برای مقابله با تهدیدهای بیرونی و گزافه گویی‌ها و افراط‌کاری‌های کسانی که با اصل اسلام و انقلاب و ایران مخالف هستند و نیز برای پیشرفت و توسعه کشور همصدایند، دیده شود که در فراهم آوردن زمینه این اتحاد، حاکمیت نقش بسیار مهمی دارد. باید بگذاریم همه بیایند و در صحنه حضور داشته باشند و سیاست‌ها و رویکردها به جانب چنین آینده نگری باشد.»
خاتمی همچنین تاکید کرد: « ایثارگران واقعی به خاطر فداکاری‌هایشان از انقلاب طلبکار نیستند و اتفاقاً طلبکاران کسانی هستند که هیچ نقشی برای انقلاب و ایثارگری نداشتند یا نقش اندکی داشتند. نزدیکترین افراد و ذی‌حق‌ترین آنها در انقلاب، ایثارگران ما هستند که همیشه در دفاع از اصل انقلاب و اصل نظام پیشتیاز بودند.»
