در بخشی از اسناد تازه منتشر شده از سوی وزارت امور خارجه آمریکا در باره کودتای بیست و هشتم امرداد در ایران آمده است: یک روز پیش از کودتا یعنی در بیست و هفتم امراد از مرکز سازمان سیا در آمریکا پیامی به دفتر سیا در تهران فرستاده شد و دستور داده شد تا عملیات کودتا که به نام رمز آژاکس معروف است متوقف شود، در آن زمان مسئول دفتر سیا در ایران کرمیت روزولت بود.
سازمان سیا نگران بود که دکتر مصدق متوجه برنامه کودتا شده و در همین رابطه چند تن در ایران دستگیر شده بودند. مقامات سیا به کرمیت روزولت دستور دادند ؛ باید عملیات براندازی علیه دولت دکتر مصدق را متوقف کند و گفته بودند طرح کودتا شکست خورد و ما نباید در هیچ عملیات دیگری علیه مصدق که در ارتباط با آمریکا باشد، نقش داشته باشیم.
مالکوم بایرن، مدیر بایگانی امنیت ملی دانشگاه جرج واشنگتن می‌نویسد: کرمیت روزولت، افسر ارشد وقت سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا ،سی –آی-ا در ایران، این دستور را نادیده گرفت و خودسرانه کودتا را انجام داد.
پس از کودتا شاه با کرمیت روزولت ملاقات کرد و به وی گفت؛ من تاج و تختم را از برکت خداوند، ملتم و ارتشم و شما دارم…
در این اسناد همچنین آمده است؛ سازمان سیا موفق شده بود انبار های پنهانی اسلحه و مهمات در ایران بر پا نماید و برای مسلح کردن ده هزار نفر برای مدت زمان شش ماه پیش بینی های لازم انجام شده بود. در سندی گفته می شود که سیا مبلغ چهل و هشت میلیون دلار برای هزینه های کودتا و پرداخت رشوه پیش بینی کرده بود.
در اسناد تازه منتشر شده آمریکا از نقش برجسته روحانیون شیعه متحد کودتا گفتگو می کند ولی هیچ سندی درباره پرداخت پول به روحانیون ارائه نشده است. اسناد زیادی موجود است که مقامات رسمی آمریکا با ابوالقاسم کاشانی رهبر مذهبی شیعیان دیدار و گفتگو کرده اند.
به گفته مقامات سیا، کاشانی نه تنها یکی از مخالفین مصدق بوده بلکه یکی از متحدین آمریکا بشمار می رفته است. سال ها است که آیت الله کاشانی به عنوان قهرمان ملی ایرانیان معرفی می شود.
در ژانویه 2017 در سایت رسمی سیّد علی خامنه ای رهبر انقلاب اسلامی از نقش کاشانی در ملی کردن صنعت نفت تجلیل شده است.
به نوشته خبرگزاری فرانسه پس از افشای اسناد آمریکا، گفته های آقای خامنه ای در باره آیت الله ابوالقاسم کاشانی زیر سؤال خواهند رفت.
آقای مالکوم بایرن ، مدیر بایگانی امنیت ملی دانشگاه جرج واشنگتن دانشگاه جرج واشنگتن می‌نویسد؛ این اسناد قرار بود در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما منتشر شود ولی به دلیل مذاکرات در باره مسائل اتمی با ایران به وقت دیگری موکول شد.
اول ژوئیه 2017
http://www.france24.com/fr/20170630-iran-espion-cia-origine-coup-etat-1953-etats-unis-shah-mossadegh
