هزاران معدن زیر آب رفته در اروپا وجود دارد که می‌تواند ارزش صنعتی داشته باشد. اما چگونه می‌توان ارزش بودن آنها و یا تشکیل معادن جدید زیر آب را تشخیص داد؟ ربات کاوشگر معدن، پروژه‌ای با سرمایه‌گذاری اتحادیه اروپا است می‌تواند در این زمینه کارآمد باشد.
برای مثال یک معدن پگماتیت (نوعی سنگ آذرین) در فنلاند در دهه ۶۰ میلادی تعطیل و به زیر آب رفت. امروزه دریاچه بالای این معدن مکانی برای جذب غواصان شده است؛ افرادی که شجاعت گشتن در غارهای تو در توی معدن زیر آب را دارند. از سوی دیگر آزمایش پروژه تحقیقاتی ربات کاوشکر معدن (UNEXMIN) نیز در همین مکان صورت می‌گیرد.
یوسی التونن، مهندس مکاترونیک (مکانیک و الکترونیک) دانشگاه تامپر فنلاند درباره این پروژه می‌گوید: «ما می‌خواهیم معادن زیر آب رفته را بررسی کنیم. معادنی که نه به دلیل تمام شدن مواد معدنی بلکه به دلایل اقتصادی رها شده‌اند و ممکن است هنوز مواد معدنی ارزشمند یا مواد معدنی جدید در آنها وجود داشته باشد.»
این پروژه نتیجه تلاش تیمی بین‌المللی با سرمایه‌گذاری اتحادیه اروپا است. دانشمندان این پروژه رباتی کوچک و کره‌ای شکل با قطر ۶۰ سانتیمتر را با اخرین فناوری‌های روز همراه کرده‌اند. رباتی که در برابر فشار ۵۰۰ متری عمق آب هم مقاوم است.
نوربرت زوزون، هماهنگ کننده پروژه و استاد معدن و جغرافیای دانشگاه میشکولتس مجارستان درباره پروژه «یونکس‌ماین» می‌گوید: «این ربات می‌تواند زمان بیشتر را نسبت به غواصان زیر آب بگذراند. این زمان به ۵ ساعت می‌رسد و به مکان‌هایی می‌رود که غواصان امکان رفتن به آن را ندارند؛ زیرا نیازی به سیستم پشتیبانی حیات نیست و تنها به نیروی الکتریسیته نیاز دارد.»
مطالعات میدانی در طبیعت نشان می‌دهد که ربات کاوشگر تا چه اندازه در محیط‌های کنترل نشده کارآمد است. هدف کوتاه مدت این است که این ربات، کاملا خودگردان وارد دالان‌های غار شود و از مواد معدنی نمونه برداری کند.
دستگاه‌های فاصله‌یاب صوتی، لیزر، دوربین‌ها و سنسورها به این ربات کمک می‌کنند تا اطراف خود را تشخیص داده و جهت‌یابی کند. این دستگاه‌ها انرژی لازم را از یک باطری قوی متحرک درونی تهیه می‌کنند که مرکز گرانش این ربات را نیز در صورت نیاز تغییر می‌دهد.
آلفرد مارتینز، پژوهشگر ربات و سیستم‌های خودگران می‌گوید: «درون ربات، کامپیوتری با کارآیی بالا وجود دارد که تهیه‌اش در این ابعاد تا چند سال پیش ناممکن بود. ما لیزرها و دستگاه‌های دیگر را خودمان طراحی کردیم که دستمان را در موارد مختلف مانند کوچک‌سازی اجزاء بازتر کرد.»
یک مرکز فناوری در پرتغال امکانات آزمایشگاهی مناسب را برای تست ربات کاوشگر معدن در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهد. در استخر این مرکز با عمق ۵ متر می‌توان کارکرد این ربات را در شرایط کنترل شده ارزیابی کرد.
ربات‌های کاوشگر می‌توانند در صنعت معدن و شرایط اضطراری معادن بسیار کارآمد باشد. توسعه دهندگان این پروژه قصد دارند آن را برای مقاصد تجاری و ارزیابی آزمایش کنند و تا همیجا هم با استقبال روبرو شده‌اند.
به گزارش یورونیوز؛ نوربرت زوزون، مدیر هماهنگ کننده پروژه«یونکس‌ماین» می‌گوید: «اخیرا مشکلی زیست محیطی برای یک معدن نمک در اوکراین به وجود آمده است و از ما خواسته‌اند تا به محض به ثمر رسیدن پروژه به آنجا برویم و دلیل ریزش معدن را پیدا کنیم؛ زیرا برای کاوشگر انسانی محیطی بسیار خطرناک است.»
