خبرنامه ملّی ایرانیان؛ مشخصات کلی زندان مریوان و وضعیت زندانیان محبوس در آن (از مجموعه نگاهی به زندان‌های کردستان)، ارسالی از تارنمای کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی
موقعیت ساختمان زندان
بنای دو طبقه زندان مریوان مانند دیگر زندان‌های کردستان به دلیل مسایل امنیتی (حاکمیت اسلامی چنین تعریف می‌کند) تقریبا در وسط شهر و مابین دو مرکز نیروی انتظامی و بسیج، با سر کار آمدن رژیم جدید در اوایل سال ١٣٦٢، ساخته و هرچند هر ساله بودجە‌ای را صرف بازسازی می‌کنند؛ اما به صورت کلی از استانداردهای معماری بی‌بهره بوده و در مقابل یک زلزله با ریشتر کم، احتمال فرو ریختن این زندان دو طبقە و کشتە شدن حتمی تمامی زندانیان در آن وجود دارد.
ظرفیت زندان
ظرفیت واقعی زندانی کە آمار زندانیان محبوس در آن، با سر کار آمدن رییس جدید قوە قضائیە نزدیک بە 300 نفر است، در حقیقت برای نگهداری 100 نفر طراحی شده است.
سالن ملاقات
این زندان فاقد سالن ملاقات حضوری است و زیر راه‌پله‌ای را برای ملاقات خصوصی اعضای خانواده با زندانیان اختصاص داده‌اند. در ملاقات کابینی (پشت شیشە) بیش‌تر گوشی‌های انتقال دهنده صدای ملاقات کنندگان و ملاقات شوندگان، کلا قطع است و یا به درستی کار نمی‌کند.
فضای بازپروری یا فضای آموزشی
فضای بازپروری یا فضای آموزشی، متشکل از چند اتاق کوچک است کە ظرفیتی بیش‌تر از 10 نفر را برای آموزش صنایع دستی ندارد.
بهداری زندان
بهداری زندان با حضور یک پزشک عمومی اداره می‌شود. زمان ویزیت و معاینه روزانه برای 300 زندانی محبوس در آن، کم‌تر از یک ساعت در روزهای اداری است. بە دلیل نبود داروی کافی برای درمان بیماری‌های سرپایی، بیش‌تر داروهای زندانیان بیمار، از سوی خانوادە‌ی آنان تهیە می‌شود.
تغذیه زندانیان
رژیم غذایی با توجه به تغییر فصول، متغیر است، اما بیش‌تر زندانیان بە دلیل بی‌کیفیت بودن غذا، کم بودن جیره غذایی و ناسالم بودن تغذیه، همیشە با مشکلات غذایی روبرو هستند.
پرسنل زندان
پرسنل زندان بیش‌تر از افراد بومی که اکثر آنها عضو خانواده‌ی کشته‌شدگان وابسته به حکومت که در درگیری با نیروهای مخالف حکومت کشته شده‌اند و یا از اعضای سپاه پاسداران هستند تشکیل شده است. این یک تاکیک برای اطمینان از ادامه شکنجه زندانیان توسط پرسنل آن از سوی حکومت اندیشیده شده است.
بیش از نیمی از زندانیان محبوس در زندان مریوان، متهمان، محکومان و بازداشتی‌های سیاسی هستند. همین امر سبب شده که با وجود پرسنل موجود، فضای شکنجه‌گری و قربانی کردن زندانیان سیاسی، به صورت مداوم در جریان باشد.
مرخصی زندانی
زندانی سیاسی با توجه بە قوانین وضع شدە از سوی لاریجانی در آیین‌نامه سازمان زندان‌ها و قانون جدید مجازات اسلامی، استفاده و برخورداری از مرخصی زندانیان تقریبا به امری غیر ممکن تبدیل شده است. نکته قابل توجه در اینجاست که سخت‌گیری و ممانعت از اعزام به مرخصی برای زندانیان سیاسی است و شامل زندانیان با اتهام غیر سیاسی نمی‌شود.
اشتغال زندانیان
زندانیان دیگر می‌توانند از قوانین جدید اشتغال به کار (رای باز) استفاده کرده و با پرداخت ماهانه مقداری وجه، تا اتمام دوران محکومیت، در بیرون از زندان بە سر ببرند.
بند سیاسی
در زندان مریوان، بند مستقلی برای زندانیان سیاسی موجود نیست و تمامی زندانیان به جز بند جرایم مربوط به مواد مخدر و معتادان، در یک بند بە اسم بند عمومی نگهداری می‌شوند. در این زندان بندی دیگر بە اسم بند پاک نیز ایجاد شدە کە زندانیان همرنگ و همراه سیستم حکومتی، با دسترسی به امکانات بیش‌تر نگهداری می‌شوند.
اعمال فشار و آزار زندانیان
زندانی سیاسی به زور و تهدید، باید در مراسم‌های ملی مذهبی شرکت نماید، وگرنە از ارتباط تلفنی و ملاقات با اعضای خانواده نیز محروم می‌شود. گاهی برای ایجاد پریشانی روانی و آزار زندانیان سیاسی، این دسته از زندانیان را از اتاقی به اتاق دیگر یا از زندانی به زندانی دیگر در شهرستان یا استانی دیگر، جدا و تبعید می‌کنند. اکنون زندانیانی سیاسی بسیاری در زندان مریوان، در حال تحمل دوران حبس خود هستند. از سرشناس‌ترین زندانیان محبوس در این زندان، «عدنان حسن‌پور» روزنامه‌نگار زندانی با ١٦ سال محکومیت، «کاوه فرجی» و «کاوە مرادی» هر کدام با حکم ٨ سال حبس در این زندان بە سر می‌برند.
