“وندلشتاین هفت ایکس” بزرگ‌ترین راکتور سوخت هسته‌ای دنیا در منطقه گرایفسوالد در ایالت شمالی مکلنبورگ فورپومرنِ آلمان به فعالیت خود ادامه می‌دهد. هدف کنونی محققان کنترل چنددقیقه‌ای دمای ایجادشده تا ۱۰۰ میلیون درجه است.
برای رسیدن به بزرگ‌ترین راکتور سوخت هسته‌ای دنیا در منطقه گرایفسوالد آلمان باید از مسیری طولانی با دیوارهای بتونی با ضخامت ۱۸۰ سانتیمتر چندین‌بار به چپ و راست بپیچد. پس از طی این مسیر سالنی دیده می‌شود که در آن به نظر می‌رسد یک فضاپیما قرار گرفته است.
تا ارتفاع ۱۰ متر و عرض ۲۰ متر تا چشم کار می‌کند لوله‌های فلزی دیده می‌شوند و شیلنگ و کابل و دریچه و پانل‌های حرارتی. “وندلشتاین هفت ایکس” که بزرگ‌ترین راکتور سوخت هسته‌ای دنیاست، چون یک فضاپیما به نظر می‌رسد.
دانشمندان فیزیک در پی آنند که در این راکتور از راه ترکیب چند گرم مولکول هیدروژن با یکدیگر به تولید انرژی‌ای مشابه انرژی موجود در خورشید دست یابند. این عمل در خورشید به طور دائمی در حال اجراست، اما در کره زمین این اقدام تاکنون تنها در ساخت بمب هیدروژنی کنترل نشده به کار رفته است.
دانشمندان تاکنون موفق شده‌اند کنترل چنین هم‌جوشیِ هسته‌ای را تنها برای چندثانیه میسر سازند. این هم‌جوشی به خاطر انرژی فراوانی که تولید می‌کند، در صورتی که کنترل بر آن میسر شود بسیار سودآور است. انرژی تولید شده از این هم‌جوشی هسته‌ای ۴۰۰۰ برابر بمب اتمی هیروشیما است.
توماس کلینگر، مدیر علمی راکتور هسته‌ای “وندلشتاین هفت ایکس” در منطقه گرایفسوالد، در باره مزایای هم‌جوشی موفقیت‌آمیزهسته‌ای می‌گوید: «ما می‌توانیم از یک گرم هیدروژن به اندازه ۱۰ میلیون گرم زغال سنگ، انرژی به دست آوریم.»
او در ادامه می‌گوید این تحقیقی است برای دستیابی به نوعی انرژی جدید که تاکنون امتحان نشده و انرژی به دست آمده از راکتورهای هسته‌ای از این نوع می‌توانند در آینده مشکل کمبود انرژی در دنیا را حل کنند.
نخستین تجربه آزمایشی روز پنج‌شنبه (۱۹ آذر / ۱۰ دسامبر) در راکتور سوخت هسته‌ای گرایفسوالد انجام شد. اما به رغم ۴۰۰ میلیون یورو هزینه این راکتور هنوز تا تولید منظم انرژی راهی طولانی وجود دارد.
گفته می‌شود که راکتور “وندلشتاین هفت ایکس” با قطر ۱۶ متر برای تولید روزمره انرژی بسیار کوچک است، اما همین راکتور توانایی آن را دارد که فعالیت دقیق مناطق آهنربایی به هنگام گداخت هسته‌ای را محقق کند.
پیشرفت‌ها و منتقدان آن
منطقه گریفسوالد آلمان تاریخچه‌ای طولانی در امر تحقیقات اتمی دارد. در سال ۱۹۷۴ میلادی در نزدیکی موسسه امروزی ماکس پلانک آلمان در امر تحقیقات فیزیک پلاسما، راکتور اتمی لوبمین به کار افتاد.
لوبمین بزرگ‌ترین راکتور اتمی بخش شرقی آلمان، جمهوری دمکراتیک آلمان بود. این راکتور اتمی پس از فاجعه اتمی چرنوبیل و پس از آن، فروپاشی بلوک شرق در سال ۱۹۹۰ از کار افتاد. از آن زمان تاکنون کار از میان بردن خطرات اتمی موجود این راکتور همچنان ادامه دارد.
به گزارش دویچه وله؛ انتقادها از تحقیقات برای تولید خورشید مصنوعی‌در آلمان فراوان‌اند. منتقدان به این پروژه بر این نظرند که چرا باید صدها میلیون یورو صرف پروژه‌ای شود که به احتمال زیاد در سال ۲۰۵۰ نیز هنوز قادر نیست راکتورها را زیر پوشش خود گیرد و انرژی تولید کند.
این نکته که آیا این سرمایه‌گذاری یک روز به سوددهی می‌رسد یا نه، هنوز مشخص نیست. اما دانشمندان بر این نظرند که در تحقیقات بنیادین همواره این امکان وجود دارد که پس از سال‌ها تحقیق، روزی ناکارآمدی تحقیقات مشخص شوند.
