جوهر قند، نان تان را بلای جان تان می کند!

آنها نان تان را آجر نمی‌نمایند، بلکه آن را سمی اش می کنند؛ تا آرام آرام با مرگی دردناک، مثل ابتلا به انواع سرطان بمیرید. هیچگاه کسی هم نداند که شما از چه دلیل اصلی  مرده اید؟ ‌جوش شیرین اضافه کردن به خمیرنان، دیگر تخلف قنادان و نانواهای آماتور است؛ که وزارت بهداشت به آسانی وجود آن را در نان و شیرینی که به شما می فروشند تشخیصش می دهد. اما کژ‌روهای حرفه ای، سمی به نان اضافه می‌کنند؛ که هیچ کارشناسی به سرعت نمی‌تواند، وجود این سم درون نان یا شیرینی را به آسانی تشخیص بدهد. سمی که بین خودشان(متقلبان و خلافکاران) اسمش را ” جوهر قند ” گذاشته اند؛ و شیمی دان ها به آن  ” سدیم دیتیونیت” می گویند!

هر ایرانی در سال به طور متوسط 160 کیلوگرم، و هر روز 440 گرم نان می خورد. و به همین علت نان، جزء اصلی ترین خوراکی های سفره ایرانی ها محسوب می شود. اما در ماه های اخیر، این ماده بسیار مقوّی هم، از دیگر خوراکی های آلوده ای که مردم استفاده می کنند عقب نمانده است؛ و میان خوراکی های آلوده ای مثل گوشت مرغ و پیاز سرشار از سرب، سوسیس و کالباس پر از تفاله های آلوده به هورمون های سرطانزا، میوه های آغشته به واکس(مواد برّاق کننده)، لبنیات آلوده به پالم، و آب نوشیدنی با نیترات بالا، جایی برای خودش باز کرده؛ و بر اساس اخبار، به جوهرقند یا سدیم دیتیونیت یا بلانکیت آلوده شده است!

هرچند که ” آرش رشیدیان ” معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تهران، به تازگی در گفتگو با خبرگزاری فارس اعلام کرده است؛ که بر اساس گزارش ها، برخی نانواهای متخلف، برای تهیه نان و عرضه آن به مردم از جوهر قند استفاده می کنند. اما در حقیقت این خبر تازه ای نیست؛ و این قصّه سر درازی دارد، و پیش از این هم مسؤلانی درباره اش هشدار داده بودند. برای نمونه، حدود 2 سال پیش نیز خبرگزاری فارس، درباره استفاده از جوهر قند در تولید نان های سنتی مانند بربری، لواش، تافتون و سنگک، در شماری از نانوائی های ایران خبر داده بود!

جوهر قند چیست ؟

فریب اسم شیرین اش را نخورید، جوهر قند یا سدیم دیتیونیت یا بلانکت، پودری سفید رنگ با ترکیب گوگردی و کاربرد صنعتی است؛ که در صنایع رنگرزی برای از بین بردن رنگ و بازیافت کاغذ سپید از کاغذ های باطله، و در موارد معدودی هم، جهت  آزمایشات مربوط به زیست شناسی، زمین شناسی و عکاسی نیز مورد استفاده قرار می گیرد؛ و برای سلامت انسان یسیار زیانبار است. در هیچ جای دنیا، به عنوان یک افزودنی خوراکی محسوب نمی گردد؛ اما در ایران، بعضی از نانواهای متخلف، هنگام آماده کردن خمیر نان، آن را به آرد شان اضافه می کنند!

علی میلانی، استاد دانشگاه و متخصص سیاست های غذا و تغذیه، در گفتگو با جام جم آنلاین توضیح می دهد؛ که از لحظه استفاده و افزودن جوهر قند به خمیر نان، عوارض چشمی، گوارشی و پوستی اش، در بدن کارگر نانوایی که آن را به نان می افزاید آغاز می شود. اما فاجعه اصلی وقتی ظاهر می گردد؛ که مردم نان آلوده به این ماده را می خورند!

به گفته او سدیم دیتیونیت، با از بین بردن پرزهای داخل روده، مانع جذب مواد غذایی مفید در بدن آدمی می شود. برخی پژوهش ها در این رابطه ثابت کرده اند؛ تنظیم انسولین را نیز در بدن به هم می زند؛ و باعث دیابت زودرس هم می شود؛ و از همه مهم تر این که، مانع عملکرد آنتی اکسیدان ها در بدن نیز می گردد!

آنتی اکسیدان ها مواد غذایی مفیدی هستند؛ که فعالیت رادیکال های آزاد، به عنوان عناصر سرطان زا را، در بدن فرد خنثی می نمایند. بنابر این، در صورت نبودن آنتی اکسیدان در جسم آدمی، بدن او در برابر عوامل سرطانزا بی دفاع می ماند؛ و این ماده یعنی سدیم دیتیونیت(جوهر قند)، احتمال ابتلای آدمی به انواع سرطان، به ویژه سرطان های دستگاه گوارش را به شدت بالا می برد!

تنها خوراکی که جوهر قند به آن اضافه می شود نان نیست؛ و از این ماده، برای سفید تر کردن رنگ کله قند، و درست کردن آب نبات های سفید نیز به کار گرفته می شود؛ و احتمالا نامش نیز از همین کاربرد گرفته شده است. یکی از راه های سنجش کیفیت قند، اندازه گیری میزان گوگرد باقی مانده در آن است؛ که اگر زیاد باشد، قند نیز غیرقابل استفاده تشخیص داده خواهد شد!

یدالله.ح ، نانوای یکی ازمحله های قدیمی تهران، 30 سال است که هزار هزار بار، کیسه های آرد را روی دوشش انداخته و تا نانوایی آورده است؛ و آرد را با آب و نمک ورز داده، و چانه زده و وردنه کشیده و دست آخر، حاصل کارش را به دیوار تبدار تنور چسبانده است. وقتی حرف های مان به جوهر قند می رسد؛ زیر لب می گوید: ” خدا لعنت شان کند.” و سر تکان  می دهد!

یدالله ح همچنین می افزاید: ” هیچ نانوایی نیست که از قضیه مضر بودن جوهر قند بی خبر باشد. همه می دانند، بعضی ها چه طور سر مردم را کلاه می گذارند؛ اما کاری از دست کسی ساخته نیست. از هر 10 نانوایی، شاید یکی این جور از قضیه بی خبر باشد. همه می دانند جز خود مصرف کنندگان این نانهای آلوده به سدیم دیتیونیت که چه عزرائیلی را به جای نان می خرند و می خورند. اما کاری از دست کسی ساخته نیست. “!

چرا برخی نانواها خوش دارند که آردشان، به جوهر قند آغشته شود؟ یدالله می گوید: ” خمیری که جوهر قند دارد، زودتر ورز داده می شود. ” در همان محله، اما نانوایی جوان تر، حرف های پیرمرد را تکمیل می کند: ” جوهر قند نان را سفید می کند، مردم نان سفید را بیشتر می برند. بیشتر دوست دارند. ” !

اصغر شهریاری، کارشناس تغذیه و مدیرعامل یکی از کارخانه های بزرگ تولید نان در کشور است؛ که در گفتگو با جام جم آنلاین شرح می دهد؛ نانواهای متخلف استفاده از جوهر قند را، به صرفه تر از به کاربردن خمیرمایه عادی نان می دانند؛ و به جای آن(مایه خمیر) از جوهر قند استفاده می کنند. چون هم اکنون هر کیلو خمیر مایه 6 هزار تومان، و هر کیلو جوهر قند 12 هزار تومان است، ولی نسبت استفاده از خمیر مایه به جوهر قند جهت تخمیرنمودن آرد نان، نسبت <یک به صد> است. در حالی که میزان جوهر قند استفاده شده برای هر صد کیلو آرد فقط به اندازه درب یک بطری آب است؛ و با این حال تاثیر منفی اش را بر سلامت مصرف کننده می گذارد !

از سوی دیگر، خمیر نان و تخمیر کامل آن پیش از پخت، به قول نانواها باید حدود دو ساعت استراحت داشته باشد؛ و در محیطی مناسب با درجه رطوبت و حرارت معین باقی بماند. بنابر این نانوا برای آماده کردن خمیر، باید هم محیطی مناسب در اختیار داشته باشد؛ و هم وقت کافی برای تخمیر شدن خمیر نان صرف کند. اما نانواهایی که نمی خواهند برای آماده کردن خمیر وقت زیادی مصرف کنند؛ محیط کارشان غیراستاندارد و ناسالم خواهد بود؛ با جوهرقند به سرعت خمیر را آماده پخت می کنند، و نیازی هم به مناسب سازی محیط تخمیر نیست!

نانواهای متخلف پیش از این ، جوش شیرین را برای زودتر ور آمدن خمیر استفاده می کردند؛ که برای معده ضرر داشت. اما در آن زمان، تشخیص متخلف ها سخت نبود؛ و کارشناسان وزارت بهداشت، با یک آزمایش ساده شیمی، حتی در نانوایی می توانستند متخلف ها را شناسایی نمایند. ولی به گفته شهریاری، تشخیص استفاده از جوهر قند در آرد آسان نیست؛ و به آزمایشی چند روزه نیاز دارد؛ که همین موضوع هم یکی از علل محبوبیت این ماده سمی میان نانواهای قانون شکن است !

تنور نظارت، سرد است!

بیشترین میزان استفاده از جوهر قند در آرد نان هایی مانند لواش و تافتون است؛ که طیف ظاهری سپید دارند. اما این روزها، در برخی نانوایی ها، نان سنگک سپید هم پرطرفدار شده است؛ و خیلی ها دیگر مشتری آن سنگک های خوش عطر با رنگ قهوه ای نیستند!

میلانی، متخصص سیاست های غذا و تغذیه، از باور نادرست مردم، درباره مغذی تر بودن نان های سپید انتقاد می کند و می گوید: ” هرچه رنگ نان تیره تر باشد، مواد غذایی آن بیشتر است. اگر باور غلط مردم در این باره اصلاح شود، کمتر کسی نان سپید می خرد و نانواهای متخلف هم مجبور می شوند؛ که استفاده از جوهر قند را کنار بگذارند. ”

شهریاری، کارشناس تغذیه هم با این ایده موافق است و تاکید می کند: ” مردم باید بدانند که هرچه سبوس نان بیشتر باشد، رنگش تیره تر است؛ و مواد مغذی همچون کلسیم، منیزیم ، روی، آهن و ویتامین های <ای> و <خانواده ب> در آن بیشتر وجود دارند. اگرچه باور غلط مردم، نسبت به مغذی بودن نان های سپید، در تخلف نانواها نقش داشته است؛ اما به نظر می رسد، جای خالی نظارت دقیق بر نانوایی های سنتی در این زمینه تاثیرگذارتر است. نظارتی که پیامدهای نبودش را در محیط های غیراستاندارد و غیر بهداشتی برخی نانوایی های سنتی، و افزایش ضایعات و دور ریز نان سنتی هم می شود مشاهده کرد!

این نوشتار با برداشتی از گزارش خانم مریم یوشی زاده، خبرنگار جام جم آنلاین به شما تقدیم گردید.

محترم مومنی