جهان از نگاه خورشید

0
208

همانطور که فضاپیمای پارکر سولار پروب(Parker Solar Probe) به طرز نفس‌گیری نزدیک به خورشید حرکت می‌کند، حرارتی نزدیک به ۲۵۰۰ فارنهایت(۱۳۷۱ سانتی‌گراد) به آن می‌خورد.

این کاوشگر طوری طراحی شده که بتواند در برابر شرایط بسیار سخت مقاومت کند تا ابزارهای آن بتوانند اطلاعات ارزشمند زیادی در مورد پدیده‌های خورشیدی که بر روی زمین اثر می‌گذارند مخابره کنند. از جمله این پدیده‌ها  انفجارهای عظیم انرژی و پلاسما و همچنین بادهای خورشیدی است که در نتیجه آن‌ها میلیاردها تن ذرات باردار با سرعت یک میلیون مایل در ساعت به سمت زمین می‌آیند.

کاوشگر خورشیدی پارکر ناسا با نزدیکی باورنکردنی به خورشید اطلاعات جدید و ارزشمندی در مورد این پدیده ها فراهم می‌کند که می‌توانند میدان مغناطیسی زمین را برهم بزنند و باعث ایجاد اختلالات جدی در ماهواره‌ها، شبکه‌های ارتباطی و سامانه‌های قدرت شود.

همچنین نکته مثبت دیگری نیز وجود دارد. تصویربرداری گسترده‌ی این کاوشگر می‌تواند تصویری منحصر به فرد به ما می‌دهد اما نه از خورشید! نور رئوفی(Nour Raouafi) دانمشند پروژه‌ی کاوشگر پارکر می‌گوید: این تصویر طوری است که انگار روی خورشید ایستاده‌ایم و ستاره‌ها را تماشا می‌کنیم.

تصویر بالا به ما نشان می‌دهد که این چشم انداز چگونه است. این کاوشگر در هفت ژوئن سال ۲۰۲۰ به فاصله ۱۱.۶ میلیون مایلی سطح خورشید رسید و دو تصویر گرفته شده را در کنار هم قرار داد. شش سیاره در میدان دید هستند: عطارد، زهره، زمین، مریخ، مشتری و زحل.

شاید تصور محل قرارگیری آن با توجه به عکس بالا دشوار باشد اما نمودار زیر می‌تواند به درک بهتر آن کمک کند.

مدار کاوشگر ، به وسیله‌ی حلقه‌های سبز در نمودار کلی نشان داده شده است، فضاپیما دقیقاً در سمت راست خورشید قرار دارد. همانطور که دیده می‌شود، سپر حرارتی کاوشگر به سمت خورشید است و ابزار تصویربرداری آن متشکل از تلسکوپ‌های داخلی و خارجی رو به منظومه شمسی قرار دارند. مناطقی که کمی روشن‌تر هستند نشان‌دهنده‌ی بخش‌هایی است که نمای دو تلسکوپ تداخل پیدا می‌کنند.

رئوفی می‌گوید: دیدن همزمان چندین سیاره از جمله سیاره‌ی خودمان در یک تصویر بسیار هیجان‌آور است. ما معمولا به فکر تماشای منظومه‌ی شمسی از بیرون هستیم اما این تصویر به ما کمک می‌کند تا آن‌ را از درون ببینیم. این نمایی است که تنها چند فضاپیما می‌توانند ارائه دهند و نمایی که فضاپیمای پارکر به ما داده است دید ما را از جایگاهمان در فضا به کلی تغییر داده‌ است.

نمایی از فضا از یک زاویه دیگر

فضاپیمای پارکر تنها فضاپیمایی نیست که چنین تصویر منحصر به فردی از زمین و سایر بخش‌های منظومه‌ی شمسی گرفته است. سولار اوربیتر(Solar Orbiter) که همکاری مشترک آژانس فضایی اروپا و ناسا بوده نیز چشم اندازی متفاوت و به همین اندازه جالب ثبت کرده است.

هنگامی که این فضاپیما تصویر بالا را در ۱۰ نوامبر ۲۰۲۰ ثبت کرد در فاصله ۱۵۵.۷ میلیون مایلی زمین قرار داشت و علاوه بر زمین، ناهید و مریخ نیز قابل مشاهده بودند. خورشید در سمت راست قرار دارد و در تصویر دیده نمی‌شود عطارد نیز اگرچه دیده نمی‌شود در تصویر حضور دارد. اورانوس نیز یکی از نقطه‌های کوچک پایین تصویر است. اما ناسا هنگام انتشار این تصویر از وجود آن خبردار نبود و دانشمندان خبر از وجودش دادند.

سولار اوربیتر اگرچه در هنگام ثبت این تصویر از خورشید فاصله داشت، اما مانند کاوشگر خورشیدی پارکر این کاوشگر نیز خورشید را از فاصله‌ای نزدیک مورد بررسی قرار داده است.

ناسا می‌گوید: همکاری این دو فضاپیما با یکدیگر و استفاده از ابزارهای سولار اوربیتر و نمای نزدیک پارکر می‌تواند به دستیابی به نمایی جهانی که هیچ‌گاه دیده نشده است کمک کند. ارتباط گسترده‌ی ماموریت این دو می‌تواند امکان مشاهده‌ی نقاط مختلف مغناطیسی بخش‌های یکسان را به ما بدهد یا به ثبت تصویری گسترده‌تر از فضا کمک کند.

سولار اوربیتر در فوریه گذشته به فضا پرتاب شد و از آن زمان به نزدیک‌ترین فاصله به خورشید رسیده است. همچنین این فضاپیما برای انجام ماموریتی ساخته شده که هیچ فضاپیمای دیگری تاکنون انجام نداده است: فرستادن عکس از قطب‌های خورشیدی

هر ۱۱ سال یک‌بار قطب‌های مغناطیسی خورشید جابه‌جا می‌شوند پیش از آن‌ که این اتفاق بیفتد فعالیت‌های خورشیدی بیشتر می‌شود و تعداد شعله‌ها و فوران‌های بزرگ بیشتر می‌شود. دانشمندان معتقدند این فضاپیما با ارائه اطلاعاتی جدید درباره‌ی این قطب‌ها به درک علت رخ دادن جابه‌جایی قطب‌ها کمک می‌کند.