نويسنده، در ديباچه ى چاپ پنجم اين كتاب، مي نويسد:
كتاب جنايت و مكافات را، كه سنگين ترين كار مطبوعاتى من در بيست سال گذشته است، در سال 1365 در شرايطى نوشتم كه فكر مي كردم جامعه ى برون مرزيِ ما در گرماگرم پيكار رهايي بخش ملى، نياز مبرمى به آگاهيِ هر چه بيشتر بر واقعيت هايى دارد كه باعث برهم ريختن سراپاى ساختار سياسى و اجتماعيِ جامعه ى متحرك ما شده بودند.[…] چاپ تازه ى جنايت و مكافات را بيش از همه ى كتاب هايم مورد تجديد نظر قرار داده ام.
«جنايت و مكافات»، سواى بخش 46 صفحه ايِ «سرآغاز»، شامل سه فصل است كه هر فصل از بخش هاى متعددى تشكيل شده است. در«كتابِ اول»، بخش«قهرمان كاذبى كه در نوفل لوشاتو ساخته شد»، حاوى رويداد هاى تلخ تاريخى است. و با اين كه واقعيتِ بسيارى از آنان، مدت هاست كه ثابت شده، هنوز خواننده را دچار تأسف مي كند، كه چرا اين واقعيت ها، در زمان خودش به گوش مردم ايران نرسيد.
اظهارنظرهاى دكتر شفا در مورد «روشنفكرانِ» ايران در دوران پيش از انقلاب و در كوران انقلاب، ضمن اين كه شامل واقعيت هاى انكارناپذيرى است، همه ى روشنفكران جامعه، و همه ى نويسندگان و شاعران متعهد را با يك چوب مي راند و تر و خشك را با هم مي سوزاند. اما كتاب، يا به عبارت درست تر، انديشه ى موجود در آن، «نخست داراى موضع است و سپس دست به تحقيق مي زند». يعنى، نويسنده ى كتاب از همان روشى سودجسته كه ، در مردود دانستن ماهيت روشنفكران ايران، به آن استدلال كرده است…
