در تمام نقاط دنیا مردم به ورزشگاه‌ها می‌روند تا مسابقات ورزشی را تماشا کنند. ورزشی که عامل سلامتی انسان‌هاست و حتی علتی است برای برقراری ارتباط دوستی بین جوامع کشورهای مختلف. اما مردم ما برای تماشای اعدام و لحظات واپسین زندگی یک انسان دیگر سکوهای استادیوم را پر میکنند!
داستان اعدام چه بود؟
ظهر روز چهارشنبه ٢٥ فروردین‌ماه امسال در یکی از روستاهای بخش آباده‌طشک، ستایش ٦ ساله توسط «سعید،ط» ٣٣ ساله ربوده شد و پس از انجام نیات شیطانی و سرقت طلا به قتل رسید. با تلاش مأموران و کارآگاهان فرماندهی انتظامی شهرستان نی‌ریز، این متجاوز و قاتل در کمتر از ١٦ ساعت دستگیر و به جرم خود اعتراف کرد. حکم اعدام و قصاص «سعید،ط» صبح پنجشنبه اول مهرماه ٩٥ به‌صورت علنی و در ملأ عام راس ساعت ٧ صبح در محل استادیوم ورزشی شهدای نی‌ریز با حضور چندین هزار تماشاگر در سکوهای استادیوم اجرا شد!
حس تلخ تماشا
مهم‌ترین موضوعی که در این اعدام جلب توجه می‌کرد، شوق تماشای اعدام توسط مردمی بود که در ورزشگاه فوتبال حضور پیدا کردند. محمد مهدی رحمتی، جامعه‌شناس در این‌باره می‌گوید:
«مهم‌ترین بحث درباره اتفاق اخیر همین واکنش یک سازمان جهانی معتبر به نام فیفا به اعدام یک قاتل در ورزشگاه فوتبال است که باید دید چه تصمیمی درباره آن گرفته می‌شود. موضوع اعدام و نحوه اجرای آن جنبه‌های مختلف چون قضایی،کیفری، فقهی و اجتماعی دارد که بنده و همکارانم معمولا به عنوان کارشناس مسائل اجتماعی این بعد از قضیه را تحلیل می‌کنیم»رحمتی با تاکید بر این موضوع که جامعه‌شناسان به هیچ عنوان نمی‌توانند به مباحث فقهی، قضایی و کیفری این پرونده‌ها و اجرای احکام ورود کنند این‌گونه صحبت‌‌هایش را ادامه می‌دهد:« قوانین کیفری کاملا مشخص است و بر اساس احکام شرعی اسلام تعیین شده‌اند. به این ترتیب همه ما می‌دانیم که حکم قتل،تجاوز به عنف و … اشد مجازات و اعدام است. درباره موضوع اعدام و این احکام کیفری طبیعتا باید با فقها و حقوقدان‌‌ها صحبت شود. ولی پیرامون موضوع درست است که «اعدام» و «شوق تماشای اعدام» با هم ارتباط مستقیم دارند اما بر اساس صحبت‌هایی که به آن اشاره کردم دو مقوله جدا از هم هستند. کارشناسان مسایل اجتماعی درباره مقوله شوق تماشای اعدام همیشه نقطع نظرات خود را ارایه داده‌ایم. ما معتقد هستیم که نمایش علنی خشونت در بین مردم تبعات منفی برای جامعه به همراه خواهد داشت. می‌تواند باعث ترویج خشونت و عادی شدن یک جرم برای مردم شود و حتی روی روحیه جامعه تاثیر منفی بگذارد. به هر حال شرایط به شکلی شده که تماشای صحنه اعدام برای نوجوانان و جوانان شکلی کارناوال‌گونه پیدا کرده و بعضی از آنها به این ماجرا به عنوان یک سرگرمی نگاه میکنند».این جامعه شناس درباره بحث‌های مطرح شده در محافل ورزشی پیرامون برگزاری مراسم اعدام در ورزشگاه فوتبال هم تاکید میکند: « نظر ما درباره اجرای علنی اعدام مشخص است و به آن اشاره کردیم. اما حرف ما از دید اجتماعی است. باید ببینید قوه قضاییه و مسئولانی که تصمیم به اجرای حکم در ملأ عام می‌‌گیرند چه هدفی از تاکید بر انجام این کار دارند. اینکه بعد قضیه که حضور چندین هزار نفر در سکوهای ورزشگاه برای تماشای اعدام چه تبعاتی برای جامعه می‌تواند داشته باشد را با هم بررسی کردیم. اما دوباره تاکید می‌‌کنم که این فقط بُعد اجتماعی قضیه است. وقتی قانون‌گذار تصمیم به اجرای قانون در ملأ عام می‌‌گیرد، حتما از این تصمیم و انتخاب محل سیاست و هدف خاص خودش را دارد که من نمی‌توانم درباره آن حرف بزنم»
فیفا ورود کرد
حال بعد از چند ماه داستان برگزاری این مراسم اعدام، واکنش فیفا به قصاص فرد متجاوز در ورزشگاه فوتبال، سروصدای بسیار زیادی در محافل ورزشی به راه انداخته است.
اولین بار یک سایت فرانسوی نوشت که فیفا به موضوع برگزاری اعدام در ملأ عام در استادیوم‌های فوتبال به ایران اعتراض کرده است. به این ترتیب فیفا در این رابطه بر فدراسیون فوتبال ایران اعمال فشار کرده تا از این پس از استادیوم فوتبال برای اجرای مراسم اعدام استفاده نشود.
به دنبال رایزنی‌های صورت گرفته، فاطمه سموره دبیرکل فیفا در نامه‌ای عنوان میکند که آنها از برگزاری مراسم اعدام در شهر نی‌ریز استان فارس ایران آگاه شده‌اند و به خاطر اجرای این اعدام در ورزشگاه فوتبال این ماجرا را محکوم میکنند. در این نامه آمده است: «فیفا متعهد به پیگیری و طرح این موضوع با فدراسیون فوتبال ایران در هر مناسبتی است. فیفا به احترام به حقوق بشر که مورد توافق بین‌المللی است، التزام دارد. فیفا تلاش میکند از حقوق بشر حمایت کند». فیفا پیش از این هم در سال ٢٠١٣ به خاطر برگزاری یک مراسم اعدام دیگر در ورزشگاه فوتبال به فدراسیون فوتبال ایران تذکر جدی داده و خواهان جلوگیری از تکرار این برنامه‌‌ها در میادین ورزشی به ویژه فوتبال شده بود.
فدراسیون خبر نداشت
بندی در اساسنامه فدراسیون جهانی فوتبال وجود دارد که بر اساس آن بر موضوع حقوق بشر تکیه شده که با توجه به آن با کشورهایی که در استادیوم های ورزشی مراسم اعدام برگزار میکنند، برخورد می شود. بر همین اساس پیشنهاد تحریم و برخورد جدی با فوتبال ایران به فیفا داده شده است.
اما هنوز معلوم نیست که در نهایت چه تصمیمی درباره این جنجال به وجود آمده اتخاذ خواهد شد. از طرفی اعدام در ورزشگاه شهدای نی‌ریز استان فارس برگزار شده و طرف دیگر ماجرا اینکه فدراسیون فوتبال هیچ نقشی در این ماجرا نداشته است و انتخاب ورزشگاه برای اجرای حکم اعدام قاتل متجاوز با تصمیم مقامات قضایی کشور و بدون اطلاع فدراسیون صورت گرفته است.
