خرابی کابل‌های بزرگ و قدیمی تلسکوپ رادیویی مشهور “آرسیبو”(Arecibo) در پورتوریکو آن را در خطر ریزش و فروپاشی کامل انداخته است.
کابل‌های غول پیکر و قدیمی که از یکی از بزرگترین تلسکوپ‌های رادیویی تک بشقاب در جهان پشتیبانی می‌کنند، به آرامی در پورتوریکو در حال خراب شدن هستند و رصدخانه ای را که به دلیل نقش اصلی خود در اکتشافات نجومی مشهور است، تا مرز سقوط پیش برده‌اند.
رصدخانه “آرسیبو” که بالای یک گودال در یک منطقه کوهستانی و سرسبز در پورتوریکو قرار دارد، دارای بشقابی به عرض ۳۰۵ متر است که در دو فیلم سینمایی “تماس” و “GoldenEye” از مجموعه فیلم های “جیمز باند” نیز به تصویر کشیده شده است.
از این بشقاب(دیش) و گنبد معلق بالای آن برای ردیابی سیارک‌هایی که به سمت زمین حرکت می‌کنند، استفاده شده و منجر به تحقیقاتی شده که موفق به دریافت جایزه نوبل شده‌اند و به دانشمندان کمک می‌کند تا بتوانند یک سیاره قابل سکونت را شناسایی کنند.
“اسکات رنسام” ستاره شناس رصدخانه امواج گرانشی نانوهرتز آمریکای شمالی که یک پروژه همکاری میان دانشمندان ایالات متحده و کانادا است، گفت: من به عنوان کسی که برای علم خود به “Arecibo” وابسته است، ترسیده‌ام. این تلسکوپ در حال حاضر وضعیت بسیار نگران کننده‌ای دارد و احتمال فروپاشی و ریزش فاجعه بار آن وجود دارد.
هفته گذشته یکی از اصلی‌ترین کابل‌های فولادی این تلسکوپ که قادر به تحمل ۵۴۴ تن وزن بود، در زیر تنها ۲۸۳ تن وزن پاره شد. این خرابی بعد از پاره شدن یک کابل کمکی در ماه اوت، باعث باز شدن دیواره بشقاب بازتابنده شد و به گنبد بالای آن آسیب زد.
مسئولان می‌گویند تعجب کرده‌اند، زیرا این سازه را در ماه اوت ارزیابی کرده‌اند و براساس بازرسی‌های قبلی معتقدند که این سازه می‌توانسته این تغییر وزن را تحمل کند. اما این اتفاق یک ضربه مهلک بر پیکره تلسکوپی است که بیش از ۲۵۰ دانشمند در سراسر جهان از آن استفاده می کنند. این مرکز همچنین یکی از اصلی‌ترین جاذبه‌های گردشگری پورتوریکو است که سالانه حدود ۹۰ هزار بازدید کننده را به خود جذب می کند.
تحقیقات دانشمندان از جمله پروژه‌ای که به دانشمندان در جستجوی کهکشان‌های اطراف کمک می‌کند، از ماه اوت تاکنون به حالت تعلیق درآمده است.
این تلسکوپ در دهه ۱۹۶۰ میلادی ساخته شده است و بودجه آن توسط وزارت دفاع آمریکا در تلاش برای توسعه دفاع موشکی ضد بالستیک تامین شده است و بیش از نیم قرن است که بلایای طبیعی از جمله طوفان و زمین لرزه را تحمل کرده است.
برخی از کابل‌های جدید قرار است ماه آینده به داد این تلسکوپ برسد، اما مقامات گفته‌اند که بودجه‌ای برای این تعمیرات توسط آژانس‌های فدرال در نظر گرفته نشده است. دانشمندان هشدار می‌دهند که زمان کمک به این تلسکوپ در حال اتمام است، چرا که در حال حاضر تعداد انگشت شماری از کابل‌ها از این سازه ۹۰۰ تنی پشتیبانی می‌کنند.
دانشگاه فلوریدای مرکزی که مدیریت این تاسیسات را بر عهده دارد، می‌گوید: هر یک از کابل‌های باقی مانده سازه اکنون وزن بیشتری را نسبت به گذشته تحمل می‌کنند و احتمال خرابی کابل‌های دیگر افزایش یافته است که احتمالاً منجر به فروپاشی کل سازه می‌شود.
به گزارش ایسنا و به نقل از ای پی، این دانشگاه خسارت این رصدخانه را بیش از ۱۲ میلیون دلار تخمین زده و از بنیاد ملی علوم که یک آژانس مستقل فدرال و صاحب این رصدخانه است، به دنبال پول است.
