دانشمندان دانشگاه “آکسفورد” برای نجات جان کرگدن‌ها و کاهش شکار آنها تنها به خاطر شاخ شان، اقدام به تولید شاخ‌های مصنوعی کرگدن کرده‌اند که مانند شاخ‌های اصلی از کراتین ساخته شده است و تفاوتی با نمونه اصلی ندارد.
ما عادت کرده‌ایم که با شنیدن واژه‌های جعلی و مصنوعی و تقلبی به نکات منفی فکر کنیم، اما به نظر می‌رسد یک نوآوری جدید از دانشگاه “آکسفورد” این مفهوم را تغییر داده است چرا که با تولید شاخ جعلی کرگدن به عدم انقراض آنها توسط شکارچیانی که تنها به خاطر شاخ کرگدن‌ها آنها را شکار می‌کنند، کمک می‌کنند.
جمعیت کرگدن‌ها به دلیل تقاضای بیش از حد شاخ آنها بر اثر شکار غیرقانونی بسیار کم شده است چرا که تصور می‌شود شاخ کرگدن در طب سنتی چین یک ماده افزایش قوای جنسی است.
شاخ کرگدن برخلاف شاخ‌های بقیه حیوانات که هسته استخوانی دارند، فقط از کراتین ساخته شده و دقیقاً مشابه مو و ناخن انسان است. از دیرباز شاخ کرگدن را در طب سنتی اروپا و آسیا و برای ساخت دسته خنجر در عمان و یمن استفاده می‌کردند. از سال ۲۰۰۸ تاکنون تقاضای شاخ کرگدن در ویتنام به شدت افزایش یافته و قیمت آن از ۲۵۰ تا ۵۰۰ دلار برای هر کیلو به ۳۰۰ هزار دلار یعنی چندین برابر قیمت طلا رسیده است. از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۷ هر سال تنها ۱۵ کرگدن در آفریقای جنوبی شکار غیرقانونی می‌شدند اما این رقم در سال ۲۰۱۲ به ۶۸۸ رسید.
اکنون سه‌چهارم مصرف شاخ کرگدن دنیا در ویتنام است و ظاهراً دلیل اصلی آن شایعه درمان سرطان یکی از سیاستمداران ویتنامی با مصرف شاخ کرگدن بوده است. این درحالیست که حتی در طب سنتی چین هم شاخ کرگدن ارتباطی با درمان سرطان ندارد. در منابع طب سنتی چین شاخ کرگدن فقط برای تب و تشنج و افزایش قوای جنسی تجویز شده که تأثیر شاخ کرگدن بر تب و تشنج هم در تحقیقات علمی رد شده و مصرف شاخ کرگدن دقیقاً مشابه مصرف ناخن انسان است.
در گزارش کنوانسیون تجارت بین‌المللی گونه‌های در خطر، دلیل تقاضای شاخ کرگدن با قیمت‌های نجومی را در حالی که حتی طب سنتی هم آن را اشتباه می‌داند، به افزایش سریع شمار میلیاردرها در ویتنام، میزان بالای سرطان و کمبود مراکز درمانی برای سرطان در ویتنام مرتبط دانسته است.
با این وجود چه راهی بهتر از پر کردن بازار از شاخ‌های تقلبی ارزان قیمت غیرقابل تشخیص برای تاثیر بر بازار شاخ کرگدن و کمک به ادامه حیات این گونه جانوری بر روی زمین است؟
محققان دانشگاه “آکسفورد” با استفاده از موهای دم اسب توانسته‌اند ماده جدیدی تولید کنند که ساختار آن بسیار به شاخ کرگدن نزدیک است.
موی اسب کاندید خوبی است، زیرا همانطور که گفته شد، شاخ کرگدن به هیچ وجه شاخ نیست، بلکه متشکل از موهای محکم و فشرده و دفع غدد چربی بر روی بینی کرگدن است.
دانشمندان نیز دسته‌های فشرده موی اسب را با یک ماده چسبناک مبتنی بر ابریشم ترکیب کردند تا کاملا شبیه به شاخ کرگدن شوند. براساس اعلامیه مطبوعاتی دانشگاه آکسفورد، نتیجه کاملا گیج کننده و از نظر ظاهری کاملا شبیه به شاخ کرگدن واقعی شد. همچنین تجزیه و تحلیل طیفی و حرارتی، ترکیب شیمیایی مشابه با شاخ کرگدن اصلی را تأیید می‌کند.
مهم‌تر از همه اینکه این مواد را می‌توان به راحتی در یک قالب از شاخ کرگدن قالب ریزی کرد.
“فریتز ولراث” یکی از محققان این پروژه می‌گوید: تحقیقات ما نشان داد ساختن یک ماده شبیه به ساختار شاخ کرگدن هم ساده و ارزان است.
با این حال محققان هیچ برنامه‌ای برای تولید انبوه و توزیع این شاخ‌های جعلی ندارند، چرا که ولراث افزود: ما توسعه این فناوری را به دیگران واگذار می‌کنیم تا این شاخ‌ها را با هدف ایجاد سردرگمی در بازار و کاهش قیمت‌های نجومی شاخ کرگدن و درنهایت حمایت از کرگدن توزیع کنند.
کرگدن وحشی در خطر است. تعداد کرگدن‌های سفید در اوایل قرن بیستم ۱۰۰ زنجیر(واحد شمارش کرگدن) بود که اکنون به لطف تلاش‌های فعالان محیط زیست به بیش از ۲۰ هزار زنجیر رسیده است. همچنین فقط حدود ۵ هزار کرگدن سیاه آفریقایی در طبیعت وجود دارد که که در مقایسه با آمار ۲۳۰۰ در سال ۱۹۹۳ پیشرفت اندکی را نشان می‌دهد.
در عین حال هم اکنون در آسیا کمتر از ۸۰ کرگدن سوماترایی و ۶۷ کرگدن جاوه‌ای وجود دارد.
به گزارش ایسنا و به نقل از گیزمگ، مطالعه محققان دانشگاه آکسفورد مبنی بر ایجاد شاخ‌های مصنوعی کرگدن از موهای اسب در مجله Science Reports منتشر شده است.
