کمیته سوم سازمان ملل متحد با ۸۳ رای موافق نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی را محکوم کرد. این قطعنامه بر اساس گزارش گزارشگر ویژه سازمان ملل تدوین شده است. جمهوری اسلامی از آمادگی مشروط برای همکاری با این گزارشگر خبر داده است.
کمیته سوم سازمان ملل متحد روز سه‌شنبه ( ۱۴ نوامبر/ ۲۳ آبان) قطعنامه‌‌ای را علیه وضعیت حقوق بشر در ایران به تصویب رساند. این قطعنامه که بر اساس اولین گزارش خانم عاصمه جهانگیر تدوین شده از حمایت ۸۳ کشور برخوردار شد. ۳۰ کشور به این قطعنامه رای منفی دادند و رای ۶۸ کشور هم ممتنع بود.
عاصمه جهانگیر، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر در ایران از شهریور سال ۱۳۹۵ این سمت را عهده‌دار است و جانشین احمد شهید شده است. او در گزارش تازه‌اش که به شش‌ماه نخست سال ۲۰۱۷ میلادی اختصاص دارد، در مورد اعدام، شکنجه، نقض آزادی بیان و وضعیت حقوق زنان در ایران توسط جمهوری اسلامی ابراز نگرانی کرده است.
جهانگیر همچنین از اوضاع اقلیت‌های قومی و عقیدتی، محاکمه و آزار کنشگران حقوق بشر و اعدام نوجوانان در ایران توسط جمهوری اسلامی تعمیقا ابراز نگرانی کرده است. او با بیان این‌که در سال گذشته در ایران ۴۳۵ نفر توسط دولت جمهوری اسلامی اعدام شده‌اند، خواستار پایان دادن به اعدام‌ها در ایران شد.
خانم جهانگیر در اولین سخنرانی خود در کمیته سوم مجمع عمومی ملل متحد در نیویورک به مناسبت ارائه گزارش یادشده، به تحقیقات جامع و مستقل در مورد قتل عام زندانیان سیاسی در سال ۶۷ فراخواند.
به گفته او تعداد قابل اعتنایی دادخواست، ارتباطات و مدارک مربوط به اعدام هزاران زندانی سیاسی، مرد، زن و نوجوانان در سال ۱۹۸۸ موجود است.
خانم جهانگیر در ادامه سخنان خود گفت: «این موضوع از دردی عمیق حکایت دارد که باید مطمئنا به آن پرداخته شود، این قتل‌ها توسط بعضی از مقامات بلندپایه حکومت ایران مورد تأیید قرار گرفته است، تقریبا به طور روزانه من نامه‌های عمیق و صمیمانه‌ای از اعضای خانواده آنانی که کشته شده‌اند، دریافت می‌کنم. آنها خواهان پاسخگویی هستند، خانواده قربانیان حق دریافت غرامت و دانستن حقایق در مورد سرنوشت بستگانشان را بدون ریسک تلافی و انتقام از آنان دارند».
“هجوم‌های بی‌پایان حقوق بشری”
ساعاتی پیش از تصویب قطعنامه محکومیت نقض حقوق بشر در ایران توسط جمهوری اسلامی در سازمان ملل، صادق آملی لاریجانی، رئیس قوه قضائیه در یک سخنرانی گفت که “در معرض هجوم‌های بی‌پایان حقوق بشری از سوی دشمنان است” و “طراحی برنامه‌های جدید برای مقابله با این هجمه‌ها ضروری است”.
صادق لاریجانی: مورد هجمه‌های بی‌پایان حقوق بشری هستیم
لاریجانی با تاکید بر این‌که “برای تبیین مبانی حقوق بشری جمهوری اسلامی، رفع شبهات و مقابله با تخریب اذهان عمومی جامعه” باید “دستگاه‌های مرتبط و به‌ویژه رسانه‌ها” بسیج شوند، دست‌یابی به “رویکرد تهاجمی” در برابر غرب را نیازمند “شناخت دقیق زبان تمدنی و فلسفی غرب” دانست که “این به زحمت و کار زیادی نیاز دارد”.
لاریجانی با انتقاد به برخی مباحث و همایش‌ها در ایران که حقوق بشر را عمومی و فاقد جنبه‌های مذهبی و ایدئولوژیک می‌دانند، گفت: «آنچه می خواهیم عرضه کنیم باید با زبان جمهوری اسلامی و ذیل دیدگاه‌های دین مبین اسلام، پیامبر و ائمه معصومین باشد و سپس این مفاهیم را باید در حدود فهم مخاطبان گوناگون به زبان‌های مختلف بیان کنیم.»
لاریجانی تلویحا رویکرد جمهوری اسلامی در برابر اتهام‌‌های حقوق بشری را انفعالی دانست و به “هجمه حقوق بشری علیه غرب” فراخواند: «ما باید هجمه‌های فنی حقوق بشری علیه غرب داشته باشیم و منتظر هجمه‌های آنها نباشیم تا منفعلانه صرفاً پاسخ دهیم.»
رئیس قوه قضائیه: در زمینه حقوق شهروندی دستاوردهای مهم داشته‌ایم
اظهارات آملی لاریجانی سه هفته پس از انتشار گزارش عاصمه جهانگیر، گزارشگر ویژه سازمان ملل در زمینه حقوق بشر در ایران، منتشر می‌شود. جهانگیر در این گزارش که به شش‌ماه نخست سال ۲۰۱۷ میلادی اختصاص دارد، در مورد اعدام، شکنجه، نقض آزادی بیان و وضعیت حقوق زنان در ایران توسط جمهوری اسلامی ابراز نگرانی کرد.
همین گزارش‌ها و ارزیابی‌ها ظاهرا در سوق مقام‌ها و نهادهای جمهوری اسلامی به برخی تغییرات در زمینه اعمال مجازات اعدام یا تغییر رویه در برخی مسائل حقوق و قضایی بی‌تاثیر نبوده است.
رئیس قوه قضائیه به رغم رد صلاحیت نهادهای بین‌المللی در ارزیابی وضعیت حقوق بشر در ایران توسط جمهوری اسلامی، چندین بار در سخنرانی خود تاکید کرد که باید تغییراتی را که در زمینه کاهش اعدام‌ها یا بهبود وضعیت زندان‌ها صورت گرفته، به اطلاع “طرف مقابل” برسانیم: «با توجه به اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر و کاهش اعدام‌های مرتبط با قانون سابق، در حال حاضر پرونده‌های بسیاری مجدداً مورد رسیدگی قرار می‌گیرند که این امر تحول بسیار بزرگی است. بر همین اساس باید چنین تحولاتی در جلسات و مذاکرات حقوق بشری بخوبی برای طرف مقابل تبیین و برای آنها ترسیم شود. در مباحث مربوط به حقوق کودک و حقوق شهروندی نیز دستاوردهای مهمی داریم که باید همه موارد به خوبی تبیین شود.»
آملی لاریجانی در زمینه “دستاوردهای مهم” مربوط به حقوق شهروندی توضیح بیشتری نداد. این در حالی است که در هفته‌های اخیر جمهوری اسلامی به دلیل “حکم تبعیض‌آمیز” شورای نگهبان در مورد یک عضو شورای شهر یزد آماج انتقاد محافل و گروه‌های مدافع حقوق بشر در داخل و خارج از کشور بوده است.
بر اساس این حکم که بالاخره زیر فشار افکار عمومی لغو شد، سپنتا نیکنام به دلیل باورهای زرتشتی‌اش اجازه نداشت در شهری که “اکثریت آن را مسلمانان تشکیل می‌دهند” عضو شورای شهر شود، هر چند که خود این مردم او را انتخاب کرده باشند.
آماده گفتگو با گزارشگر ویژه، اما در خارج از کشور
آملی لاریجانی در بخش دیگری از سخنان خود با حمله به اقدام سازمان ملل در تعیین گزارشگر ویژه در امور حقوق بشر در ایران، گفت که “ما اصل و مبنای انتصاب چنین شخصی را قبول نداریم”.
به گزارش دویچه وله؛ رئیس قوه قضائیه ولی تلویحا گفت که در خارج از کشور می‌توان با این گزارشگر (منظور خانم عاصمه جهانگیر) گفت‌وگو کرد: «اولاً به طور کلی مخالف حضور گزارشگر ویژه در ایران هستیم و ثانیاً مذاکره با این شخص در خارج از کشور نیز باید مقید به اثرگذاری باشد و ببینیم که چنین مذاکره‌ای تأثیری در رویّه نادرست آنها دارد یا نه؟»
