تصاویر ماهوارهای، محلی را که نیمه شب پنجشنبه در شرق تهران در آن یک انفجار رخ داد نشان میدهد که برخی از تحلیلگران معتقدند، تونلهای زیرزمینی و سایتهای تولید موشک جمهوری اسلامی در این مکان پنهان شده است.
این انفجار در اولین ساعتهای روز جمعه ۲۶ ژوئن (شش تیر) رخ داد که آتش ناشی از آن از فاصله دور نیز قابل مشاهده بود. گرچه مقامهای جمهوری اسلامی دلیل آن را انفجار مخزن گاز عنوان میکنند اما برخی نیز نسبت به این موضوع ابراز تردید کردهاند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی نوشت که واکنش غیرمعمول مقامهای جمهوری اسلامی پس از انفجار، ماهیت حساس منطقهای را نشان میدهد که بازرسان بینالمللی معتقدند که دو دهه پیش در آنجا جمهوری اسلامی آزمایشهای مرتبط با تسلیحات هستهای را انجام داده است.
این انفجار باعث لرزش خانههای اطراف و ترک برداشتن شیشه پنجرهها شد و در نخستین ساعتهای روز جمعه، افق منتهی به کوههای البرز را روشن کرد.
چند ساعت پس از این انفجار، دوربین صدا و سیمای جمهوری اسلامی به محلی که گفته میشد انفجار رخ داده است رفت. خبرنگار این سازمان جلوی مخازنی قرار گرفت و مدعی شد حادثه ناشی از انفجار مخازن گاز بوده است اما تصاویر این گزارش صدا و سیما تنهای نمای بستهای از مکان را نشان میداد.
داوود عبدی، سخنگوی وزارت دفاع جمهوری اسلامی نیز در این گزارش درباره انفجار گفت: «اتفاقی که ساعات پایانی شب گذشته در جنوب شرقی تهران رخ داد به دلیل نشست مخازن گازی بود که در منطقه عمومی پارچین رخ داد و عامل انفجار و شعله ور شدن آتش شد.» وی در عین حال تاکید کرد که این حادثه تلفات جانی نداشته است. آقای عبدی، این مکان را، یک منطقه تپه مانند، توصیف کرد که مسکونی نیست.
آسوشیتدپرس در اینباره نوشت: «عکسهای ماهوارهای سنتینل ۲ (آژانس فضایی اروپا) از این منطقه که در حدود ۲۰ کیلومتری شرق از مرکز پایتخت ایران قرار دارد، آثاری از صدها متر سیاهی ناشی از سوختگی بر اثر آتش را نشان میدهد که هفتههای قبل از آن وجود نداشت. ساختمانی که در نزدیکی آن محل مشاهده میشود شبیه آنچیزی است که در تلویزیون دولتی جمهوری اسلامی نشان داده شد.»
این رسانه آمریکایی به نقل از تحلیلگران گفت که محل انفجار پارچین نبوده است بلکه محل ذخیره گاز در نزدیکی تاسیسات موشکی خجیر است. آسوشیتدپرس به نقل از فابین هینتس، پژوهشگر مرکز جیمز مارتین برای تحقیقات منع گسترش سلاحهای هستهای در کالیفرنیا نوشت: «به نظر میرسد که انفجار در مجموعه گروه صنعتی شهید باکری رخ داده است که مسئول تولید سوخت جامد موشک است.»
مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی مستقر در واشنگتن، خجیر را بهعنوان «محل تونلهای بیشماری» معرفی میکند که برخی از تونلها مشکوک به «مونتاژ و ساخت سلاح» هستند. طبق گزارش آسوشیتدپرس، ساختمانهای بزرگ صنعتی در محلی که در تصاویر ماهوارهای نیز مشخص است، نشان میدهد که ساخت موشک در آنجا انجام میشود.
آژانس اطلاعات دفاعی ایالات متحده آمریکا میگوید که ایران به طور کلی بزرگترین برنامه تاسیسات زیرزمینی در خاورمیانه را دارد.
آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا سال گذشته در گزارشی گفته بود که این مکانها از قابلیتهای موشکهای بالستیک تهران شامل نیروهای عملیاتی و برنامه توسعه و تولید موشک پشتیبانی میکند.
در حالی مقامهای جمهوری اسلامی محل وقوع انفجار را پارچین معرفی کردند که این مکان به دلیل نقشش در برنامه هستهای جمهوری اسلامی پیش از سال ۲۰۰۳ بر سر زبانها افتاده بود اما منطقه خجیر تاکنون در مرکز توجه قرار نداشت.
یورونیوز گزارش داد؛ نگرانی کشورهای غربی از برنامه هستهای جمهوری اسلامی منجر به اعمال تحریم علیه جمهوری اسلامی و سر انجام توافق هستهای سال ۲۰۱۵ شد. با این حال پس از تغییر رئیس جمهور آمریکا، این کشور در سال ۲۰۱۸ بهطور یکجانبه از برجام خارج شد و تنشهای جمهوری اسلامی و آمریکا تشدید شد.