بر مبنای آخرین گزارشی که توسط آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز دوشنبه 31 مه 2021، منتشر شد، جمهوری اسلامی نتوانسته است توضیحات قانعکنندهای درباره منشاء ذرات جدید اورانیوم در چندین پایگاه اعلامنشدهاش به این سازمان ارائه کند.
گزارش جدید آژانس به احتمال زیاد درگیری دیپلماتیک تازهای میان جمهوری اسلامی و غرب ایجاد میکند که بر روند مذکرات هستهای وین برای بازگشت به توافق هستهای 2015 موسوم به «برجام» سایه خواهد انداخت.
رافائل گروسی، مدیر آژانس، در گزارش خود آورده است: «پس از گذشت چند ماه، جمهوری اسلامی هنوز نتوانسته توضیحات قانعکنندهای برای وجود ذرات هستهای در سه مکانی که آژانس در آنها دسترسیهای تکمیلی (بازرسی) انجام داده است، ارائه کند.»
این گزارش میافزاید: «خودداری از شفافسازی در باب دغدغههای آژانس درباره درستی و کامل بودن ادعاهای ایمنی جمهوری اسلامی، به طرزی چشمگیر توانایی آژانس برای اطمینان یافتن از ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای جمهوری اسلامی را تحتالشعاع خود قرار میدهد.»
«رویترز» میگوید که میزان اورانیوم غنیشده جمهوری اسلامی طی سه ماه اخیر 273 کیلوگرم بوده، که کمترین میزان غنیسازی سهماهه از اوت 2019 است. این مقدار چندین برابر 202.8 کیلوگرم مقررشده در برجام است، اما هنوز هم بسیار کمتر از حدود شش تن اورانیوم غنیشدهای است که جمهوری اسلامی قبل از برجام داشت.
گفتنی است که سه ماه پیش سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه، و آلمان طرحی که آمریکا برای صدور قطعنامه علیه ایران بابت کشف ذرات هستهای جدید، به شورای حکام آژانس متشکل از 35 كشور ارائه داده بود را معلق كردند.
العربیه به نقل رویتر نوشت؛ پس از انتشار گزارش تازه آژانس، اکنون سه قدرت اروپایی باید تصمیم بگیرند که آیا میخواهند فشار برای صدور قطعنامه علیه جمهوری اسلامی را احیا کنند یا خیر، چراکه این قطعنامه میتواند مذاکرات جاری برای احیاء توافق هستهای 2015 در پایتخت اتریش را تحتالشعاع قرار داده و پیچیدهتر کند.
همزمان با ابراز نگرانی آژانس، درباره وجود تاسیسات هستهای اعلام نشده جمهوری اسلامی، منابع دیپلماتیک در وین روز گذشته گزارش کردند که هیچ گشایشی در دور پنجم مذاکرات هستهای با جمهوری اسلامی حاصل نشده است.
این دیپلماتها درباره احتمال عدم برگزاری دور ششم این مذاکرات در هفته آینده ابراز نگرانی کردند. اگر چه برخی دیپلماتها گفتهاند احتمالا در روزهای آینده، مذاکرات هستهای از سرگرفته شود، اما همزمانی دور ششم این گفتگوها با نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای بررسی تعهدات هستهای جمهوری اسلامی، شانس برگزاری دوره ششم را کاسته است.