اساسنامه فدراسیون جهانی فوتبال در موارد متعددی به برخورد با ورود نهادهای دولتی و فشارهای سیاسی اشاره دارد و فدراسیون‌های عضو متعهد به مستقل بودن و جلوگیری از هر نوع دخالت سیاسی دارند. با توجه به این موارد، به نظر می‌رسد که با اعلام رسمی محرومیت مسعود شجاعی و احسان حاج صفی، دوباره سایه تعلیق بر سر فوتبال ایران افتاده است.
مسعود شجاعی و احسان حاج صفی دو بازیکن ملی‌پوش تیم پانیونیوس بعد از هم‌گروهی تیم‌شان با مکابی اسرائیل، در بازی رفت در تلاویو، حاضر نشدند اما برای بازی برگشت، باشگاه این دو بازیکن را وادار به حضور در زمین کرد.
بعد از این اتفاق، گمانه‌زنی‌های مختلفی درباره آینده این دو بازیکن صورت گرفت که در نهایت، اواخر هفته گذشته محمدرضا داورزنی، معاون ورزش قهرمانی وزارت ورزش و جوانان جمهوری اسلامی اعلام کرد که “شجاعی و حاج صفی خط قرمز نظام جمهوری اسلامی را زیر پا گذاشتند و دیگر جایی در تیم ملی فوتبال ایران ندارند.”
بعد از این اظهانظر، رسانه‌های مختلف جهان از جمله AS، نیویورک تایمز، رویترز و … از احتمال تعلیق فوتبال ایران به دلیل دخالت دولت در این رشته خبر دادند؛ اتفاقی که حدود ۱۰ سال قبل و با برکناری محمد دادگان از ریاست فدراسیون فوتبال رخ داد و فیفا هم به سرعت ایران را از حضور در تمام رقابت‌های بین‌المللی محروم کرد.
یکی از سخنگوهای فیفا در رابطه با همین موضوع با خبرگزاری رویترز به صحبت پرداخت و درباره اظهارات مسئولان وزارت ورزش و جوانان جمهوری اسلامی درباره مسعود شجاعی و احسان حاج صفی، گفت: “ما موضوع را به دقت بررسی می‌کنیم و از فدراسیون فوتبال ایران خواسته‌ایم که درباره این موضوع به ما توضیح دهد. در حال حاضر هیچ اظهارنظری نمی‌خواهیم انجام دهیم و منتظر پاسخ فدراسیون فوتبال ایران خواهیم ماند.”
اساسنامه فیفا در موارد مختلفی فدراسیون‌ها را ملزم به تبعیت از قوانین کرده که مهم‌ترین آنها عدم دخالت ارکان سیاسی کشورها در مسائل فوتبالی است و در یکی از بندها عنوان کرده که این اتفاق برابر با تعلیق از مسابقات بین‌المللی است.
در ادامه نگاهی به اساسنامه نامه فدراسیون جهانی فوتبال می‌اندازیم تا جدیت فیفا در برخورد با چنین مواردی مشخص شود.
** در بند هشتم تاکید شده که نهادها و مقامات رسمی باید مقررات فیفا را در فعالیت‌های خود رعایت کنند و اقدمات آنها تحت تاثیر شخص سومی نباشد که اشاره به عدم ورود افراد دولتی و فشارهای سیاسی هم دارد.
۸: رفتار نهادها، مقامات رسمی و دیگران
۱. تمام نهادها و مقامات رسمی باید اساسنامه، مقررات، تصمیمات و مجموعه مقررات اخلاقی فیفا را در فعالیت‌های خود رعایت کنند.
ز. ادارۀ امور خود به طور مستقل و حصول اطمینان از این که فعالیت آنها تحت تاثیر هیچ شخص ثالثی نیست. ( با رعایت مادۀ ۱۹ از این اساسنامه)
۳. تخلف از پاراگراف ۱ بند (ز) نیز ممکن است منجر به اعمال مجازات‌ها شود؛ حتی اگر نفوذ طرف سوم ناشی از قصور عضو مربوطه نباشد. هر فدراسیون عضو نسبت به تمام رفتارهای نهادهای وابسته به خود که ناشی از قصور کلی یا سوءرفتار عامدانه اعضای خود بوده در قبال فیفا مسئول است.
** اساسنامه فیفا همچنین تاکید دارد که در اساسنامه کشورهای عضو، بی‌طرفی در امور سیاسی و مذهبی و مستقل بودن از هر نوع دخالت سیاسی رعایت شود.
۱۵: اساسنامۀ فدراسیون‌های عضو
اساسنامه فدراسیون‌ها باید اصول مدیریتی مناسب را رعایت کرده و به طور خاص، حداقل، باید دربردارنده مقررات مربوط به مسائل زیر باشد:
الف. بی‌طرفی در امور سیاسی و مذهبی؛
ب. منع کلیه اشکال تبعیض؛
ج. مستقل بودن و جلوگیری از هر نوع دخالت سیاسی؛
۱۹: استقلال اعضا و نهادهای آنها
۱. هر یک از اعضا باید در اداره امور خود مستقل بوده و تحت تأثیر غیر ضروری هیچ نهاد یا شخص سومی قرار نگیرد.
** در بخش تعلیق نیز فیفا اعلام می‌کند که اگر فدراسیونی از عهده تعهدات خود بر نیاید، شورا بدون نظر کنگره، فورا تعلیق می‌کند.
۱۶: تعلیق
۱. کنگره ممکن است یک فدراسیون عضو را تنها براساس درخواست شورا تعلیق کند. با این وجود، شورا، بدون رأی کنگره ممکن است یک فدراسیون را در صورت تخطی جدی و مکرر از تعهدات ناشی از عضویتش با اثر فوری تعلیق کند. حکم تعلیق مصوب کنگره، تا کنگره بعدی پابرجا می‌ماند مگر این که شورا چنین تعلیقی را قبل از آن را در این فاصله لغو کند.
۶۰: اجرای تصمیمات
۱. کنفدراسیون‌ها، فدراسیون‌های عضو و لیگ‌ها باید تصمیمات اتخاذ شده از سوی ارکان مربوط فیفا که بر طبق این اساسنامه قطعی بوده و تابع فرجام نیست را به طور کامل رعایت کنند.
به گزارش ایسنا، با توجه به قوانین متعددی که فیفا در برخورد با ورود نهادهای دولتی و فشار سیاسی دارد، فدراسیون فوتبال ایران برای جلوگیری از تعلیق – که تبعات آن متوجه تمام فوتبال ایران از جمله تیم ملی که به جام جهانی رفته و پرسپولیس که به مرحله یک چهارم نهایی لیگ قهرمانان آسیا صعود کرده، می‌شود – پاسخ مناسبی را به سوالات ناظران فیفا بدهد تا سایه تعلیق از سر فوتبال ایران کنار برود.
