با آغاز نوبت دز دوم واکسیناسیون افراد بالاتر از ۷۵ سال، سالمندان از کمبود واکسن کرونا ابراز نگرانی کرده اند. آنها میگویند پس از مراجعه به مراکز بهداشتی با نبود دُز دوم واکسن مواجه شده اند. دبیرعلمی کمیته کوید ۱۹ هم با تایید این موضوع گفته که وزارت بهداشت در زمینه تامین دز دوم مشکل دارد. اما وزارت بهداشت این موضوع را رد کرده و گفته که تزریق واکسن کرونا در کشور متوقف نشده است و به زودی تزریق دوز دوم واکسن سالمندان آغاز میشود.
پس از بالاگرفتن انتقادها، چالش تامین دُز دوم واکسن کرونا از سوی برخی مسئولان وزارت بهداشت هم تایید شد. البته مقامات بهداشتی کشور انگشت اتهام را به سمت شرکتهای خارجی گرفته و میگویند که بدقولی کرده و هنوز دُز دوم واکسن را ارسال نکردهاند.
کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو در این رابطه میگوید: «در روزهای اخیر به دلیل تاخیر در ورود واکسن توسط شرکتها و کشورهایی که قرار بوده واکسن به ما تحویل دهند بنابراین ممکن است برنامه تزریق واکسن مطابق زمان بندی پیش نرود.»
علیرضا ناجی، رییس مرکز تحقیقات ویروس شناسی و عضو کمیته علمی کووید۱۹، هم گفته که علت بخشی از نابسامانی واکسیناسیون کرونا بدقولی شرکتهای چینی و روسی تولیدکننده واکسنهای سینوفارم و اسپوتنیک است.
او میگوید قرار بوده شرکت سینوفارم ۳ میلیون دوز از واکسنهای خود را به ایران تحویل دهد، اما تاکنون به این وعده خود عمل نکرده است. ناجی به بدقولی روسیه هم اشاره کرد و گفت: «ظرفیت پایین تولید واکسن اسپوتنیک روسی باعث شده حتی کشورهایی که ۲۰ میلیون دوز اسپوتنیک پیشخرید کردهاند در بلاتکلیفی بمانند.»
این درحالی است که علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا گفته که تزریق واکسن کرونا در کشور متوقف نشده و تا رسیدن محموله جدید، واکسینه شدن گروههای سنی پرخطر ادامه مییابد.
با این حال رئیسی نیز علت شرایط به وجود آمده را تاخیر در دریافت یک محموله واکسن شامل سه میلیون دوز از یکی از کشورها، دانسته است. او میگوید: «برنامه ما این است که فعلا برای افراد ۷۰ سال به بالا هم دوز اول و هم دوز دوم واکسن انجام شود. فعلا نوبت واکسیناسیون گروه بعدی را به بعد از رسیدن واکسن موکول کنیم، اما اینکه روند واکسیناسیون متوقف شده حرف درستی نیست و تزریق برای گروههای سنی جدید به پس از رسیدن واکسنهای جدید موکول شده است.» در این میان علی ربیعی سخنگوی دولت به فشارهای روانی که طی ماههای گذشته برای خرید واکسن بر دولت وارد شده اشاره کرد. او علت این فشار روحی را تحریم و کمبود بودجه برای تامین واکسن اعلام کرده است.
البته او ابرازی امیدواری کرده که به زودی واکسیناسیون ادامه می یابد. ربیعی گفته که با تحقق پروژههای تولید دو واکسن پاستور و برکت و ورود تدریجی این واکسنها به چرخه تولید انبوه، از این فراز و فرودها کاسته می شود. بااین حال، دکتر مسعود علیمردانی، عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا با بیان اینکه مردم نگران تزریق دز دوم واکسن کرونا نباشند، تاکید کرد که به زودی با تأمین واکسن کرونا، ترتیبی اتخاذ خواهد شد که مردم دوز دم واکسن کرونا را نیز تزریق کنند.
علیمردانی اضافه کرد: «در کشور کانادا، ۶ ماه بعد از تزریق دوز اول، دوز دوم را تزریق کردند؛ در انگلیس نیز سه تا چهار ماه بعد از دوز اول، دوز دوم را تزریق کردند. بسته به نوع واکسن کرونا، دستورالعملهایی برای تزریق دوز دوم پیش وجود دارد و مردم نگران تأخیر در تزریق دوز دوم واکسن نباشند.»
این درحالی است که مینو محرز، عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا گفته که اگر مثلا قرار باشد دز دوم واکسنی چهار هفته بعد تزریق بشود، اما این به هر دلیلی رخ ندهد، واکسیناسیون آن فرد باید دوباره از اول شروع شود. این یعنی ممکن است کلا واکسیناسیون انجام شده لغو شود و از اول شروع شود، چون مثلا واکسنی وجود دارد که باید سه ماه بعد تزریق شود و یک واکسن دیگر باید چهار هفته بعد تزریق شود. فاصله زمانی تزریق دز دوم واکسنها به طور کلی فرق میکنند.
رسانههای داخلی نوشتند؛ علیرضا ناجی، عضو کمیته علمی کووید۱۹، هم با اشاره به تاخیر پدیدآمده در تزریق دوز دوم واکسن کرونا، گفته است که نباید فاصله زمانی دوزهای اول و دوم واکسن سینوفارم بیش از ۶ هفته طول بکشد.
البته روابط عمومی اطلاع رسانی وزارت بهداشت طی اطلاعیه ای به فراز و فرودهای ناشی از تاخیر در تامین واکسن از منابع خارجی اشاره کرده و گفته که تاخیر چند روزه تا چند هفته و برای برخی از واکسنها تا چند ماه، تاثیری در اثربخشی و ایمنی زایی واکسن نخواهد داشت.
بحران تامین دز دوم واکسن کرونا سبب افزایش نگرانی ها، به ویژه برای گروههای سالمندی شده که دوز اول واکسن بیش از چهار هفته پیش به آنها تزریق شده و حالا باید دوز دوم را دریافت کنند. مسئلهای که بازتاب گستردهای در فضای مجازی داشته و برخی از کاربران از مشکلات والدین سالخورده شان در نبود واکسن سخن گفته اند.
البته علاوه بر این موضوع برخی از رسانهها به مشکلات دیگری که بر سر راه واکسیناسیون قرار دارد اشاره کرده اند. این رسانهها ادعا کرده اند که واکسنهای وارد شده به کشورمان، به زودی به اتمام رسیده و واکسیناسیون متوقف میشود. در این بین مقامات بهداشتی این موضوع را رد کرده و گفته اند که میتوان با واکسن ایرانی کمبود واکسن را جبران کرد. مینو محرز پیشتر اعلام کرده بود که چون واکسن کووایران از نظر ساختاری شبیه سینوفارم است، میتوان از آن به عنوان دوز دوم استفاده کرد. اما ساختار واکسنهای استرازنکا و اسپوتنیک متفاوت است و نمیتوان از واکسنهای ایرانی برای دوز دوم این واکسنها استفاده کرد. اما حالا او مدعی است افرادی که در مرحله اول دریافت واکسن کرونا، با واکسنهای خارجی واکسینه شدند، اکنون میتوانند برای تزریق دوز دوم از واکسن ایرانی برکت استفاده کنند. این درحالی است که عاطفه عابدینی دبیر کمیته علمی کشوری کووید-۱۹ گفته که شاید بتوان واکسن دوز دوم را با واکسنی که از همین پلتفرم استفاده کرده، جایگزین کرد. اما محقق تیم پروژه واکسن کووایران برکت معتقد است که تزریق واکسن به این شکل هیچ حساسیتی برای افراد ایجاد نمیکند و حتی اگر پلتفرمهایی ساخت دو واکسن با یکدیگر متفاوت باشد نیز این اقدام شدنی است. علیرضا بیگلری، رئیس انستیتو پاستور ایران هم استفاده از این روش را پر از محاسن میبیند و میگوید که نه به دلیل محدودیت در دسترسی که یکی از ایدههای آینده این است که بتوان از ترکیب واکسنها در دز اول و دوم استفاده کرد.
بااین حال محرز گفته که درخواست صدور مجور اورژانسی تزریق عمومی واکسن کوو ایران برکت به وزارت بهداشت اعلام شده است و همچنان منتظر هستند که مجوز مربوطه برای این واکسن صادر شود.