سطحنشین “اینسایت” به تازگی انرژی و جان تازهای گرفته است تا بتواند برای مدتی بیشتر در سیاره سرخ زنده بماند.
در حالی که کاوشگر “اینسایت”(InSight) ناسا با ناتوانی و مرگی آهسته و دردناک دست و پنجه نرم میکرد، تیم عملیات آن در ناسا موفق شد با یک ترفند ساده آن را دوباره به زندگی برگرداند.
این سطحنشین توسط تیم عملیات ناسا به گونهای هدایت شد که بتواند چالهای حفر کند و خاک آن را بر روی صفحات خورشیدی غبارآلود خود بریزد. سپس این خاک همراه با باد موجب از بین رفتن مقداری از گرد و غباری شدند که صفحات خورشیدی “اینسایت” را از کار انداخته بود و این صفحات خورشیدی را قادر ساخت تا انرژی مورد نیاز را دوباره تولید کنند.
آیای نوشت، ناسا تقریبا یک سال بود که اقدام به طوفان فکری برای کاوش روشهای غبار روبی از صفحات خورشیدی “اینسایت” کرده بود و در نهایت، این تکنیک بود که بهترین کارایی را نشان داد.
البته نتیجه این کار تولید و ذخیره تنها 30 واتساعت انرژی در هر روز مریخی است، اما همین هم از هیچ بهتر است.
“مت گولومبک” عضو تیم علمی “اینسایت” در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا در جنوب کالیفرنیا گفت: ما مطمئن نبودیم که این کار موثر باشد.
در حال حاضر ابزارهای علمی “اینسایت” میتوانند به کار خود ادامه دهند، اما نه برای مدت طولانی.
سطح قدرت سطحنشین “اینسایت” به آرامی در حال افت است و “اینسایت” در ماه آوریل در حالت خواب زمستانی قرار خواهد گرفت.
دلایل کاهش انرژی آن نیز به زمستان مریخ و همچنین این واقعیت مربوط است که سیاره سرخ در حال نزدیک شدن به “افلیون”(aphelion) یعنی دورترین نقطه از خورشید است. این بدان معنی است که نور خورشید کمتری به این سیاره میرسد و چون “اینسایت” برای عملکرد خود به انرژی خورشیدی متکی است، برای ادامه حرکت با مشکل مواجه خواهد شد.
ماموریت “اینسایت” در مریخ پس از دو سال عملیات در این سیاره، به مدت دو سال دیگر تمدید شد. در واقع صفحات خورشیدی این فضاپیما بیش از مأموریت دو سالهای که برای آن طراحی شده بودند، کارایی نشان دادند.
دلیل انتخاب صفحات خورشیدی به عنوان منبع تغذیه “اینسایت”، سبک بودن آنها نسبت به سایر سیستمهای تولید انرژی است. ناسا میگوید این موضوع در زمان پرتاب، مشکلات کمتری ایجاد میکند، چرا که کل محموله را سبکتر میکند.
حتی با وجود اینکه تیم عملیات پیشبینی میکرد که ممکن است گرد و غبار به صفحات خورشیدی بچسبد، هیچ برس یا پنکهای برای زدودن گرد و غبار به مریخنورد اضافه نکرد. باز هم به این دلیل که آن را تحمیل وزن اضافه به محموله میدادند.
ناسا با تکیه بر اطلاعاتی که از مریخنوردهای “اسپیریت”(Spirit) و “فرصت”(Opportunity) جمع آوری کرده، دریافته است که چگونه تندبادها و بادهای ناگهانی و گردبادها در سطح مریخ میتوانند صفحات خورشیدی را با گذشت زمان پاک کنند. با این وجود در مورد “اینسایت” تاکنون هنوز هیچ گردبادی نتوانسته صفحات خورشیدی آن را از گرد و غبار پاک کند.
“اینسایت” این بار خوش شانسی آورد و امید است بتواند روند خوش شانسی خود را ادامه دهد.