دکتر کاوه احمدی علی آبادی
عضو هئیت علمی دانشگاه آبردین با رتبه پروفسوری
عضو جامعه شناسان بدون مرز(ssf)
مقامات و مسئولان کردستان عراق و سوریه خوب دقت کنند؛ پس از آخرین تحولات سریع روی داده در خاورمیانه، ما اینک نیاز داریم چون گذشته “با حرکاتی حساب شده طی بازی های چندگانه پیش رویم”. مردم و افکار عمومی خاورمیانه و جهان بیش از نود درصد وقایع پشت صحنه را نمی دانند و مقامات و مسئولان کرد و خاورمیانه بخشی از تصمیمات ظریف و حساب شده پشت صحنه برای خنثی سازی توطئه کشورهای منطقه جهت قربانی کردن کردها -البته با شعار حمایت از کردها- را نمی دانند. فعلاً به همین قدر بسنده می کنم که ترکیه قصد ورود به خاک اقلیم کردستان را داشت تا به بهانه های دفاع از ترکمن ها و کمک به دولت فدرال عراق، یک جاه طلبی دیگر تاریخی اش را تحقق بخشد، و ایران نیز در هماهنگی با نیروهای کرد تحت نفوذش همه کار کرد –از تهدید تا جنگ روانی و حتی شایعه سازی و دروغ پردازی رسانه ای- که با توصیه ها و هماهنگی های صورت گرفته با قدرت های جهانی، این متحدان دیروز و دشمنان امروز –به معنای دقیق کلمه- به تمام معنا در تحقق فتنه های شان آچمز شدند و نه فقط هیچ یک از تهدیدات شان را نتوانستند عملی کنند، که هیچ یک از تحریم هایشان را نیز ، چون ضرری که خودشان از بابت آن دریافت می کنند، بیشتر است و تقریباً تمام سرمایه گذاری هایی که ترکیه و ایران برای بسط نفوذ از طریق ثروت و قدرت و ارتباطات با مقامات اقلیم در این چند دهه داشتند، در آنجا در خطر نابودی است و خوب می دانند که رقبای منطقه ای و جهانی دقیقاً منتظرند تا آنان میدان را خالی کنند و خودشان وارد میدان و بازار کردستان شوند.
البته اقداماتی که سوای تهدیدهای رسانه ای توسط مقامات عراقی صورت گرفته بسیار حساب شده بوده و هم اجازه نداده تا این دو کشور-و به خصوص ترکیه- از این فرصت برای بسط جاه طلبی های منطقه ای شان سوء استفاده کنند و هم پیگیری فروش نفت از طریق ترکیه طی قراردادی مشخص و به حساب دولت عراق را من نه تنها منفی نمی بینم که برای همه طرف ها- به جز رانت خوارهای چند طرف معاملات پنهان نفتی با ترکیه و قاچاق زمینی نفت از ایران، که جملگی ورشکسته می شوند- به خصوص مردم کردستان و عراق بسیار مفید می دانم که باید از طریق دولت عراق پیگیری و عملی شود و حقوق های معوقه کارمندان اقلیم نیز پرداخت گردد. واقعیت این است که برخی از مقامات و مسئولان اقلیم کردستان عملکردشان در صادرات نفت “به هیچ وجه قابل قبول نبوده” و نه فقط دولت و مردم عراق، که مردم و کارمندان اقلیم و پیشمرگه ها نسبت بدان بسیار ناراضی هستند و باید از این پس برای مردم و کارمندان دولتی جبران مافات کنند و بقیه نفت صادراتی را –جدای از نفتی که از طریق ترکیه و ایران می فروختند یا قاچاق می کردند- و همین طور قراردادهای گازی با دیگر طرف های جهانی، به خصوص روسیه و چین را “طی شفاف سازی در حسابی دولتی” –و نه شخصی- و “زیر نظر مجلس کردستان” تنظیم و عملی سازند. عملکرد روسیه پیرامون همه پرسی کردستان نه تنها قابل قبول که “بسیار پخته و دوراندیشانه” بود. همگان دیدگاه مرا پیرامون سرویس های امنیتی اسرائیل به خوبی می دانند، اما این بدان معنا نیست که هر آنچه اسرائیل یا جامعه مدنی یا حتی دولت اسرائیل انجام می دهد، به حساب سرویس های جاسوسی آن تمام کنیم و واقعیت این است که در بسیاری از کشورهای جهان، سرویس های امنیتی شان بیش از همه حقوق مردم منتقد، معترض و تحول خواه خودشان را زیر پا می گذارند و چه رسد دیگران. مهمتر از آن، نه با کسی پدرکشی داریم و نه از کسی کینه شتری بدل می گیریم و برحسب درک و بینش خودمان به تنهایی تصمیم نمی گیریم، بلکه به همه سخنان گوش می دهیم و بهترین شان را برمی گزینیم؛ چه بهتر که تصمیمات مان به نفع دیگران نیز باشد و چه بسا حتی دشمن مان حرف حقی را بزنند که باید از او بپذیریم و چه بسا دوستانمان توصیه ای کنند که آن را حقانی نپنداریم یا حتی نپسندیم و در نتیجه نپذیریم و به صرف این که دوست است، کارهایش را توجیه نمی کنیم و مقابل کسانی که بدنبال موفقیت خود، حتی به قیمت قربانی کردن دیگران و به خصوص مردم باشند، می ایستیم؛ حتی اگر متحدمان باشد و نه تنها آماده تغییر رفتار به سوی بهبود دیگران و چه بسا دشمنانمان هستیم، مدام خود را نیز مورد ارزیابی قرار می دهیم تا مثل بسیاری در تاریخ عملاً اقداماتی را صورت ندهیم که تصور می کردیم به نفع ما یا دیگران است، ولی مساوی انتظارمان نبوده و چه بسا در عمل به ضرر ما یا دیگران تمام شود. چون هر کسی اگر از دیگران بیاموزد، اول از همه به خودش خدمت کرده است. باری، کشور کردستان (عراق) می تواند از این پس هم برای فروش نفت باقیمانده و همین طور انواع معاملات تجاری –به خصوص دور زدن برخی تحریم های احتمالی- و از همه مهمتر کشاورزی و آب –که اسرائیل تقریباً در این زمینه ها پیشروست و اصلاً برخی از شیوه های آبیاری ابداع آن هاست- از تجارب ملت و دولت اسرائیل استفاده کند. برای پر کردن خلاء نیروی هوایی تان نیز می توانید از پهپادهای اسرائیلی بخرید و استفاده کنید و همین طور که می دانید اسرائیل در این زمینه نیز بسیار پیشرفت داشته است و بسیاری از کشورها –از جمله رژیم ایران- که مدعی برخورداری از پهپادهای پیشرفته اند، از تولیدات رده چندم اسرائیل یا چین بهره می برند. “در زمینه امنیتی نیز به هیچ کشوری اطمینان نکنید و گرنه منابع و ثروت کشورتان و استقلال عملی کردستان را از دست خواهید داد” و اشتباهی را که شاه ایران کرد مرتکب نشوید. آنان (روسیه و اسرائیل) با این کنش و واکنش در لحظاتی حساس و سرنوشت ساز به کمک کردها آمدند که نباید فراموش شوند و برعکس کشورهایی که تاکنون “با نقاب دوست و همپیمان”، از منافع و منابع کردستان سود بردند و انواعی از توطئه ها را در پشت صحنه ریختند و تیرشان به سنگ خورد -و حسابی کنف شدند- دیگر در هیچ قرارداد آتی -چه دولتی و چه خصوصی- کردستان نمی توانند حضور داشته باشند و عذر مابقی را نیز بخواهید و اگر نرفتند با تنگناها و محدودیت های مالی و قانونی که از این پس برایشان تعیین می کنید، دیگر برایشان نصرفد در کردستان فعالیت کنند و سهام شان را به روسیه یا چین بفروشند و بروند پی رویاهای سوخته شان برای تسلط داعش و شبه نظامیان شیعه در خاورمیانه تا ببینند به کجا می رسند (و در دوزخ سوریه و یمن و عراق و لیبی به ایشان خوش بگذرد).
کردستان سوریه نیز علاوه بر همکاری در زمینه های نظامی و مدیریت مدنی و هر زمینه ای که آمریکاییان منافع شان با منافع شما سازگار بود، می توانید همکاری کنید؛ در زمینه منابع نفت و گاز –و به خصوص میادینی که جدیداً از دست داعش بیرون آوردید، با روسیه و چین و همین طور دولت مورد حمایت روسیه در سوریه –اسد یا هر کسی دیگر در رأس آن- معامله کنید. آمریکا امروز به بزرگترین تولید کننده نفت و گاز جهان بدل شده و برایش از حساسیت سابق برخوردار نیست، اما مقامات پخته روسیه نشان دادند که با وجود برخورداری از عظیم ترین منابع نفت و گاز جهان، بدنبال تأثیرگذاری بیشتر بر بازارهای نفت و گاز جهان از طریق همکاری با سایر تولید کنندگان هستند؛ به خصوص منابع نفت و گاز کردستان عراق و کردستان سوریه. روس ها به درستی فهمیده اند که با طرف های جدیدی در بازار منطقه روبرو هستند و برای سوریه نیز تنها به روی رژیم اسد به عنوان یک متحد حساب باز نکرده اند و علاوه بر آن، به دولت های محلی کردستان سوریه و فدراسیون شمال سوریه نیز به مثابه یک متحد می نگرند و از این طریق منابع نفت و گاز آن سوی فرات را نیز می توانند در دسترس شان ببینند. روس ها علاوه بر همکاری و مشارکت در استخراج و تولید و ارسال نفت و گاز، صادرات امن شان را نیز تضمین می کنند. (اتفاقاً از جلوی چشمان دشمنان تان نیز رد می کنند تا ببینند که بابت “آدم فروشی هایشان” چه زیانی کردند). روس ها اگر مایل بودند در مناطقی از کردستان سوریه که سرمایه گذاری، مشارکت یا هر نوع فعالیتی در زمینه نفت و گاز انجام می دهند، خواستند تأمین امنیت آن مناطق را تضمین کنند، می توانند پایگاه هایی نظامی را در جوارشان و همین طور مناطق مرزی با ترکیه تأسیس کنند و این به نفع شما و مردم تان نیز خواهد بود و در هماهنگی با مقامات و نظامیان آمریکایی گشایش جدیدی برای “همکاری در آن سوی فرات بین دو ابرقدرت” نیز صورت خواهد داد. طرح های دیگری نیز برای همکاری با روسیه در دست دارم که به موقع ارائه خواهم کرد.
اساساً یک “بازیگر جهانی” وقتی ظهور می کند که سیاستمداران و استراتژیست هایش به سطحی از توان تحلیل و بازی خوانی برسند که “نه فقط متحدان دیرینه، که متحدان جدیدی را که چه بسا در تعارض با متحدان سابق شان هستند، پذیرا شوند”، بدون این که اجازه دهند تعارضات طرفین، آنان را دچار مشکل کند یا منافع متعارض شان را پایمال سازد.
