افزایش میزان ناباروری طی سالهای اخیر باعث شده مراکز درمانی روشهای جایگزین درمان را به شکل اهدا انجام دهند اما مانند سایر موارد اهدا در کشور، در کنار آن بازار سیاه دلالی رونق گرفته که زوجهای نابارور طعمه آنها شدهاند.
با وجود قانون نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور در کشور و اهدای تخمک از سوی افرادی که با نیت خیر اقدام به کمک کرده و برای بارور شدن انسان دیگری قدم برمیدارند، افرادی سودجو و دلال دست به خرید و فروش تخمک میکنند و در قبال آن هزینههای میلیونی طلب میکنند. اقدامی که از نظر قانونی مانند خرید و فروش سایر اعضای بدن مثل فروش کلیه تخلف محسوب میشود.
این دلالان در لباس به ظاهر خیرخواهانه و با انتشار آگهیهای مختلف در مناطق پرتردد شهری یا در کنار مراکز درمان ناباروری به کمین مینشینند و از زوجینی که در انتظار بچهدار شدن هستند میلیونها تومان درخواست میکنند و طبق گزارشهای مستند 3 تا 12 میلیون تومان رد و بدل میشود.
زوجهای نابارور نیز علیرغم تقبل هزینههای گران درمانی، مجبور میشوند تخمک را خریداری کنند؛ تخمکی که بینام و نشان است و شناسنامه ژنتیکی و بیولوژیکی مشخصی ندارد.
ناهید خداکرمی، رئیس انجمن مامایی ایران در رابطه با وجود دلالی در خرید و فروش تخمک و جنین در کشور میگوید: در حوزه مسائل ناباروری مقداری بزرگنمایی میشود در حالی که وضعیت ناباروری در کشور ما با دنیا چندان تفاوتی ندارد و مانند سایر کشورها 10 تا 15 درصد زوجها در ایران نابارورند، در حالی که بزرگنمایی این مسئله باعث گرم شدن بازارهای غیرعرفی میشود.
وی ادامه میدهد: کشور ما از پیشرفتهترین درمانهای ناباروری بهره میگیرد و در بین کشورهای اسلامی در زمینه وضع قانون به نفع درمانهای ناباروری مانند اهدای تخمک و رحم اجارهای مترقی است.
چه کسی پاسخگوی تخمکهای بینام و نشان خواهد بود؟!
خداکرمی میافزاید: اما این قانون مترقی باعث شده در برخی مناطق شاهد نابسامانیهایی در سیستم خرید و فروش تخمک باشیم، بیشتر این نگرانی، تخمکهای بینام و نشانی هستند که در آینده منجر به فرزندان بینام و نشانی میشوند که از نظر ژنتیک و اینکه متعلق به کدام ژن است نامفهوم میمانند و در نتیجه شناسنامه بیولوژیکی تشکیل نمیشود.
این دکترای تخصصی بهداشت باروری میگوید: آنچه حاکم بوده این است که دلالی در بازار خرید و فروش تخمک ما را خیلی نگران نمیکند بلکه آینده این کودکان است که نگرانکننده است زیرا منشأ بیولوژیکی خود را نمیدانند و این موضوع در روند و ترویج بیماریها مؤثر است.
افزایش ازدواجهای غیرشرعی با فروش تخمکهای بینشان
وی ادامه میدهد: همچنین ازدواج خویشان نزدیک مسئله ناپسند دیگری است که از نظر اخلاقی و ژنتیکی و شرعی غیرقابل قبول است. این تخمکهای بینام و نشان از دو جنس مذکر و مؤنث، مادران حقیقی و غیرحقیقی دارند که ممکن است سر راه یکدیگر قرار بگیرند و ازدواج کنند در حالی که از یک مادر هستند و بدون اینکه ریشه بیولوژیکی خود را بدانند باعث شیوع بیماریهای ارثی و مشکلات شرعی میشوند و این مشکل بر سر راه نسل آینده ماست.
رئیس انجمن مامایی ایران ادامه میدهد: این بیسامانی مانند سایر بیسامانیهای اجتماعی و اقتصادی از رفتار روانشناختی نشأت میگیرد و باعث میشود دلالان حضور پیدا کنند.
وی اهدای تخمک را از نظر قانونی بلامانع میداند و میگوید: اما قرار نبوده خرید و فروش شود و دلالان افرادی را بیاورند و تخمک را بفروشند، در حالی که باید شناسنامه بیولوژیک این کودکان تست و ثبت شود.
خداکرمی، مراکز ناباروری را مسئول این پدیده نمیداند و میگوید: مطبها و مراکزی را نمیشناسم که به این موضوع دامن بزنند بلکه در حاشیه این مراکز و در اطراف آنها و برخی مطبها ممکن است دلالی انجام شود. اغلب دلالان ممکن است خارج از این محیطها به دنبال طعمه بگردند.
به گزارش فارس،وی ادامه میدهد: آنچه شاهد بودهام این است که در مراکز تخصصی درمان ناباروری زوج باید فرد اهداکننده تخمک بیاورد و آنچه این مراکز مسئول آن هستند حفظ ریشه و شناسنامه بیولوژیک تخمکهاست و باید برای نگهداری آنها در جای امن اقدام کنند.