اینک کردها اگر بازی درست را در شطرنج منطقه ای برنگزینند! متأسفانه باز قربانی خواهند شد

دکتر کاوه احمدی علی آبادی
عضو هیئت علمی دانشگاه آبردین با رتبه پروفسوری
عضو جامعه شناسان بدون مرز
کردها و به خصوص رهبران کرد و مبارزان شان تنها با درک شرایط منطقه ای به شکل “واقع گرایانه و گزینش سناریوهای مطلوب و حیاتی” است که خواهند توانست آینده خویش را تضمین کنند، و گرنه متأسفانه باز قربانی تصمیمات منطقه ای دیگران خواهند شد.
“ما اینک اجازه نداریم که هیچ اشتباهی بکنیم” و بار دیگر مردم کرد قربانی شوند و رهبران کرد آه و فغان برآورند و بعد از گذشته یک قرن تازه نسل کشی دیگری توسط جامعه جهانی تأیید شود. یک اشتباه و تصمیم احساسی کردها می تواند به نتایج فاجعه باری برای آنان منجر شود. به خصوص رهبران کرد اینک بیش از رزمندگان باید نقش ایفاء کنند و تفاوت رهبران سیاسی با پیکارجویان نظامی و شبه نظامی در همین نقاط عطف تاریخ است که برجسته می شود.
ارتش ترکیه با هماهنگی های منطقه ای و جهانی می خواهد وارد بخش هایی از شمال سوریه شود و مناطقی امن در آنجا ایجاد کند و به خیال خودش همزمان مانع از تشکیل دولتی کرد در منطقه شود. مناطق امن را باید به فال نیک گرفت و به نفع همگان شمرد، اما بخش دوم آرزوی –برخی از مقامات ترکیه هرگز برآورده نمی شود، چون حکومت کرد در منطقه بیش از یک دهه وجود دارد و آن هم در شمال عراق که تمام جهان از جمله دولت ترکیه، آن را به رسمیت شناخته چنان که عمدتاً مستقلاً با آن وارد معامله می شوند. حتی دولت کرد سوریه نیز سقوط نخواهد کرد و اتفاقاً تنها در مناطقی از کردستان سوریه که آسیب پذیرتر در مقابل تروریست ها و داعش بود، مستقر نخواهد شد و در دیگر مناطق همان تشیکلات کانتون ها مستقر خواهند بود؛ البته تنها تا زمانی که ارتش ترکیه آن مناطق را ترک نکرده و پس از عقب نشینی ارتش ترکیه از مرزهای قانونی سوریه، کردها نیز چون دیگر اقلیت های سوریه در یک نظام فدرال یا کنفدرال، دولت مستقل خود را مستقر خواهند کرد. اما حالا زمان تغییر استراتژی ها و تاکتیک ها در عین حفظ آرمان هاست؛ چه یک چریک واقعی نیز باید چون یک کوچنده همیشگی آماده هر تغییر و اتفاق شده و سرنوشت اش در کوله پشتی اش همراهش باشد.
ارتش ترکیه در مناطقی که کانتون های کوبانی و عفرین واقع اند، وارد خواهد شد. آنجا مستقر شده و مناطق امن ایجاد خواهد کرد و دسترسی مردم و کردها به همه اقلام اساسی و مایحتاج شان امکان پذیر می گردد و آوراگان بدانجا پناه خواهند برد و از حملات و جنگ و بمباران و قحطی در امان می مانند. شما کردهای سوریه تنها اقلیتی بودید که درسی به یاد ماندنی به داعش دادید و در هر مواجه، آنان را ناباورانه شکست دادید؛ آن هم با حداقل امکانات و تسلیحات، در حالی که ارتش های بزرگی چون ارتش عراق و سوریه با پیشرفته ترین تسلیحات و تجهیزات بارها از داعش شکست خوردند، اما شما کردهای سوریه آرزوی حتی یک پیروزی در مقابل تان را بر دل شان گذاشتید. در کنار آن توسط دولت بسته ترکیه در شرایط دشواری در مضیقه تأمین مایحتاج مردم تان بودید و از تمام وجود مایه گذاشتید. از این پس مرزها به روی مردم تان باز می شوند و مسئولیت همه نوع کم و کسری مردم و پناهندگان نیز با ترکیه خواهد بود. درضمن، داعش نیز دیگر نمی تواند هرازگاهی به منطقه شبیخون بزند و مردم بی گناه و غیرنظامی را بکشد و با ارتش نیرومند ترکیه روبروست. اما در مناطقی از کردستان سوریه که ارتش ترکیه وارد می شود، مبادا چریک های کرد دست به درگیری و جنگ با آنان بزنند که بدترین گزینه ممکن و تله ای خطرناک برای تان خواهد بود! همان گونه که قبلاً گفتم، ارتش ترکیه چون همه اشغالگران آنجا را ترک خواهد کرد و شما بار دیگر “پیرزومندانه” وارد آن مناطق خواهید شد، ولی حالا چند سناریوی مطلوب در پیش دارید که با توجه به شرایط میدانی حاکم بر هر منطقه، رهبران تان باید نسبت به گزینش یکی از این سناریوهای مطلوب اقدام کنند (با توجه به این که رهبر کاریزماتیک تان –اوجالان- نیز ارتباط اش با شما قطع است و تا مدتی نیز چنین خواهد بود). سناریوی نخست که در هر صورت باید بخشی از نیروهای تان در کانتون های کوبانی و عفرین، آن را برگزینند، انتقال شان به کانتون جزیره است. تشکیلات تان همچون مجالس و دولت های در تبعید در کانتون جزیره مستقر می شوند و به فعالیت های شان ادامه می دهند. نیروهای چریکی تان را از کانتون های دیگر به مناطق مختلف جزیره و حسکه منتقل می کنید و با تقویت شان به حملات تان بر داعش با همکاری با ارتش اسد بر علیه تروریست ها در آن مناطق می افزایید. سناریوی دوم که باید فرماندهان تان ارزیابی کنند و به اطلاع رهبران تان برای تصمیم گیری برسانند، امکان حمله به مناطق جنوبی تر و خارج از مناطق کردنشین سوریه و حتی تصرف پایتخت داعش –رقه- است. یعنی همزمان با پیشروی ارتش ترکیه به سمت کوبانی و مناطق کردنشین اطراف، چریک های کرد بدون کوچکترین درگیری با ارتش ترکیه، اقدام به ترک مواضع تان در مناطق کردنشین و حمله و پیشروی به سمت مناطق در کنترل داعش می کنید؛ این شطرنج حساب شده –اگر برای تان با توجه به برآورد توانایی و تسلیحات خودتان و میزان استحکامات مواضع داعش مقدور نشان دهد- شما را در بخشی دیگر از سوریه فاتح می سازد و چه بسا دولت های در تبعید تان یا لااقل بخشی از تشکیلات تان را می توانید در آن مناطق نیز مستقر سازید. این بازی، مقاماتی از کشورهای منطقه را که امید داشتند با لشکرکشی به شمال سوریه، آرزوی دولت کردی در سوریه را بر باد دهند، بدجوری مأیوس و حتی کنف خواهد ساخت. تنها فراموش نکنید که زمان برای تصمیم گیری تان بسیار تنگ است و باید برآوردها و تصمیمات تان را به سرعت اتخاذ و اعمال کنید؛ به خصوص مناطقی از شمال سوریه در حوالی حسکه را که در کنترل داعش است و کردهای عراقی و پ. ک. ک. در مناطق مرزی (شنگال و غیره) در حال درگیری با داعش هستند، باید از کنترل داعش خارج سازید و اینک با تقویت نیروهای تان فرصت خوبی برای انجام آن است.
سناریوی دیگر آن است که تنها بخشی از نیروهای تان را در مناطق کوهستانی حفظ کنید و از آنجا هر ازگاهی برای حمله به تروریست های داعش استفاده کنید و در عین این که به مقاومت و جنگ منظم در جزیره ادامه می دهید، در دیگر مناطق به جنگ های چریکی و “بزن و در رو” بسنده کنید. ائتلاف آمریکا نیز برای جنگ با داعش همچنان به هماهنگی نظامی با شما ادامه خواهد داد.
با این همه، وضعیت برای کردهای ترکیه متفاوت پیش خواهد رفت. با اقدامی که ترکیه انجام داد و تهدیدهایی که اردوغان صورت داد، دیگر حتی اگر اوجالان نیز از پ. ک. ک. بخواهد که تفنگ ها را زمین بگذارند، کسی گوش نخواهد داد. چون حالا دیگر موضوع مرگ و زندگی شان در میان است و اردوغان نیز از نظر تصمیم گیری و شخصیتی بسیار متزلزل نشان داده که حالا حتی هم حزبی های اش دیگر نمی توانند به وی اطمینان کنند، چه رسد کردها. کردهای تمام منطقه باید نه فقط سلاح را کنار نگذارند که به تسلیح و تجهیز و به خصوص “بسیج همگانی و آموزش نیروهای داوطلب” –بالای 18 سال- همت گمارند و پ. ک. ک. از این پس در این بسیج مردمی باید “نقشی فعال تر” داشته باشد. شکست های انتخاباتی اردوغان بر کابوس هایش افزوده و اگر تصور می کند با تغییر چند نام و بدست گرفتن ترجمه قرآن به زبان کردی، مسائل کردها را حل کرده، در همان کاخ اش با این خیالات خوش باشد، که از کوره در رفتن برایش –و به خصوص سلامت اش- خطرناک است و زیاد حرص و جوش نخورد. امیدوارم آن به جنگی منطقه ای منجر نشود، که قبلاً خطرش را هشدار داده بودم. دنیای ما خیلی بزرگ تر و پیچیده تر از روزنه تنگ دنیای چند عشیره عرب منزوی در ترکیه است که اردوغان با آنان دمخور است؛ که البته “دنیا دیده ها” دانند.