رقمها كم نيست؛ در طول اين چند سال خبرهایی پیرامون اختلاسهاي چند هزار ميلياردي شنیدهایم. بابك زنجاني كه نامش با تخلف مالي و اختلاسهاي كلان گره خورده است امروز به يكي از مباحث مهم در زمينه مفاسد مالي تبديل شده است كه هنوز نقاط ابهام فراواني در رابطه با آن وجود دارد. از سوي ديگر اميرعباس سلطاني از جمله نمايندگاني است كه نامش همواره در ليست پيگيران تخلفات زنجاني مشاهده ميشود.
سلطاني كه چندي پيش خبر از ارائه درخواست براي ديدار با زنجاني به قوه قضائيه ارائه كرده است، امروز معتقد است بايد خطدهندگان بابك زنجاني شناسايي شوند. نماينده بروجن همچنين از وجود 17، 18 دكل گمشده خبر داد.
آنچه در ادامه ميخوانيد مشروح گفتوگوي امیرعباس سلطاني عضو کمیته پیگیری پرونده بابک زنجانی در مجلس با «آرمان» است:
اين روزها بحث فساد مالي و احراز تخلفات بسيار پررنگ شده است، دليل ظهور و بروز اين تخلفات را چه ميدانيد؟
در ارتباط با اينكه چرا فساد اقتصادي تقريبا براي ما حالت عادي پيدا كرده و قبح آن از بين رفته است، بايد آسيبشناسي كنيم و تمام زوایا و جوانب آن را به دقت بررسی کنیم. در اين راستا قطعا قانون وجود دارد اما برخی قانون را دور ميزنند، بنابراين بايد ابتدا مشكلاتي كه وجود دارد آسيبشناسي شود. متاسفانه يكي از مشكلاتي كه وجود دارد بحث عدم نظارت صحيح است بدين معنا كه مديران ما به دليل آنكه نظارت کافی بر كار آنها وجود ندارد و دست آنها را در بسياري موارد بازميگذاريم طبيعي است كه برخي از آنان به خود اجازه دهند رفتارهاي غيرقانوني از خود نشان دهند.
چرا اين رفتارهاي غيرقانوني در سالهاي اخير افزايش پيدا كرده است؟
در اين رابطه بايد گفت يكي از مهمترين دلايل تحريمها بوده است؛ بدين معنا كه میتوان به رفتار برخي افراد به بهانه دور زدن تحريمها، برای مثال، قضيه بابك زنجاني و دكلهاي نفتي، اشاره كرد. يعني تحريمها يك اهرمي بود تا قانون را دور بزنند و در كنار آن بزرگترين فسادهاي مالي قرن پديدار شود. در اين قضيه قطعا مديراني كه دست به اين كار ميزنند تنها مديراني نيستند كه مشكل اقتصادي داشته باشند، رقمهايي هم كه اختلاس میشود رقمهايي است كه سالهاي سال، حتي میتواند نسل بعد از خودشان را نيز تامين کند. دستگاههاي نظارتي باید به صورت ويژه و قاطع با آنها برخورد کنند تا پروندهها شامل مرور زمان نشوند و از حساسيت پرونده کاسته نشود. بايد برای اين پروندههاي اقتصادي يك دادگاه ويژه با سازوكاري ويژه قرار داد تا بتوان به اين موارد در كوتاهترين مدت و به بهترين وجه رسيدگي کرد. در شرايطي نیز اين تخلفات توسط مجلس يا ديگر نهادها پيگيري ميشود و در اثر فشار افكار عمومي و جو رسانهاي برخي از متخلفان دستگير ميشوند. بنابراين باید برخوردها به گونهای باشد تا متخلفان به قاطعیت برخورد با مفاسد اقتصادی پی ببرند و از اين رو شرايط را براي فعالیت خود مساعد نبينند. اعلام اسامی مفسدان اقتصادی، برخورد جدیتر با آنها و در مواردی محاکمههای علنی به صوابدید قوه قضائیه میتواند در این زمینه کارگشا باشد. باید مجموع شرایط به شیوهای عمل کند که این مفسدان فرصت فعالیتهای غیرقانونی نداشته باشند. در مواردی برگزاري دادگاههای علنی ترمزي است براي افرادي كه تفكر اختلاس را در سر ميپرورانند و طبيعي است كه افراد متخلف يا داراي پتانسيل انجام تخلف، وقتي با چنين شرايطي مواجه ميشوند اين برداشت را خواهند داشت كه با برخورد بسیار جدی مواجه خواهند شد و بدین طریق میتوان از دایره تخلفات کاست و زمینه را برای بروز فعالیتهای اقتصادی در چارچوب قانون مهیا کرد.
بحث بابك زنجاني بسيار مطرح است. بابك زنجاني از كجا پیدا شد؟ آيا تحريم او را پديد آورد يا پيش از آن نیز بود؟
بحث بابك زنجاني وقتي در موضوع نفت و ميعانات گازي وارد ميشود نمود مییابد اما پيش از آن در فرهنگ، ورزش و حتي سياست نفوذ داشت و حتي فردي براي پيگيري كارهاي بابك زنجاني به كميسيونهاي مجلس رفت و آمد داشت. بنابراين به نظرم بابك زنجاني پيش از آنكه به حوزه نفت وارد شود مقاديري زيادي تخلف مالي از جمله چكهاي برگشتي داشته است اما آنچه بيشترين اشكال است از نظر ما و به وزراي قبلي انتقاد داريم آن است كه اگر فردي تقاضاي 500 هزار تومان وام كند در صورت داشتن چك برگشتي به هيچ عنوان به او وام تعلق نميگيرد چطور است به فردي كه انواع مفاسد اقتصادي را داشته است و حتي جعل اسناد و شناسنامه كه حداقل سه شناسنامه جعلي در كارنامه او به چشم ميخورد اعتماد ميشود كه وارد جرياني شود و تحريم را دور بزند. مساله مهمي است. شايد تنها انگيزه وزرا دور زدن تحريمها باشد اما چطور به اين فرد اعتماد ميشود؟! همانطور كه گفتم تحريمها موجب شد تا افرادي مانند بابك زنجاني بتوانند از تحريمها به نفع خود استفاده كنند اما طبق قراين و شواهد موجود، زنجاني پيش از آنكه وارد مسائل نفتي شود در موضوع مسائل اقتصادي و معاملههاي كلان ورود داشته است. او آدم زرنگي است. حالا حدود دوسال است که زندانی است، اما اطلاعات زيادي را به بيرون درز نداده است و مشخص نيست چه زماني واقعيت مشخص ميشود.
شما گفتيد به وزراي قبل اين ايراد را وارد دانستيد. توضيح آنان در اين رابطه چه بوده است يعني چرا با وجود اين همه ايراد به فردي چون زنجاني اعتماد ميشود؟
متاسفانه اين همان مسالهاي است كه هنوز پاسخی برايش يافت نشده و سوال امروز ما نيز همين است كه چرا؟! اما پاسخي كه وزرا دادهاند اين است كه در تحريم بوديم و به خاطر آنكه كشور را از وضعيت بحراني خارج كنيم و براي كسب درآمد بتوانيم نفت بفروشيم دست به چنين كاري زديم، اما سوال اينجاست كه چرا فردي كه پيش از بستن قرارداد تخلفاتي داشته است مورد اعتماد قرار ميگيرد.
شما ميگوييد پيش از مساله تحريمها بابك زنجاني در فرهنگ، ورزش و… نفوذ داشته، راه نفوذ او چه بوده است؟
من هميشه به اين موضوع اعتقاد داشته و دارم كه بابك زنجاني را نبايد يك فرد ديد بلكه باید او را ماحصل يك گروه بدانیم كه در برخی جاها نفوذ داشتهاند. زنجاني تنها حكم ويترين را داشت. شايد از طريق بابك زنجاني برنامههاي بسيار ديگري را ميخواستند پيش ببرند، لذا اعتقادم بر اين است كه بايد مجدانه وارد عمل شد و آن گروه حامي را شناسايي كرد و با آن برخورد كرد. لذا بابك زنجاني تنها يك فرد و يك ويترين است و حتي با محكوميت و مجازات بابك زنجاني در شرايطي كه آن گروه همچنان ادامه حيات ميدهد مشكلي حل نخواهد شد.
آيا در راستاي شناسايي آن گروه مافيايي گامي برداشته شده و نتيجهاي حاصل شده است؟
نه متاسفانه. واقعيت آن است كه باید همکاری بیشتری با ما انجام شود و مضاف بر اينكه اطلاعات بیشتری در اختیار ما قرار بگیرد. ما ابزاري براي اين كار نداريم و تنها جسته گريخته خود دست به جمعآوري اطلاعات ميزنيم. به هر حال ما بر اساس وظايف نمايندگي تلاش خود را در اين راه ميكنيم تا خطدهندگان بابك زنجاني را شناسايي كنيم چرا كه اگر آن رانتساز شناسايي نشود ما نميتوانيم كاري انجام دهيم.
آيا هنوز پيگير ديدار با بابك زنجاني هستيد؟
ما مصريم كه اين ديدار حتما انجام شود و اعتقاد داريم این موضوع باید پيگيري شود. به هر حال ما بر اساس مداركي كه داريم از آقاي زنجاني سوال داريم.
اما برخي از پشتپردههايي در پس اين ديدار سخن ميگويند. چقدر صحت دارد؟
اين موضوع را تكذيب ميكنم. به هر حال بابك زنجاني در گذشته اظهاراتي داشته و به مواردي اشاره كرده كه امروز منكر تمام آنها ميشود. دليل درخواست براي ديدار با او هم همين است كه ببينيم حرفش چيست و چرا گفتهها را تكذيب ميكند. اصلا مشخص نيست منظور از اين پشت پردهها كه ميگويند چيست و چرا واضح نميآيند و بگويند منظورشان چه بوده كه اينگونه ميگويند.
الان چه مداركي در دست داريد؟
ما مدارك زيادي داريم اما براي آنكه اين مدارك بتوانند كاري از پيش ببرند نميتوانيم آنها را رسانهاي كنيم چرا كه قطعا با رسانهاي شدن همه آنها سوخت میشوند. اين مدارك در رابطه با بابك زنجاني و ارتباط او با رضا ضراب و شركتهايي كه با يكديگر ارتباط مالي داشتند، است.
منظورتان همان 20 مورد اعتراف است؟
به هر حال قبل از اين همه را گفته بود كه به دليل جلساتي كه با او در كميسيون داشتيم ميتوانستيم موارد ديگري به پرونده اضافه كنيم. اطلاعاتي كه نزد ماست كم نيست اما در شرايط فعلي خبر نداريم آنچه در نزد ما هست با اطلاعات ديگر كه جمعآوري شده، يكي است يا تفاوت دارد. همانطور كه اشاره كرديد ۲۰ اعتراف داريم كه تصور نميكنم در اختيار نهاد ديگري باشد و از سوي ديگر اجازه رسانهاي كردن اين اعترافات را نداريم و دليلش هم هراس از سكوت زنجاني پس از افشاي آنهاست. پس فعلا دست نگه داشته شده است.
آيا در اين مسير افراد ديگري هم وجود دارند كه متخلف باشند؟
بله، افراد ديگري نيز وجود دارند كه هنوز آزاد هستند و لازم است شركتها و افرادي كه در اين شركتها حضور داشتند پاسخگو باشند. اين شركتها هم شامل شركتهاي داخلي ميشوند و هم شركتهاي خارجي.
مساله دكلهاي نفتي به كجا رسيد؟
در اين رابطه واقعا رقمهاي بالايي تخلف شده است و به يك دكل و 87 ميليون دلار نيز ختم نميشود.
يعني تعداد بيشتر از دو دكل است؟
تعداد خيلي بيشتر است و حتی تا 17 و 18 دكل هم ميتوانيد پيش برويد. به هر حال اين موضوع در حال بررسي است و تا ضمن رسيدن به يك نتيجه مشخص بايد كمي صبر كرد. موضوع دكلها موضوع سادهاي نيست كه چند عدد بيان شود و پرونده تمام شود بلكه بايد اجازه داده شود موضوع بهصورت دقيق مورد بررسي قرار گيرد.